Από τις 15 Ιουλίου και την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία, οι αιθέρες πάνω από το Ανατολικό Αιγαίο είναι πιο ήσυχοι από ποτέ. Οι παραβιάσεις έχουν μειωθεί στο ελάχιστο και, εκτός από μία μάλλον ασυνήθιστη υπερπτήση στην Κω από ελικόπτερο της τουρκικής Ακτοφυλακής, δεν έχει σημειωθεί κανένα επικίνδυνο επεισόδιο ανάμεσα σε ελληνικά και τουρκικά μαχητικά.
Υπάρχουν πολλαπλές εξηγήσεις γι’ αυτήν τη «νηνεμία» στο Αιγαίο, κάποιες εκ των οποίων είναι πολιτικές. Ωστόσο, υπάρχει μια πολύ πρακτική αιτιολόγηση για τη μείωση της έντασης πάνω από το Αιγαίο: Από τους περίπου 600 πιλότους που διέθετε η τουρκική Πολεμική Αεροπορία γύρω στους 280 έχουν απολυθεί. Αυτό σημαίνει ότι παραμένουν να πετούν τα 340 μαχητικά αεροσκάφη της γειτονικής χώρας περίπου 320 πιλότοι. Τούρκοι στρατιωτικοί αναλυτές, όπως ο Μετίν Γκουρκάν, παρατηρούν ότι πριν από τις 15 Ιουλίου αναλογούσαν δύο πιλότοι για κάθε αεροπλάνο, αναλογία η οποία τώρα έχει ανατραπεί πλήρως και κινείται περίπου στο 0,8 πιλότοι ανά μαχητικό.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η αντίστοιχη αναλογία στην ελληνική Πολεμική Αεροπορία είναι 1,2-1,3 πιλότοι ανά μαχητικό. Ωστόσο, στην Τουρκία υπάρχουν προβλήματα και στην επάνδρωση πιο ειδικών αεροσκαφών, όπως είναι τα ιπτάμενα τάνκερ που βρίσκονται στη βάση του Ιντσιρλίκ στην ΝΑ Τουρκία, από όπου απολύθηκαν 35 πιλότοι. Επίσης, μεγάλες παρεμβάσεις έχουν γίνει στον τομέα της αεροπορίας στρατού, στην οποία υπάγονται τα επιθετικά ελικόπτερα, σημαντικός παράγοντας στον ορεινό πόλεμο που διεξάγει η Τουρκία εναντίον των Κούρδων του PKK. Σε αυτό το Σώμα ανήκουν οι οκτώ αξιωματικοί και υπαξιωματικοί που έχουν ζητήσει άσυλο στην Ελλάδα.
Οι Τούρκοι αναζητούν διάφορους τρόπους προκειμένου να καλύψουν αυτήν τη δυσλειτουργία, με πρώτη απόφαση την επέκταση του υποχρεωτικού χρόνου υπηρεσίας για πιλότους μαχητικών από τα 15 στα 18 έτη. Θα γίνει, επίσης, μια προσπάθεια να δοθούν κίνητρα σε φοιτητές που σπουδάζουν σε διάφορες σχολές των τουρκικών πανεπιστημίων για μετάταξη στην Αεροπορική Ακαδημία και μετατροπή τους σε πιλότους με ταχύρρυθμη εκπαίδευση. Ωστόσο, δεδομένης της τέλειας σωματικής και φυσικής κατάστασης που πρέπει να έχει ένας πιλότος αεροσκαφών με τόσο αυξημένες επιχειρησιακές απαιτήσεις, το μέτρο αυτό κρίνεται ότι μπορεί να μην επιφέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Τέλος, για να αναπληρωθούν τα κενά που θα προκύψουν άμεσα, η τουρκική κυβέρνηση έχει απευθύνει πρόσκληση σε πιλότους οι οποίοι πλέον εργάζονται σε εμπορικές αεροπορικές γραμμές να επιστρέψουν στην Πολεμική Αεροπορία.
Γίνεται, λοιπόν, αντιληπτό ότι για την Αγκυρα, η οποία πλέον έχει παρέμβει στρατιωτικά στη Βόρεια Συρία, ενώ πραγματοποιεί και εκτεταμένες επιχειρήσεις εναντίον των Κούρδων του PKK μέσα στην Τουρκία, το βάρος της αεροπορικής ισχύος πέφτει στα ανατολικά και όχι στο Αιγαίο. Προφανώς, αυτή η ουσιαστική μείωση της έντασης στο Αιγαίο αφαιρεί πίεση από την Π.Α. (η οποία το τρίμηνο Φεβρουαρίου-Απριλίου είχε να αντιμετωπίσει μια σχεδόν καθημερινή ένταση πάνω από το αρχιπέλαγος) και προσφέρεται και για κάποια πολιτικά συμπεράσματα. Ωστόσο, στο Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας (ΓΕΑ) δεν επαναπαύονται, καθώς, σε τελική ανάλυση, πρόκειται για μια μη φυσιολογική κατάσταση, η οποία προέκυψε έπειτα από μια κίνηση που είχε ως στόχο την πολιτική ανωμαλία στην Τουρκία.
Οι πιο έμπειροι αναλυτές υπολογίζουν ότι το αργότερο το φθινόπωρο του 2018, σε δύο χρόνια από τώρα, η τουρκική Πολεμική Αεροπορία θα έχει επιστρέψει στις προ της απόπειρας πραξικοπήματος επιχειρησιακές δυνατότητες. Τόσο ο αρχηγός ΓΕΑ Χρ. Βαΐτσης όσο και οι υπόλοιποι έμπειροι αξιωματικοί της Π.Α. αντιλαμβάνονται ότι έπειτα από δύο χρόνια η ισορροπία θα επανέλθει, ενώ –παράλληλα– θα έχει αυξηθεί η απόσταση σε επίπεδο υποδομών και αεροσκαφών. Είναι γνωστό ότι η Τουρκία θα προμηθευθεί μαχητικά πέμπτης γενιάς τύπου F-35 και στην Αθήνα γνωρίζουν ότι τότε ακόμη και αναβαθμισμένα F-16 δύσκολα θα αντισταθμίσουν την απόσταση που θα υπάρξει. Βεβαίως, η πρώιμη συζήτηση που έχει ανοίξει στην Αθήνα για τον τρόπο με τον οποίο η Πολεμική Αεροπορία θα γίνει πιο ανταγωνιστική πραγματοποιείται μέσα από το πρίσμα της χρεοκοπίας του ελληνικού κράτους και των αντικειμενικών οικονομικών περιορισμών που υπάρχουν.
Στο πλαίσιο του εκσυγχρονισμού των ιπτάμενων μέσων επιτήρησης του Αιγαίου, στρατιωτικές πηγές θεωρούν απαραίτητη προϋπόθεση και τη χρήση σύγχρονων UAV, τα οποία θα μείωναν κατακόρυφα το κόστος φύλαξης των συνόρων και θα έδιναν σε πραγματικό χρόνο εικόνα στην Αθήνα. Ωστόσο, εκτός από τον οικονομικό παράγοντα, ο συγκεκριμένος σχεδιασμός φαίνεται να «σκοντάφτει» ακόμη στην ελληνική νομοθεσία περί προσωπικών δεδομένων, η οποία απαγορεύει την καταγραφή από κάμερα…
Πηγή: kathimerini.gr
