Αρχές του 2014. Ένα από τα ισχυρότερα ονόματα στην αγορά του DIY (Do-it-Yourself) & Home Improvement στην Ελλάδα μπαίνει σε περιπέτειες. Παρά την ηγετική της θέση στον κλάδο, την ανθεκτικότητα σε επίπεδο πωλήσεων και κερδοφορίας και το ισχυρό της δίκτυο, η Praktiker Hellas βρίσκεται αντιμέτωπη με την πτώχευση του μητρικού της ομίλου στη Γερμανία.
Οι εξελίξεις είναι καταιγιστικές. Σε συνέχεια των αιτήσεων πτώχευσης εταιρειών του ομίλου Praktiker στις αρχές Οκτωβρίου 2013, η BM Praktiker International, μια συμμετοχική εταιρεία του ομίλου Praktiker στην οποία συγκεντρώνονται οι μετοχές 11 εταιρειών εκτός Γερμανίας, κατέθεσε αίτηση έναρξης της διαδικασίας πτώχευσης στο αρμόδιο δικαστήριο του Αμβούργου. Η διαδικασία προχωρά με γοργούς ρυθμούς και διαδοχικά πωλούνται οι εταιρείες Praktiker σε Ουκρανία, Βουλγαρία, Ρουμανία και Πολωνία. Σύντομα έρχεται η σειρά της Ελλάδας.
Το ρεπορτάζ της εποχής εκείνης θέλει μεγάλους παίκτες της αγοράς του λιανεμπορίου να εκδηλώνουν το ενδιαφέρον τους. Μεταξύ αυτών και ο μεγάλος ανταγωνιστής της Praktiker Hellas, ο γαλλικός όμιλος Leroy Merlin, στην ελληνική θυγατρική του οποίου μέτοχος μειοψηφίας είναι ο επιχειρηματίας Παύλος Φουρλής. Πληροφορίες που δεν επιβεβαιώθηκαν ποτέ δημόσια ανέφεραν πως το αντίτιμο που προσέφεραν κάποιοι ανταγωνιστές της Praktiker Ελλάδος ήταν εξαιρετικά χαμηλό. «Ήθελαν να αποκτήσουν την εταιρεία για ένα κομμάτι ψωμί, τσάμπα», λέει στέλεχος του χώρου με γνώση της υπόθεσης.
Η «σφήνα» του Watsa
Τότε ήταν που μπήκε σφήνα η Fairfax Financial του γνωστού Καναδού επενδυτή Prem Watsa. Με αποτελεσματικές κινήσεις καταθέτει την καλύτερη προσφορά, κλείνει το deal και αποκτά τον πλήρη έλεγχο της Praktiker Hellas. Ο ανταγωνισμός χάνει μια τεράστια ευκαιρία να αποκτήσει τον ισχυρό του αντίπαλο και να δημιουργήσει έναν πολύ ισχυρό πόλο στην αγορά ειδών οικιακού εξοπλισμού, που μπορεί να έχει χάσει σημαντικό κομμάτι από τον τζίρο των 2,8 δισ. ευρώ του 2008, όμως τα σημερινά επίπεδα 800 εκατ. ευρώ δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητα. Η είσοδος της Fairfax στην Praktiker άλλαξε τα δεδομένα, καθώς απέκτησε «γερές πλάτες», ως μέλος ενός ομίλου με σημαντική κεφαλαιακή δυναμική, κάτι που διέθεταν τα Ιkea (Ingka Holding) και τα Leroy Merlin (Groupe Adeo).
Η εξέλιξη αυτή φάνηκε να κινητοποιεί τη Leroy Merlin (SGB Ελληνική Εταιρεία Ιδιοκατασκευών A.E.), η οποία, έπειτα από μια δυναμική είσοδο στην Ελλάδα πίσω στο 2005 –που οδήγησε στο άνοιγμα τεσσάρων καταστημάτων στο τέλος του 2009–, παρέμεινε στάσιμη σε επίπεδο δικτύου. Το αρχικό πλάνο επέκτασης στην Ελλάδα, που, σύμφωνα με όσα είχαν αναφέρει τότε στελέχη της εταιρείας, προέβλεπε τη δημιουργία δικτύου 15 καταστημάτων στην Ελλάδα και 3 στην Κύπρο, αναθεωρήθηκε, δεδομένης της οικονομικής κατάστασης στη χώρα.
Η ρελάνς
Τώρα, όμως, υπάρχει εκ νέου δραστηριότητα, καθώς η Leroy Merlin εμφανίζεται να βρίσκεται πίσω από την αλλαγή χρήσης του Kosmopolis Parkστο Μαρούσι, πολύ κοντά στο «δαχτυλίδι» της Λεωφόρου Κηφισίας. Από την αλυσίδα επισήμως δεν υπάρχει επιβεβαίωση ή διάψευση, οι φήμες όμως επιμένουν πως το άλλοτε multiplex θα αποτελέσει το πέμπτο κατάστημα της γαλλικής αλυσίδας στην Ελλάδα. Ανεξαρτήτως, πάντως, του σημείου, γεγονός παραμένει πως εδώ και καιρό η Leroy Merlin βρίσκεται σε αναζήτηση νέων εμπορικών χώρων, κοιτώντας προς την κατεύθυνση της Praktiker, που έκλεισε το 2014 με τζίρο 161 εκατ. ευρώ, η οποία έχει επίσης σχέδια επέκτασης. Πέρυσι η SGB Ελληνική Εταιρεία Ιδιοκατασκευών έκλεισε τη χρονιά με πωλήσεις 78 εκατ. ευρώ (από 75 εκατ. ευρώ το 2013) και ζημίες προ φόρων 9 εκατ. ευρώ, ανεβάζοντας τις συσσωρευμένες ζημίες της στα 47 εκατ. ευρώ.
Νέος παίκτης στην Ελλάδα η δανέζικη Jysk
Θεωρητικά, η συρρίκνωση της εγχώριας κατασκευαστικής δραστηριότητας θα έπρεπε να λειτουργεί αποτρεπτικά στην υλοποίηση νέων επενδύσεων από τους «παίκτες» της αγοράς του οικιακού εξοπλισμού και περισσότερο του DIY (Do-it-Yourself) & Home Improvement. Εξάλλου, ο ευρύτερος κλάδος έχει χάσει το 70% του μεγέθους του από το 2008, ενώ μειώνεται διαρκώς το καταναλωτικό εισόδημα. Ωστόσο, οι επικεφαλής και τα στελέχη των αλυσίδωνδεν είναι διατεθειμένοι να αφήσουν μερίδια αγοράς στον ανταγωνισμό, ενώ παράλληλα έχει παρατηρηθεί πως η κρίση οδηγεί πολλούς σε ανακαινίσεις των κατοικιών τους. Έτσι, οι εταιρείες είδαν τους τζίρους τους πέρυσι να σταθεροποιούνται και σε ορισμένες περιπτώσεις να αυξάνονται, όπως, λ.χ., της Leroy Merlin, που αποτελεί μέλος της γαλλικής Adeo, ενός ομίλου που περιλαμβάνει 25 επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον ευρύτερο κλάδο των κατασκευών και του DIY, με παρουσία σε 12 χώρες.
Την ίδια στιγμή, η Praktiker, που διαθέτει 14 καταστήματα σε μεγάλες πόλεις της χώρας και απασχολεί περίπου 1.300 εργαζομένους, κινείται σταθερά για να διατηρήσει τα ηνία της αγοράς του DIY, λειτουργώντας ανταγωνιστικά στο 60% των προϊόντων του Ιkea και στο 30% του Jumbo, σύμφωνα με παλαιότερο report της Euroxx.
Πλάνο επέκτασης
Στο πλαίσιο αυτό, αναμένεται με ενδιαφέρον και η δραστηριοποίηση της δανέζικης πολυεθνικής εταιρείας Jysk, η οποία άνοιξε το πρώτο της κατάστημα στην Αθήνα την περασμένη Πέμπτη. Στο πλάνο της εταιρείας βρίσκεται η επέκταση, στα μέσα Οκτωβρίου, στη Λάρισα, στη Θεσσαλονίκη (τέλη Οκτωβρίου) και στο Ελληνικό (τέλη Νοεμβρίου). Το πρώτο κατάστημα της αλυσίδας άνοιξε στη ∆ανία το 1979 και σήμερα η Jysk Group διαθέτει πάνω από 2.275 καταστήματα και 19.000 υπαλλήλους σε 38 χώρες. Στη Γερμανία και την Αυστρία η εταιρεία λειτουργεί με το όνομα Danisches Bettenlager και είναι απλώς γνωστή ως Jysk στον υπόλοιπο κόσμο.
Πάντως, τα Ιkea συνεχίζουν να κατέχουν τη μερίδα του λέοντος από την ευρύτερη αγορά του οικιακού εξοπλισμού και δύσκολα θεωρείται ότι μπορούν να απολέσουν τα ηνία. Πέρυσι η λιανική οικιακού εξοπλισμού και επίπλων (Ιkea) του ομίλου Foulis παρουσίασε πωλήσεις 268 εκατ. ευρώ (+0,5% σε σχέση με το 2013) και EBITDA 19,7 εκατ. ευρώ, έναντι 21,3 εκατ. ευρώ το 2013. Σήμερα, λειτουργούν πέντε Ιkea στην Ελλάδα και άλλα 5 σημεία παραγγελιοληψίας (σε Ρόδο, Πάτρα, Χανιά, Ηράκλειο, Κομοτηνή).
Του Νίκου Χρυσικόπουλου *Αναδημοσίευση από την εφημερίδα «Κεφάλαιο» της 26ης Σεπτεμβρίου
