Toυ Δημήτρη Καλαθά*
Η ελληνική πολιτεία με τους ν.2539/1997( Καποδίστριας) και 3852/2010 (Καλλικράτης) κατάργησε τις « κοινότητες», που είχαν θεσμοθετηθεί το 1912 επί Ελευθερίου Βενιζέλου με τον ν. ΔΝΖ «περί Δήμων και κοινοτήτων», και τις συνένωσε αναγκαστικά με γειτονικούς Δήμους. Στόχος αυτής της παρέμβασης ήταν η ανάκαμψη της τοπικής αυτοδιοίκησης μέσα από την λειτουργία λίγων και μεγάλων Δήμων, οι οποίοι θα είχαν την δυνατότητα να σχεδιάζουν, να οργανώνουν, να διευθύνουν, να ελέγχουν τα αυτοδιοικητικά πράγματα, να κατασκευάζουν έργα υποδομής προς όφελος των τοπικών κοινωνιών.
Έτσι η «κοινότητα» του 1912, βασικό κύτταρο και μοχλός ανάπτυξης των χωριών, που αποφάσιζε άμεσα και έλυνε τα προβλήματα της καθημερινότητας ως καθ ύλην αρμόδια και έχοντας άμεση γνώση των τοπικών προβλημάτων, αντικαταστάθηκε με τον ν. 3852/2010 από τις «Δημοτικές και Τοπικές Κοινότητες» των μεγάλων Δήμων με αρμοδιότητες εισηγητικές και επικουρικές. Σήμερα λοιπόν οι Δημοτικές και Τοπικές Κοινότητες δεν μπορούν να λύσουν τοπικά προβλήματα και απλά εισηγούνται την επίλυσή τους προς τους μεγάλους, δυσκίνητους, γραφειοκρατικούς αλλά και απόμακρους γεωγραφικά Δήμους, με αποτέλεσμα τη μη έγκαιρη επίλυση προβλημάτων που ορίζουν την καθημερινότητας τους, όπως είναι αυτά της ύδρευσης, άρδευσης, παιδικών χαρών, δικτύων ηλεκτροφωτισμού, κοιμητηρίων κ.α. Παράλληλα οι διοικητικές υπηρεσίες των νέων Δήμων δεν εκσυγχρονίστηκαν και δεν προσαρμόστηκαν στις απαιτήσεις του νέου νομοθετικού πλαισίου. Έτσι η καθημερινότητα του πολίτη στα μικρά χωριά επιδεινώνεται συνεχώς.
Όσον αφορά την δυνατότητα κατασκευής έργων υποδομής που θα είχαν οι μεγάλοι και οργανωμένοι Δήμοι κατά τους συντάκτες του ν.3852/2010, μέσα από την δυνατότητα χρηματοδότησης τους από τα ευρωπαϊκά προγράμματα δράσης, και μικρή απορροφητικότητα παρατηρείται αλλά και όπου υπάρχει κατευθύνεται κυρίως στις έδρες των Δήμων και στις μεγάλες Δημοτικές κοινότητες.
Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι άνιση ανάπτυξη μεταξύ των Δημοτικών και Τοπικών Κοινοτήτων στα πλαίσια του κάθε Δήμου. Έτσι βλέπουμε «δια γυμνού οφθαλμού» την ανάπτυξη του κέντρου όπου εδρεύει συνήθως ο Δήμος και την υπανάπτυξη της περιφέρειας των τοπικών και μικρών Δημοτικών Κοινοτήτων.
Επιβεβαίωση όλων αυτών αποτελεί η μικρή Δημοτική Κοινότητα Ταγαράδων (2088 κάτοικοι) του Δήμου Θέρμης, η οποία πέραν όλων των παραπάνω διαθέτει και ένα συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι άλλων, το οποίο δυστυχώς δεν μπορεί να εκμεταλλευτεί λόγω του νομοθετικού πλαισίου που προανέφερα.
Ειδικότερα:
Η πρώην κοινότητα Ταγαράδων του ν. ΔΝΖ «περί Δήμων και Κοινοτήτων» παραχώρησε το 1980 μέσα από σύμβαση μακροχρόνιας μίσθωσης σε εταιρεία του ομίλου της τσιμεντοβιομηχανίας « Τιταν Α.Ε» την εκμετάλλευση των υπαρχόντων στην περιοχή της κοιτασμάτων αδρανών υλικών, με στόχο αφ ενός την δημιουργία συμπληρωματικού εισοδήματος για τον αγροτικό της πληθυσμό μέσω νέων θέσεων εργασίας, και αφ ετέρου την κατασκευή έργων κοινής ωφέλειας και έργων υποδομής μέσω των αντισταθμιστικών εισφορών που θα εισέπραττε από την ανάδοχο εταιρεία, παραβλέποντας τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις στην υγεία των κατοίκων που έχει μια τέτοια δραστηριότητα.
Αν δεν υπήρχαν οι παραπάνω αυτοδιοικητικοί νόμοι του 1997 και 2010 περί συνενώσεων Δήμων και Κοινοτήτων η κοινότητα Ταγαράδων, από τα τρία λατομεία που λειτουργούν στα γεωγραφικά της όρια, θα εισέπραττε από το 1998 έως σήμερα αρκετά χρήματα με βάση τους αντίστοιχους ισολογισμούς της αναδόχου εταιρείας, οπότε και θα κατασκεύαζε τα έργα υποδομής που της λείπουν και θα βελτίωνε έτσι τη ζωή και την καθημερινότητα των δημοτών της που σήμερα υφίστανται μόνο τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την λειτουργία αυτών των μονάδων. Ενδεικτικά αναφέρω ότι κανένα μεγάλο έργο υποδομής δεν έγινε στους Ταγαράδες μέχρι σήμερα με βάση τον ν 3852/2010.
Κατά την γνώμη μου αλλά και κατά την γνώμη πολλών άλλων της τοπικής αυτοδιοίκησης, ο ν.3852/2010 ( Καλλικράτης) θα πρέπει να καταργηθεί και να αντικατασταθεί από ένα νόμο που θα δίνει ουσιαστικές αρμοδιότητες στους πρωτογενείς φορείς της αυτοδιοίκησης δηλαδή τις Τοπικές και Δημοτικές Κοινότητες. Αν αυτό είναι δύσκολο στις σημερινές οικονομικές και πολιτικές συνθήκες, τουλάχιστον θα πρέπει οπωσδήποτε να τροποποιηθεί και να διορθωθούν αδικίες όπως αυτές με την λατομική δραστηριότητα.
Ζητάμε λοιπόν σήμερα από την πολιτεία, την κυβέρνηση, την αντιπολίτευση, την Κ.Ε.Δ.Ε την άμεση τροποποίηση του ν 3852/2010 (Καλλικράτης), έτσι ώστε σε Τοπικές και Δημοτικές Κοινότητες, στα γεωγραφικά όρια των οποίων λειτουργούν λατομεία, να θεσμοθετηθεί ρήτρα ανταποδοτικότητας προς αυτές. Δηλαδή με νομοθετική ρύθμιση να υποχρεούνται οι σημερινοί Δήμοι να επενδύουν στις Δημοτικές και Τοπικές Κοινότητες σε έργα υποδομής όλα τα χρήματα που για λογαριασμό τους εισπράττουν από αυτές τις δραστηριότητες. Καλούμε όλες τις Δημοτικές και Τοπικές Κοινότητες της Ελλάδας στην περιοχή των οποίων λειτουργούν λατομεία να συνταχθούν μαζί μας στο δίκαιο αίτημά μας.
*Ο πρόεδρος της Δημ. Κοινότητας Ταγαράδων
