Τραγικές ελλείψεις σε υλικά, υποστελέχωση των μεταμοσχευτικών κέντρων καθώς και των μονάδων εντατικής θεραπείας αλλά και τεράστιες λίστες αναμονής για ένα μόσχευμα συνθέτουν την εικόνα του βεβαρημένου συστήματος των μεταμοσχεύσεων.
Παράλληλα η Ελλάδα παραμένει ουραγός της Ευρώπης, στη δωρεά και στις μεταμοσχεύσεις συμπαγών οργάνων με μόλις 3-4 δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού, ενώ στις υπόλοιπες χώρες οι δότες φτάνουν τους 20 και πλέον. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Πορτογαλία, η οποία έχει 25 με 30 δότες ανά εκατομμύριο. ‘Εδώ και 10 χρόνια δεν μπορέσαμε ποτέ να φτάσουμε τον μέσο όρο της Ευρώπης’ δηλώνει ο πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων Ανδρέας Καραμπίνης.
‘Το πρόβλημα που τίθεται με την έλλειψη δοτών στη χώρα μας είναι ότι η κοινωνία δεν εμπιστεύεται το ιατρικό σύστημα, οπότε πώς θα εμπιστευτεί τη δωρεά οργάνων; Επιπροσθέτως, δεν υπάρχει υποδομή ώστε να μπορέσουμε να επεξεργαστούμε τη δωρεά οργάνων. Λείπουν π.χ. πάρα πολλά κρεβάτια μονάδων εντατικής θεραπείας όπου βρίσκεται διασωληνωμένος ο εγκεφαλικά νεκρός και χρειάζεται μεγαλύτερη φροντίδα από τους άλλους ασθενείς. Επιπλέον απαιτείται ενίσχυση για τον συγκεκριμένο χώρο με προσλήψεις ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού. Στην Ελλάδα δεν υφίσταται αυτή η υποδομή, το στοίχημα αλλά και η φιλοσοφική τοποθέτηση της κοινωνίας απέναντι στις μεταμοσχεύσεις’ συμπληρώνει ο κ. Καραμπίνης.
Η αλλαγή του τρόπου κατανομής νεφρικών μοσχευμάτων, που έγινε με υπουργική απόφαση περίπου δύο χρόνια πριν, πρόσθεσε ακόμη ένα βάσανο στο ζήτημα των μεταμοσχεύσεων. ‘Ο νόμος χειρίζεται την Ελλάδα ως έναν μικρό νομό. Δηλαδή ενώ βασίζεται σε ευρωπαϊκές πρακτικές και νομοθεσίες, που προφανώς δεν είναι λάθος, ενοποιεί την Ελλάδα ως μια περιφέρεια. Ετσι, ενώ πριν από μερικά χρόνια, όταν π.χ. υπήρχε ένας δότης στον Πύργο ή την Τρίπολη, ο ένας νεφρός δίνονταν σε ασθενείς που περίμεναν από την τοπική κοινωνία και ο άλλος πήγαινε σε λήπτη της κεντρικής λίστας πανελλαδικά, σήμερα δεν μένει κανείς στην τοπική κοινωνία’ εξηγεί ο επίκουρος καθηγητής στο Νεφρολογικό και Μεταμοσχευτικό Κέντρο του Νοσοκομείου της Πάτρας, Ευάγγελος Παπαχρήστου.
Χάθηκε άλλο ένα κίνητρο που βοηθούσε στην ευαισθητοποίηση της περιφέρειας, δηλώνει ο κλινικός συντονιστής στο νοσοκομείο Ευαγγελισμός, Δημήτρης Πιστόλας. ‘Το υπουργείο πρέπει να αλλάξει πάλι την κατανομή των νεφρικών μοσχευμάτων, να επανέλθει το παλιό σύστημα ώστε να δώσει κίνητρα στα επαρχιακά μεταμοσχευτικά κέντρα για να αυξήσουν τις μεταμοσχεύσεις. Ας σκεφτούμε ότι ένας δότης οργάνων μπορεί να αποφέρει κέρδος στα ταμεία πάνω από 3 εκατ. και να σώσει 6-7 ζωές.
Αν δεν γίνουν προσλήψεις και δεν δημιουργηθούν κίνητρα ώστε να αυξηθούν οι δότες, ο κίνδυνος να κλείσουν μεταμοσχευτικά κέντρα είναι υπαρκτός καθώς κάποια από αυτά σήμερα δεν μπορούν να κάνουν δέκα μεταμοσχεύσεις ανά έτος που είναι ο ελάχιστος αριθμός για να μπορούν να λειτουργούν’. Το καμπανάκι κινδύνου χτυπάει και για το μεταμοσχευτικό κέντρο στην Πάτρα. ‘Τα τελευταία τρία-τέσσερα χρόνια είμαστε κάτω από τις δέκα μεταμοσχεύσεις’ λέει ο κ. Παπαχρήστου.
Αναγκαία η οικονομική στήριξη
Αναζητώντας τις αιτίες της κάμψης, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι αυτές εντοπίζονται στη δυσλειτουργία του συστήματος υγείας, στην ανεπάρκειά του να μετουσιώσει τη ‘διάθεση προσφοράς’ των πολιτών σε ‘πράξη δωρεάς’ και κυρίως στην υποστελέχωση και την έλλειψη χρηματοδότησης. ‘Από το ’95 που ασχολούμαι με τις μεταμοσχεύσεις έγιναν πολλές ενημερωτικές καμπάνιες αλλά όλα αυτά για στηθούν και να υπάρχει μια συνέχεια χρειάζεται οικονομική στήριξη των κέντρων. Δεν μπορείς να προσδοκάς ότι θα αυξηθούν οι μεταμοσχεύσεις όταν δεν υπάρχει το αντίστοιχο προσωπικό’ σημειώνει χαρακτηριστικά ο κ. Παπαχρήστου.
Την ανάγκη να υπάρξει έμπρακτη υποστήριξη του συστήματος μεταμοσχεύσεων της χώρας μας υποστηρίζει και ο καθηγητής χειρουργικής – μεταμοσχεύσεων και διευθυντής χειρουργικής κλινικής μεταμοσχεύσεων του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου στο Ιπποκράτειο Θεσσαλονίκης, Βασίλης Παπανικολάου. ‘Η ιδιαιτερότητα του δικού μας κέντρου είναι ότι είμαστε οι μοναδικοί που κάνουμε μεταμοσχεύσεις ήπατος, παιδιού και νεφρού, ενώ μέχρι πριν 4-5 χρόνια κάναμε και μεταμοσχεύσεις παγκρέατος συνδυασμένες με νεφρό σε διαβητικούς ασθενείς’. Ωστόσο, οι μεταμοσχεύσεις παγκρέατος διεκόπησαν λόγω έλλειψης γιατρών.
‘Το ήπαρ και το πάγκρεας πρέπει να μεταμοσχευθούν στο ίδιο χρονικό διάστημα μετά τη λήψη τους. Αυτό σημαίνει ότι απαιτούνται τρεις χειρουργοί εξειδικευμένοι για τη μεταμόσχευση ήπατος, άλλοι τρεις για το πάγκρεας και ακόμη τρεις χειρουργοί που θα πάνε να πάρουν τα όργανα. Αν τα αθροίσουμε όλα αυτά, οι γιατροί φτάνουν τους εννέα και σε διάστημα δέκα ωρών πρέπει να είναι παρόντες και να δουλεύουν πυρετωδώς. Εμείς όμως, στην κλινική μεταμοσχεύσεων στο Ιπποκράτειο, είμαστε πέντε γιατροί. Ετσι σταμάτησαν οι μεταμοσχεύσεις παγκρέατος και αυτό είναι μεγάλο πλήγμα για τους δικούς μας ασθενείς, οι οποίοι είναι υποχρεωμένοι να αναζητήσουν άλλους δρόμους στο εξωτερικό που και αυτό σήμερα είναι αδύνατο. Από εκεί ξεκινάνε όλα, από την έλλειψη προσωπικού’.
Πηγή: ethnos.gr
