Το μαχαίρι στο κόκκαλο βάζει ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς, στη θολή διαχείριση του Ελληνικού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας.
Τη λεπτομερή εικόνα αποσάθρωσης του κορυφαίου ελληνικού ιδρύματος στην Ιταλία, αληθινό κόσμημα του ελληνισμού επί 65 χρόνια, η οποία επιβεβαιώνεται από στοιχεία της πλημμελούς και αδιαφανούς διαχείρισής του, που υπάγονται στις διατάξεις της ποινικής νομοθεσίας, έχουν στα χέρια τους οι αρμόδιοι εισαγγελείς, ο εισαγγελέας Εφετών Αθηνών και η εισαγγελέας Διαφθοράς.
Ποιος είναι ο ακριβής αριθμός των, αξίας πολλών εκατομμυρίων ευρώ, ιστορικών και πολιτιστικών θησαυρών του; Γιατί δεν έχει γίνει καμία καταγραφή τους; Γιατί δεν τηρήθηκαν ποτέ βιβλία, παραστατικά ή οποιοιδήποτε λογαριασμοί στη διαχείριση του δημόσιου χρήματος;
Τι συμβαίνει με την τεράστιας αξίας ακίνητη περιουσία του; Πώς και γιατί υφίστατο η ασυμβίβαστη ιδιότητα του διατάκτη και υπολόγου στο πρόσωπο του διευθυντή; Αυτά και πολλά άλλα καυτά ερωτήματα θα κληθεί να ερευνήσει η Δικαιοσύνη.
Τα ευρήματα του ενδελεχούς ελέγχου του υπουργείου Εξωτερικών τον περασμένο Ιούλιο, κατόπιν εντολής του κ. Κοτζιά, είναι σαφή και διαβιβάστηκαν με έγγραφο στη Δικαιοσύνη, ως μία απολύτως επιβεβλημένη ενέργεια, καθώς το Ινστιτούτο Βενετίας, όχι μόνο δεν έχει αποφέρει έσοδα από την αναμενόμενη αξιοποίηση της τεράστιας περιουσίας του, αλλά έχει επιβαρύνει και τον προϋπολογισμό του υπουργείου με εκατομμύρια ευρώ.
Ειδικότερα, σε χαοτική κατάσταση είναι ο ιστορικός και πολιτιστικός θησαυρός του Ινστιτούτου. Κανείς δεν γνωρίζει τον ακριβή αριθμό των αντικειμένων, βιβλίων και κειμηλίων. Βιβλία, εικόνες ιερατικά κειμήλια και σκεύη βρίσκονται σε πλήρη ακαταστασία και κανείς δεν είναι σε θέση σήμερα να διαπιστώσει ποιες και πόσες είναι οι απώλειές τους, αν λάβει υπόψη, μάλιστα, ότι το 2007 είχε διαπιστωθεί από Επιτροπή, στην οποία συμμετείχαν εκπρόσωποι του Ινστιτούτου, της Μητρόπολης και της Ελληνικής Ορθόδοξης Κοινότητας Βενετίας, απώλεια 36 αντικειμένων, μεταξύ των οποίων και «δώδεκα μικρά μαργαριτάρια», ενώ σε μία άλλη έκθεση του 2013 του καθηγητή Βοτοκόπουλου διαπιστώθηκε ως «ανέφικτη η καταγραφή των αμφίων και άλλων αντικειμένων που είναι συσσωρευμένα φύρδην μίγδην στον γυναικωνίτη του Ι. Ναού του Αγ. Γεωργίου δίκην χώρου αποθέσεως απορριμμάτων».
Με βάση τα παραπάνω, όπως σημειώνει το έγγραφο του ΥΠΕΞ, τίθεται το εύλογο ερώτημα γιατί η πρώην διευθύντρια του Ινστιτούτου δεν προέβη, κατά τη διάρκεια της 15ετούς θητείας της στη Βενετία, στην καταγραφή όλων των ανωτέρω θησαυρών, η εμπορική αξία των οποίων εκτιμάται σε πολλά εκατομμύρια ευρώ, ενώ είχε και πλεονάζον έμψυχο υλικό, καθώς το επιχείρημά της, ότι επειδή δεν είχε παραλάβει από τον προκάτοχό της, ο οποίος απεβίωσε αιφνιδίως το 1998, την περιουσία του Ινστιτούτου δεν προέβη και η ίδια σε παράδοση στον σημερινό διευθυντή, δύσκολα γίνεται κατανοητό. Τακτική που ακολουθήθηκε και από τον διάδοχό της.
Σοβαρές είναι οι ευθύνες και στην οικονομική διαχείριση, καθώς το Ινστιτούτο, μολονότι ρητά υπήχθη κατά την ίδρυσή του στις γενικές διατάξεις περί ελέγχου των ΝΠΔΔ, ουδέποτε εφάρμοσε τους κανόνες του δημόσιου λογιστικού, αυτοεξαιρούμενο, χωρίς οιαδήποτε σχετική νομοθετική πρόβλεψη, επικαλούμενο, δήθεν, ιδιαιτερότητα της τοποθεσίας του, εκτός ελληνικών συνόρων, η οποία, όμως, όπως σημειώνεται στο έγγραφο του ΥΠΕΞ, δεν δικαιολογείται, καθώς τα ίδια ισχύουν για το σύνολο των ελληνικών αρχών (πρεσβείες, μόνιμες αντιπροσωπείες, προξενεία) στο εξωτερικό.
Συγκεκριμένα, το Ινστιτούτο διαχειρίζεται και διαθέτει επί 65 έτη δημόσιο χρήμα, χωρίς κανόνες διαφάνειας, χωρίς να τηρεί βιβλία, παραστατικά και οιοδήποτε, έστω και υποτυπώδες, μηχανογραφικό σύστημα λογαριασμών. Αυτό, σε συνδυασμό και με τη «σύμπτωση» των δύο ασυμβίβαστων ιδιοτήτων, του διατάκτη και υπολόγου, στο πρόσωπο του διευθυντή του Ινστιτούτου εξασφάλιζαν ένα ευρύτατο πεδίο, όχι απλώς για οικονομική αταξία και διαχειριστικές ανωμαλίες, αλλά και για περιστατικά απολύτως αδικαιολόγητα, όπως χρονοεπίδομα ύψους 1.080 ευρώ που ελάμβανε μηνιαίως για περισσότερα από τέσσερα χρόνια η πρώην διευθύντρια του Ιδρύματος, χωρίς να το δικαιούται.
Τεράστιο και με πολλά ερωτηματικά είναι και το κεφάλαιο του αδιαφανούς χειρισμού ζητημάτων μεγάλου οικονομικού αντικειμένου, όπως ανάθεσης έργων, τρόπου διάθεσης δωρεών, ακίνητη περιουσία. Ενδεικτικά, αναφέρεται στο έγγραφο του ΥΠΕΞ η διερεύνηση του έργου ψηφιοποίησης του αρχείου του Ινστιτούτου, συνολικού ποσού 661.829,34 ευρώ. Χρηματοδότηση, η οποία δεν τέθηκε ποτέ υπόψη της Διαχειριστικής Επιτροπής του Ινστιτούτου, κινήθηκε εκτός τακτικού προϋπολογισμού του, ενώ το έργο παρελήφθη από τριμελή επιτροπή που συνέστησε η πρώην διευθύντρια, αποτελούμενη από δύο συμβασιούχους υπαλλήλους του Ινστιτούτου και έναν υπάλληλο της Κοινότητας.
Άλλο σκοτεινό κεφάλαιο είναι η εκδοτική δραστηριότητα του Ινστιτούτου, για την οποία είναι θολή η εικόνα σχετικά με τις εκδόσεις του, που κανείς δεν είναι σε θέση να μάθει, ούτε πόσο κόστισαν, ούτε αν και πόσες διατέθηκαν, ούτε αν και πόσα έσοδα είχαν. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της έκδοσης «Belissario Corenzio» του 2011, η οποία κόστισε 20.000 ευρώ και φαίνεται να έχει πουληθεί μέχρι σήμερα μόνον ένα αντίτυπο, ενώ κανείς δεν μπορεί να βρει που πήγαν τα άλλα 29. Και να εξάγεται, εύλογα, το συμπέρασμα ότι το Ινστιτούτο παράγει εκδόσεις σε υπερβολικά μεγαλύτερο αριθμό αντιτύπων από αυτά που πωλούνται, με αποτέλεσμα αντίτυπα, αξίας εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ, να σαπίζουν στις αποθήκες του.
Όμως, από τα πιο επίμαχα ζητήματα είναι η πλημμελής και αδιαφανής διαχείριση της ακίνητης περιουσίας του Ινστιτούτου, που, όπως μπορεί να αντιληφθεί ο καθένας, είναι τεράστιας εμπορικής αξίας. Άγνωστο για το Ινστιτούτο παρουσιάζεται το σύνολο των τετραγωνικών μέτρων ιδιοκτησίας του, ενώ αποδεικνύεται από δύσκολη έως ανέφικτη η αντιστοίχιση των ακινήτων δωρεάς με τους σημερινούς καταλόγους ακίνητης περιουσίας του, οι οποίοι, επίσης, παρουσιάζουν, μεταξύ τους, ουσιώδεις αναντιστοιχίες.
Ιδιαίτερα τα ακίνητα εμπορικής χρήσης, που αποφέρουν και τα υψηλότερα έσοδα, φαίνεται να έχουν ενοποιηθεί με παρακείμενες ιδιοκτησίες, ορισμένα χωρίς καν μεσοτοιχία μεταξύ διαφορετικών ιδιοκτησιών, με αποτέλεσμα να μη μπορεί να βρει άκρη κανείς σε αυτό το χάος ανάμεσα στους διαφορετικούς καταλόγους του Ινστιτούτου, στο Κτηματολόγιο της Βενετίας και στα μισθωτήρια συμβόλαια, που κατά περιόδους υπογράφονται, σε σημείο που σε συνδυασμό με την πολυετή χρήση των ακινήτων από τους ίδιους επιχειρηματίες να ελλοχεύουν σοβαροί κίνδυνοι, όπως το ενδεχόμενο καταπάτησης της περιουσίας και έγερσης αγωγών χρησικτησίας.
ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ
