Ξεκινάει στις 12 Σεπτεμβρίου η νέα σχολική χρονιά για όλους τους μαθητές Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου όλης της χώρας. Εάν το παιδί σας είναι μικρής ηλικίας και ειδικά εάν είναι η πρώτη του χρονιά στο σχολείο, χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή τόσο στο πως θα το βοηθήσετε όσον αφορά τις σχολικές του υποχρεώσεις όσο και στο καθημερινό του πρόγραμμα. Οι πρώτες ημέρες στο σχολείο είναι πολύ σημαντικές, καθώς τότε είναι που το παιδί θα προσαρμοστεί και θα θέσει τις βάσεις για μία επιτυχημένη σχολική χρονιά.
Οι φράσεις που πρέπει να λέτε στο παιδί σας
Οι επτά παρακάτω φράσεις είναι κάτι σαν… μαγικά κλειδιά, που ξεκλειδώνουν την ψυχή και το μυαλό του παιδιού σας. Όταν τις λέτε, ειδικά το πρωί, είναι σαν να «κουρδίζετε» το μυαλό του παιδιού σας να ανοίξει, να ρουφήξει νέες εμπειρίες, να πιστέψει στον εαυτό του, να γίνει το καλύτερο δυνατό που μπορεί να γίνει.
«Πιστεύω σε σένα»
Ίσως είναι το καλύτερο τονωτικό για την αυτοπεποίθηση ενός παιδιού. Μέσα σε τρεις λέξεις περιέχονται τόσα πολλά και βαθιά μηνύματα: «Πιστεύω σε σένα, στις δυνάμεις σου, στις ικανότητές σου, στο ότι μπορείς να ανταπεξέλθεις και να τα καταφέρεις». Είναι σημαντικό ότι η φράση αυτή δεν έχει να κάνει με τις επιδόσεις του παιδιού, αλλά με τη βαθιά πίστη του γονιού στο άτομο του παιδιού, στο βαθύτερό του είναι. Και βέβαια, μια τέτοια φράση κινητοποιεί το παιδί και του δίνει κίνητρο να βγάλει προς τα έξω τον καλύτερο εαυτό του.
«Μην τα παρατάς»
Άλλη μια φράση ενθάρρυνσης. Με αυτό τον τρόπο υπενθυμίζετε στο παιδί ότι σε κάθε δυσκολία υπάρχει μια λύση και για κάθε πρόβλημα υπάρχει τρόπος διαχείρισης. Με το να μην τα παρατήσει κανείς και να μην τα βάλει κάτω, σημαίνει ότι πιστεύει στον εαυτό του και ότι θα τα καταφέρει. Φυσικά, καλό είναι παράλληλα να δείξουμε στο παιδί ότι συχνά χρειάζεται να είμαστε ανοιχτοί σε νέες ιδέες για να διαχειριστούμε ένα πρόβλημα.
«Πάντα μαθαίνουμε»
Είναι σημαντικό για ένα παιδί να γνωρίζει από νωρίς ότι μπορεί να μάθει από τα λάθη του και να μην τα θεωρεί καταστροφικά. Με αυτό τον τρόπο το παιδί θωρακίζεται απέναντι στις δυσκολίες και δεν στεναχωριέται αν δεν κάνει κάτι καλά, επειδή ξέρει ότι μπορεί να ξαναπροσπαθήσει, να εξασκηθεί και να τα καταφέρει. Έτσι, καλλιεργείται στο παιδί η έννοια της προόδου, που σχετίζεται άμεσα με τη δική του προσπάθεια.
«Κι εμείς οι γονείς σου και όλοι ήμασταν κάποτε σαν κι εσένα»
Αυτό είναι μια καλή υπενθύμιση για το παιδί ότι όλοι ξεκινάνε από κάπου και μεγαλώνοντας, κατορθώνουν πολλά πράγματα. Είναι σημαντικό για κάθε παιδί να καταλαβαίνει ότι θα βρει μπροστά του δυσκολίες, εμπόδια, ότι θα κάνει λάθη, αλλά παρόλα αυτά μπορεί να κατορθώσει πολλά πράγματα. Στο νου του θα πρέπει να κρατά την πληροφορία ότι δεν υπάρχει ο τέλειος άνθρωπος, αλλά καθένας εξελίσσεται και γίνεται καλύτερος με προσπάθεια και εξάσκηση.
«Δεν υπάρχει δε μπορώ, υπάρχει δε θέλω»
Αυτή η διαφορά ανάμεσα στο «δε μπορώ» και το «δε θέλω» είναι τεράστια. Δεν πρόκειται απλώς για διαφορετικές λέξεις, αλλά για εντελώς διαφορετική στάση ζωής. Το «δε μπορώ» έχει να κάνει με στάση αδυναμίας και απαισιοδοξίας, όταν κανείς κρίνει τον εαυτό του ως αδύναμο και ανεπαρκή για να κατορθώσει κάτι. Με αυτή τη σκέψη το παιδί δεν βλέπει τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να κατακτήσει νέα γνώση, νέες δεξιότητες, να πετύχει σε ένα άθλημα, στα κοινωνικά, στο οτιδήποτε με το οποίο καταπιάνεται.
Αντίθετα, το «δε θέλω» δείχνει επιθυμία, σωστή ή λανθασμένη, αλλά πάντως πρόκειται για συνειδητή επιλογή. Όταν κανείς δεν επιλέγει κάτι, δεν σημαίνει ότι βλέπει τον εαυτό του αρνητικά, ούτε ότι τον αξιολογεί με χαμηλές ικανότητες. Το σημαντικό είναι να μπορεί να βοηθήσει ο γονιός το παιδί να ξεπερνάει το «δε μπορώ» με υπομονή, ενδυνάμωση, προσπάθεια και εξάσκηση και να το βοηθάει να δει το «δε θέλω» του και να κάνει σωστές επιλογές.
«Μαθαίνουμε από τα λάθη μας»
Βοηθήστε το παιδί σας να καταλάβει ότι τα περισσότερα λάθη ή δυσκολίες δεν είναι μοιραία ή αξεπέραστα. Δείξτε του ότι η εμπειρία αποκτιέται μέσα από μια διαδικασία όπου κανείς προσπαθεί, άλλοτε πετυχαίνει και άλλοτε κάνει λάθος. Βοηθήστε το παιδί να μάθει να αναγνωρίζει τι έκανε σωστά για να το ξανακάνει και εντοπίστε τα λάθη του για να τα αποφύγει στο μέλλον. Ζητήστε του να σας πει το δίδαγμα, δηλαδή τι έμαθε από κάθε δύσκολη εμπειρία ή λάθος που έκανε.
«Σε αγαπώ γι’ αυτό που είσαι»
Να θυμάστε να δηλώνετε την αγάπη σας με λόγια και με έργα συχνά, σε καθημερινή βάση. Διαβεβαιώστε το παιδί σας ότι το αγαπάτε γι’ αυτό που είναι. Υπενθυμίστε του ότι το περιστοιχίζουν άνθρωποι που το αγαπάνε. Αυτές οι στιγμές ζεστασιάς, ηρεμίας και αρμονίας τονώνουν την ψυχή και το μυαλό του κάθε παιδιού. Με αυτή την απλή διαβεβαίωση αγάπης και αποδοχής του παιδιού σας, τονώνετε την αυτοπεποίθησή του και το βοηθάτε να δει τον εαυτό του όπως το βλέπετε κι εσείς: σαν ένα αγαπητό πλάσμα, σαν έναν άνθρωπο που αξίζει αγάπη και γερές σχέσεις. Έτσι, βοηθάτε το παιδί να αναπτύξει ψυχική ανθεκτικότητα και να βασίζεται στον εαυτό του.
Πως θα ξυπνά γρήγορα
Υπάρχει τρόπος να αποφύγετε τον πρωινό εκνευρισμό και να κάνετε γρήγορα ώστε να φτάσετε όλοι εγκαίρως στο σχολείο και τη δουλειά; Μήπως έχετε «χρόνια καθυστέρηση» στο σχολείο και την εργασία; Μήπως θέλετε να ξεφορτωθείτε την κακή συνήθεια του να χασομεράτε οικογενειακώς το πρωί; Αν ναι, υιοθετήστε τις παρακάτω απλές στρατηγικές!
Χρησιμοποιήστε χρονόμετρο
Αν το παιδί σας χασομεράει για να βγάλει τις πυτζάμες του ή να φορέσει τα παπούτσια του και τα κάνει όλα σε αργό ρυθμό, ένας καλός τρόπος για να το βοηθήσετε να κάνει γρήγορα είναι να το προκαλέσετε να κάνει πιο γρήγορα από το χρονόμετρο. Στα παιδιά αρέσει να μετατρέπουν το κάθε τι σε παιχνίδι και προκλήσεις τύπου ‘ποιος είναι καλύτερος/γρηγορότερος’ κλπ τα… εξιτάρουν.
Ακολουθήστε συγκεκριμένο πρωινό πρόγραμμα
Αποκτήστε πρόγραμμα και ρουτίνα πρωινής ετοιμασίας που μπορεί όλη η οικογένεια να την ακολουθήσει ‘με κλειστά μάτια’. Ντους το πρωί ή το βράδυ; Βούρτσισμα των δοντιών πριν ή μετά το ντύσιμο; (αλλά πάντα μετά το φαγητό!)- δεν έχει σημασία, αρκεί να γίνεται καθημερινά με την ίδια σειρά. Έτσι, το παιδί μαθαίνει σε ένα πρόγραμμα και κάνει πιο γρήγορα να ετοιμαστεί.
Ελέγξτε το δελτίο καιρού το προηγούμενο βράδυ
Έτσι, είστε έτοιμοι να βγάλετε ομπρέλες, γαλότσες, χοντρό πουλόβερ, ή ότι άλλο χρειάζεται αποβραδίς και δε χρειάζεται να τρέχετε και να ψάχνετε τελευταία στιγμή το πρωί.
Ετοιμάστε τα απαραίτητα από το προηγούμενο βράδυ
Διδάξτε στο παιδί σας οργάνωση- βοηθήστε το να ετοιμάσει την τσάντα του από το προηγούμενο βράδυ και δείξτε του τη λογική του τσεκαρίσματος: «Πήρα ότι χρειάζομαι για το σχολείο; Βιβλία; τετράδια; Κασετίνα;». Επίσης, ετοιμάστε τα ρούχα που θα φορέσει από την προηγούμενη ημέρα και δημιουργήστε συγκεκριμένο σημείο κοντά στην πόρτα όπου θα μπαίνουν τα παπούτσια, το μπουφάν και η τσάντα.
Ετοιμάστε πρωινό και μεσημεριανό από το προηγούμενο βράδυ
Ετοιμάστε το τραπέζι του πρωινού επίσης από το προηγούμενο βράδυ. Αν ετοιμάζετε μεσημεριανό ή κολατσιό για εσάς ή τα παιδιά, ετοιμάστε ότι μπορείτε, συσκευάστε τα και βάλτε τα όλα μαζί στο ίδιο ράφι του ψυγείου.
Λειτουργήστε ως ομάδα
Αν παρουσιάσετε την ιδέα του «φεύγουμε από το σπίτι στην ώρα μας και λειτουργούμε σαν ομάδα για το πρωτάθλημα», το πιθανότερο είναι ότι θα ενθουσιαστεί το παιδί και θα συνεργαστεί. Όταν πετύχετε το στόχο, μπορείτε να το ενισχύσετε λέγοντας: «Είμαστε καταπληκτική ομάδα». Αν πάλι αργήσετε, μπορείτε να πείτε «χρειαζόμαστε και άλλη προπόνηση! Ξέρω ότι αύριο θα τα καταφέρουμε!».
Πώς να βοηθήσετε το παιδί με τις ασκήσεις του σχολείου
Κάποια παιδιά «πιάνουν» αμέσως τα γράμματα, χωρίς να καταβάλλουν κάποια ιδιαίτερη προσπάθεια. Κάποια άλλα, όμως, χρειάζονται την καθοδήγηση του γονέα για να τα πάνε καλύτερα στο σχολείο και να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους στα μαθήματα. Και τώρα έρχεται το εξής ερώτημα: Όταν το παιδί δυσκολεύεται με τις ασκήσεις του σχολείου, πρέπει να επέμβουμε ή να το αφήσουμε να προσπαθήσει μόνο του; Η απάντηση μάλλον βρίσκεται κάπου στη μέση.
Πείτε του ν’ αρχίσει πρώτα με τις εύκολες εργασίες
Αν το παιδί σάς πει ότι δυσκολεύεται, συμβουλέψτε το γι’ αρχή να ξεκινήσει από τις πιο εύκολες εργασίες και τα μαθήματα που του αρέσουν. Έτσι, βλέποντας ότι μπορεί να λύσει μόνο του τις πρώτες ασκήσεις, θ’ αποκτήσει περισσότερη αυτοπεποίθηση και θα συνεχίσει με μεγαλύτερη όρεξη στην άσκηση που το δυσκολεύει.
Ένα μικρό διάλειμμα πάντα χρειάζεται
Κάποιες φορές, πολύ απλά το μυαλό μας «κολλάει». Αυτό συμβαίνει και με τα παιδιά! Αν παρατηρήσετε, λοιπόν, ότι τα βρίσκει… σκούρα με μια άσκηση, πείτε του να σταματήσει για λίγο και να κάνει ένα δεκάλεπτο διάλειμμα. Ακόμα και αυτή η μικρή διακοπή μπορεί να το βοηθήσει να «καθαρίσει» το μυαλό του και μετά να συνεχίσει με μεγαλύτερη όρεξη στην άσκηση που το δυσκολεύει.
Μην του δώσετε έτοιμη απάντηση
Σε καμία περίπτωση, μην του μαρτυρήσετε την απάντηση. Όσο κουρασμένοι και αν είστε είτε εσείς είτε το παιδί, έτσι απλά θα του δώσετε «μασημένη» και έτοιμη τροφή, χωρίς να του δοθεί η ευκαιρία να προσπαθήσει μόνο του.
Καθοδηγήστε το με ερωτήσεις
Η καλύτερη μέθοδος για να βοηθήσετε το παιδί να καταλάβει μόνο του την εκφώνηση της άσκησης και μετά να βρει τη λύση είναι να ακολουθήσετε τη… μαιευτική μέθοδο του Σωκράτη! Αρχίστε κάνοντας στο παιδί ερωτήσεις, που θα ξεκινούν από πράγματα που ήδη ξέρει και θα καταλήγουν στην άσκηση που το δυσκολεύει. Έτσι, ακολουθώντας τον ειρμό των ερωτήσεων, το παιδί θα οδηγηθεί στη λύση μόνο του αλλά και με την έμμεση βοήθειά σας ταυτόχρονα.
Ελέγξτε την πρόοδό του
Καλό θα είναι να μην είστε δίπλα του την ώρα που προσπαθεί να λύσει την άσκηση. Αφήστε το να συγκεντρωθεί μόνο του στο γραφείο. Ωστόσο, έχετε το νου σας και προσπαθήστε να «ελέγχετε» την πρόοδό του ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Ανά τέταρτο, ρωτήστε το αν χρειάζεται τη βοήθειά σας. Έτσι, δεν θα αισθανθεί ότι αδιαφορείτε.
Αν θέλετε να το… καλομάθετε και να του δώσετε ένα κίνητρο να συνεχίσει, μπορείτε να του προσφέρετε το αγαπημένο του κολατσιό ή μια λαχταριστή, ζεστή σοκολάτα! Για πολλά παιδιά, είναι ο καλύτερος τρόπος να λύσουν τα προβλήματά τους- κυριολεκτικά και μεταφορικά.
Μην διορθώσετε τα λάθη του
Όταν το παιδί τελειώσει και δείτε μαζί την άσκηση, προσπαθήστε και πάλι να μην διορθώσετε κατευθείαν τα λάθη του. Ρωτήστε το ποιο ήταν το σκεπτικό του και έφτασε στη συγκεκριμένη λύση. Μετά, δώστε του να καταλάβει το λάθος του με βάση αυτά που σας είπε, και ρωτήστε το αν πιστεύει ότι υπάρχει ένας άλλος τρόπος να τη λύσει.
Κλείστε το βιβλίο
Κάποιες φορές μόνο και μόνο η… θέα των βιβλίων αρκεί για να αγχώσει το παιδί και να το κομπλάρει. Γι’ αυτό, κλείστε τα ερμητικά! Τότε, επαναλάβετε την εκφώνηση της άσκησης και αν μπορείτε κάντε την παιχνίδι. Ενδεικτικά, αν πρόκειται για μια άσκηση αριθμητικής, χρησιμοποιήστε τα παιχνίδια του για να τη λύσετε μαζί.
Διασκεδαστική εξάσκηση
Αν παρατηρήσετε ότι δυσκολεύεται ιδιαίτερα σε ένα συγκεκριμένο μάθημα, μπορείτε να του κάνετε δώρο εκπαιδευτικά διασκεδαστικά βιβλία. Επιλέξτε διασκεδαστικά βιβλία για την εκμάθηση των λέξεων ή των αριθμών, ανάλογα με το… ευαίσθητο σημείο του παιδιού.
Εναλλακτικά, πάρτε τη βοήθεια κάποιων εκπαιδευτικών site, στα οποία τα παιδιά μπορούν να εξασκηθούν δωρεάν.
Χρησιμοποιήστε συγκεκριμένη… γλώσσα
Φράσεις όπως «Ακόμα να βρεις τη λύση;», «Δεν καταλαβαίνεις τίποτα τελικά!» ή «Δεν μου έμοιασες. Απ’ ότι φαίνεται, δεν «πιάνεις» με τίποτα τα Μαθηματικά…» απαγορεύονται αυστηρά. Το μόνο που θα καταφέρετε έτσι είναι να το πληγώσετε, με αποτέλεσμα στο τέλος να σταματήσει να προσπαθεί.
Προτιμήστε μια ήπια γλώσσα, όπως: «Μήπως να δοκιμάσουμε κάτι διαφορετικό;» ή «Νομίζω ότι δεν έχουμε τη σωστή λύση. Ας σκεφτούμε κάτι άλλο!». Οι φράσεις αυτές «κρύβουν» μια παρακίνηση με τον πιο έξυπνο και γλυκό τρόπο.
Επιμέλεια Νικολέτα Ευσταθίου
Πηγές: mama365.gr, boro.gr, ipaideia.gr
