Τη μισή περίπου Ελλάδα βάζει αντιμέτωπη με την Εφορία το υπουργείο Οικονομικών. Διασταυρώσεις, άνοιγμα τραπεζικών λογαριασμών, σαρωτικές κατασχέσεις, μέθοδοι που ακολουθούν οι ιδιωτικές εισπρακτικές εταιρείες αλλά και πλειστηριασμοί είναι μερικά μόνο από τα μέτρα που καθιστούν a priori υπόπτους και φοροφυγάδες εκατομμύρια πολίτες και επιχειρήσεις. Και όλα αυτά στον βωμό της τυφλής εισπρακτικής πολιτικής του ΥΠΟΙΚ.
Του Σπύρου Δημητρέλη
Όσο για την υπόθεση του περίφηµου «Καταθεσιολογίου», μετατρέπεται σε ένα µεγαλοπρεπές κυνήγι µαγισσών: το υπουργείο Οικονοµικών, µέσα από τη διασταύρωση καταθέσεων και φορολογικών δηλώσεων, αναγκάζει τους πολίτες να αποδείξουν ότι δεν είναι… ελέφαντες µε προσκόµιση «χαρτιών» και εγγράφων που εκδόθηκαν πριν από πολλά χρόνια και, σε πολλές περιπτώσεις, οι υπηρεσίες και οι φορείς που τα εκδίδουν πλέον δεν υπάρχουν!
Το νέο λογισμικό για την άμεση σύγκριση καταθέσεων και φορολογικών δηλώσεων για το οποίο πανηγυρίζει το οικονομικό επιτελείο είναι, σύμφωνα με υπηρεσιακά στελέχη του ίδιου του υπουργείου, διάτρητο και με πολλά ζητήματα αξιοπιστίας, με αποτέλεσμα «η μισή Ελλάδα κινδυνεύει να κληθεί στην Εφορία» ως ύποπτη για φοροδιαφυγή.
Στην παγίδα της διασταύρωσης θα πιαστούν ζευγάρια που αγόρασαν πρώτη κατοικία η οποία στο παρελθόν απαλλασσόταν από το πόθεν έσχες. Ο λόγος για μία από τις πέντε κατηγορίες που βρίσκονται στη ζώνη «υψηλής επικινδυνότητας», μαζί με όσους πούλησαν στο παρελθόν κατοικία, οικοδομικές επιχειρήσεις, αυτοκινητιστές, αγρότες, αλλά και όσους είχαν αποταμίευση πριν από το 2002 εκτός τραπεζών. Με άλλα λόγια, το σύστηµα δεν αναγνωρίζει αποταµίευση εκτός τραπεζικού συστήµατος πριν από το 2002, καθιστώντας φοροφυγάδες ακόµα και αυτούς που αποταµίευαν µετρητά και κάποια στιγµή τα κατέθεσαν στην τράπεζα.
Το λογισμικό
Στο υπουργείο Οικονομικών αναζητούσαν έναν τρόπο προκειμένου να γίνεται πολύ γρήγορα η σύγκριση του ποσού της αύξησης των καταθέσεων των φορολογουμένων με το εισόδημα που έχουν δηλώσει στις φορολογικές τους δηλώσεις. Το λογισμικό «τελειοποιήθηκε» πρόσφατα, προκειμένου να αναγνωρίζει μόνο τις λεγόμενες «πρωτογενείς» καταθέσεις ποσών στους τραπεζικούς λογαριασμούς, αποκλείοντας δηλαδή ποσά τα οποία, ενώ έχουν αναληφθεί από άλλον τραπεζικό λογαριασμό, κατατίθεται στον τραπεζικό λογαριασμό του ίδιου καταθέτη, ποσά που έχουν μεταφερθεί ηλεκτρονικά μεταξύ τραπεζικών λογαριασμών του ίδιου προσώπου, καθώς και ποσά από λήξεις προθεσμιακών καταθέσεων και άλλων χρηματοοικονομικών προϊόντων.
Η διασταύρωση θα γίνει στα στοιχεία καταθέσεων και φορολογικών δηλώσεων από την 1/1/2002 και μετά, από το έτος δηλαδή που εισήχθη το ευρώ, για λόγους συγκρισιμότητας. Στο δείγμα της διασταύρωσης περιλαμβάνονται περίπου 1.270.000 καταθέτες οι οποίοι βρίσκονται σε μία ή περισσότερες από τις λεγόμενες «λίστες φοροδιαφυγής», όπως, για παράδειγμα, στη λίστα Λαγκάρντ, τη λίστα Μπόργιανς ή τη λίστα των μεγαλοκαταθετών.
Μάλιστα, από μια πρώτη διασταύρωση που έτρεξε το υπουργείο Οικονομικών στη λίστα προέκυψαν, όπως έγραψε το Capital.gr, περίπου 250.000 φορολογούμενοι με σημαντικές αποκλίσεις μεταξύ φορολογικών δηλώσεων και τραπεζικών υπολοίπων. Πολλοί από αυτούς, όμως, εμφανίζονται ως φοροφυγάδες ενώ στην ουσία μπορεί να μην είναι ή να ήταν νομότυποι όταν δεν δήλωναν όλα τα εισοδήματά τους στην Εφορία.
Τι προτείνουν
Υπηρεσιακά στελέχη του υπουργείου Οικονομικών κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, λέγοντας ότι μπορεί να οδηγηθούμε σε τραγελαφικές καταστάσεις στις Εφορίες, με χιλιάδες φορολογουμένους να πηγαινοέρχονται με χαρτιά στα χέρια προκειμένου να αποδείξουν ότι δεν είναι ελέφαντες.
Για τον λόγο αυτό, προτείνουν μια σειρά από παρεμβάσεις και διορθώσεις, έτσι ώστε να υπάρξει ένα μεγάλο και αποτελεσματικό φιλτράρισμα και να σταλεί ειδοποιητήριο «απόκρυψης περιουσίας» μόνο σε περιπτώσεις πολύ μεγάλων αποκλίσεων (π.χ., άνω των 500.000 ευρώ).
Ποιοι βρίσκονται στη ζώνη υψηλής επικινδυνότητας
Αυτοί που κινδυνεύουν με ταλαιπωρία για να αποδείξουν ότι δεν έχουν αποκρύψει εισόδημα ή δεν το δήλωναν νόμιμα είναι:
– Πολλοί φορολογούμενοι, κυρίως επιχειρηματίες, αν και δεν απέκρυψαν ουσιαστικά εισόδημα, θα κληθούν να δικαιολογήσουν με παραστατικά την προέλευση ποσών όπως είναι η πώληση μετοχών ή η είσπραξη μερισμάτων. Μόνο που η εύρεση δικαιολογητικών έπειτα από 15 χρόνια είναι σε πολλές περιπτώσεις όχι μόνο δύσκολη, αλλά πρακτικά αδύνατη.
– Όσοι είχαν αποταμίευση εκτός τραπεζικού συστήματος πριν από το 2002 και στη συνέχεια την κατέθεσαν στην τράπεζα. «Το σύστημα δεν αναγνωρίζει τη λεγόμενη «ανάλωση» κεφαλαίου πριν από το 2002″, λέει στο «Κ» έμπειρο υπηρεσιακό στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών. «Έτσι, πολλοί που θα πιαστούν στην παγίδα θα πρέπει να συγκεντρώσουν φορολογικές δηλώσεις ακόμα και τριάντα χρόνων πριν, αν τις έχουν, βέβαια, και να αποδείξουν ότι πολλά χρήματα προέρχονται από αποταμίευση». Αυτό, όμως, σημαίνει ταλαιπωρία και αδικία.
-Χιλιάδες φορολογούμενοι, όπως οι ιδιοκτήτες οικοδομικών επιχειρήσεων, οι αγρότες και οι αυτοκινητιστές ταξί, που το εισόδημά τους δεν φορολογούνταν με βάση το σύστημα έσοδα μείον έξοδα, αλλά με τεκμαρτά με βάση έναν συντελεστή. Σε αυτούς το εισόδημα που εμφανιζόταν στις φορολογικές τους δηλώσεις ήταν το τεκμαρτό και όχι το πραγματικό. Και μάλιστα αυτό γινόταν νομότυπα. Το αποτέλεσμα θα είναι οι συγκρίσεις των κινήσεων των τραπεζικών λογαριασμών τους με τα δηλωθέντα εισοδήματά τους να τους χαρακτηρίζουν ως φοροφυγάδες, λόγω «αδικαιολόγητου πλουτισμού».
– Όσοι έχουν έσοδα από πώληση ακινήτων που πουλήθηκαν σε τιμή πάνω από την αντικειμενική, που αναγράφεται στα συμβόλαια, τα οποία ήδη στοχοποιούνται πλέον ως «αγνώστου προελεύσεως» εισοδήματα. Και γράφουμε τη λέξη «έσοδα», διότι τα ποσά από την πώληση ακινήτων δεν χαρακτηρίζονταν ούτε στο παρελθόν, αλλά ούτε και σήμερα, ως εισόδημα για να φορολογούνται. Στην πράξη, ο πωλητής του ακινήτου, με τη δήλωση της αντικειμενικής αξίας στο συμβόλαιο που ήταν χαμηλότερη από την πραγματική, δεν γλύτωνε κάποιον φόρο. Τον γλύτωνε ο αγοραστής, μέσω του φόρου μεταβίβασης. Τώρα, όμως, ο πωλητής εμφανίζεται ως φοροφυγάς και καλείται να πληρώσει φόρο για αδικαιολόγητη προσαύξηση περιουσίας.
– Πολλά νέα ζευγάρια που αγόρασαν πρώτη κατοικία η οποία εξαιρούνταν από τον έλεγχο πόθεν έσχες. Τα χρήματα σε πολλές περιπτώσεις κατέθεσαν στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς οι γονείς τους και δεν μπορούν να δικαιολογηθούν από τα εισοδήματα που δήλωνε το ζευγάρι.
Φορο-επίθεση σε όλα τα μέτωπα
Τυφλή επίθεση σε όλους τους φορολογουμένους, επιχειρήσεις και νοικοκυριά, έχει εξαπολύσει η κυβέρνηση προκειμένου να φέρει ακόμα και το τελευταίο ευρώ στα κρατικά ταμεία και να καθυστερήσει ή και να αποφύγει τελικά την ενεργοποίηση του λεγόμενου «κόφτη» δαπανών. Οι εισπρακτικές υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων έχουν εξαπολύσει μια πραγματική καταδίωξη όσων φορολογουμένων σηκώνουν ψηλά τα χέρια, αδυνατώντας να αμυνθούν απέναντι στο τσουνάμι των φόρων που έχει επιβάλει η κυβέρνηση.
Κατασχέσεις, τηλεφωνικές οχλήσεις, πλειστηριασμοί ακόμα και της μίας και μοναδικής κατοικίας που έχουν φορολογούμενοι, διασταυρώσεις εισοδημάτων και στοιχείων και μαζικοί συμψηφισμοί προκειμένου να μπαίνουν όσο το δυνατόν περισσότερα ευρώ στα ταμεία και να βγαίνουν με επιστροφές φόρων όσο το δυνατόν λιγότερα.
Ας δούμε με ποια μέτρα βρίσκονται αντιμέτωποι οι φορολογούμενοι που έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την Εφορία:
– Κατασχέσεις κινητής περιουσίας: Ήδη περισσότεροι από 700.000 φορολογούμενοι, επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα έχουν δει υπόλοιπα στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς να κάνουν φτερά λόγω κατάσχεσης από την Εφορία. Η Εφορία «σκουπίζει» τραπεζικά υπόλοιπα από όσους χρωστούν, ενώ γλυτώνουν μόνο όσοι έχουν δηλώσει ακατάσχετο λογαριασμό, αλλά και αυτό για ένα συγκεκριμένο και περιορισμένο ποσό. Στους τραπεζικούς λογαριασμούς ισχύει ακατάσχετο όριο 1.250 ευρώ, εφόσον όμως έχει δηλωθεί ως ακατάσχετος ο τραπεζικός λογαριασμός. Η Εφορία δεν μπορεί να κατασχέσει και μισθό ή σύνταξη μέχρι του ποσού των 1.000 ευρώ. Από τα 1.000 έως τα 1.500 ευρώ μπορεί να κατασχεθεί το 50%, και πάνω από τα 1.500 ευρώ μπορεί να κατασχεθεί το σύνολο του μισθού ή της σύνταξης.
– Πλειστηριασμοί. Η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων έχει ανεβάσει στροφές και προχωρά πλέον σε μαζική κλίμακα σε κατασχέσεις ακινήτων και στην αναγκαστική πώλησή τους μέσω προγραμμάτων πλειστηριασμών. Οι πλειστηριασμοί έχουν ξεκινήσει για φορολογουμένους που έχουν οφειλές άνω των 200.000 ευρώ, ενώ σταδιακά το σχετικό ποσό οφειλών θα μειώνεται, προκειμένου να «στριμωχτούν» και φορολογούμενοι με μικρότερες οφειλές. Να σημειωθεί ότι φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα, όπως για παράδειγμα δήμοι, έχουν αρχίσει να επισπεύδουν πλειστηριασμούς ακόμα και για μικροοφειλές προς το Δημόσιο. Είναι χαρακτηριστικό το πρόσφατο παράδειγμα δήμου που έβγαλε στο σφυρί την πρώτη κατοικία φορολογουμένου ο οποίος χρωστούσε μόλις 500 ευρώ.
– Μέθοδοι εισπρακτικών εταιρειών: Ήδη η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων έχει δημιουργήσει ειδικό τηλεφωνικό κέντρο με το οποίο οι φορολογούμενοι «ενημερώνονται» για τις φορολογικές τους υποχρεώσεις. Στη ΓΓΔΕ υποστηρίζουν ότι οι σχετικές οχλήσεις γίνονται καθαρά για πληροφοριακούς λόγους των φορολογουμένων και προκειμένου αυτοί να γνωρίζουν τις υποχρεώσεις τους. Οι οχλήσεις γίνονται από τη Διεύθυνση Φορολογικής Συμμόρφωσης της ΓΓΔΕ, μέσω τηλεφωνικού κέντρου, προς σταθερά και κινητά τηλέφωνα χιλιάδων φορολογουμένων ή και των συνυπόχρεων (συζύγων, συγγενών, παιδιών και κληρονόμων), με ουσιαστικό λόγο να επιταχύνουν την πληρωμή ανεξόφλητων δόσεων ή την υποβολή δηλώσεων που έχουν αμελήσει.
– Μαζικοί συμψηφισμοί: Οι υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών, σε μια προσπάθεια να βγουν από τα κρατικά ταμεία όσο το δυνατόν λιγότερα ποσά, δεν προχωρούν σε επιστροφές φόρων, προκειμένου αυτές να συμψηφιστούν με νέες φορολογικές υποχρεώσεις των φορολογουμένων. Είναι χαρακτηριστικές οι εκατοντάδες χιλιάδες περιπτώσεις εκκαθαρισμένων επιστροφών φόρου που τελικά συμψηφίζονται –και μάλιστα με ταλαιπωρία των πολιτών– με τις δόσεις για τον ΕΝΦΙΑ και τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων.
Δηλώστε και… δώστε
Στο πλαίσιο της εισπρακτικής του πολιτικής, το οικονομικό επιτελείο προχωρά και στη θέσπιση ρύθμισης για την εθελοντική αποκάλυψη αδήλωτων κεφαλαίων. Σύμφωνα με πληροφορίες, η ρύθμιση θα δίνει τη δυνατότητα στους φορολογουμένους που έχουν στην κατοχή τους κεφάλαια τα οποία δεν δικαιολογούνται από τις φορολογικές τους δηλώσεις να υποβάλλουν τροποποιητικές δηλώσεις παρελθόντων ετών, καταβάλλοντας:
– 50% φόρο επί του επιπλέον εισοδήματος που δηλώνεται, εφόσον δεν έχει ξεκινήσει φορολογικός έλεγχος για τον φορολογούμενο.
– 55% φόρο εφόσον ο έλεγχος έχει ξεκινήσει, αλλά ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί και
– 60% φόρο εφόσον ο έλεγχος έχει ολοκληρωθεί.
Επίσης, με την υπαγωγή στη ρύθμιση οι φορολογούμενοι θα απαλλάσσονται από τυχόν ποινικές ευθύνες για φοροδιαφυγή. Αυτό που δεν έχει ακόμη ξεκαθαριστεί είναι σε ποιο στάδιο θα θεωρείται ότι ο έλεγχος έχει ολοκληρωθεί. Αν, δηλαδή, η άσκηση ενδικοφανούς προσφυγής εναντίον του αποτελέσματος του αρχικού ελέγχου ή ακόμα και η προσφυγή στα διοικητικά δικαστήρια θα θεωρούνται στάδια στα οποία δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί ο φορολογικός έλεγχος.
Σύμφωνα, πάντως, με πληροφορίες από το υπουργείο Οικονομικών, τα τεχνικά κλιμάκια των «θεσμών» δεν έχουν εκφράσει έντονες αντιρρήσεις στο να περιληφθούν στη ρύθμιση και ελεγχόμενοι οι οποίοι έχουν ασκήσει ενδικοφανή προσφυγή και έχουν καταβάλει ήδη το 50% του ποσού που τους βεβαιώθηκε με τον αρχικό έλεγχο. Στην περίπτωση αυτή, θα μπορούν να καταβάλλουν ένα επιπλέον 5% ή 10% και η υπόθεσή τους θα κλείνει.
*Αναδημοσίευση από το «Κεφάλαιο» που κυκλοφορεί.
