Η καλή όραση είναι απαραίτητη προϋπόθεση για καλές επιδόσεις στα θρανία και γι’ αυτό έχει μεγάλη σημασία να εντοπίζονται και να διορθώνονται νωρίς τυχόν προβλήματα στα μάτια, υπογραμμίζουν οι ειδικοί.
Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με τον περιοδικό προληπτικό έλεγχο (screening) στα μάτια, μία εντελώς ανώδυνη διαδικασία στην οποία θεωρητικά θα έπρεπε να υποβάλλονται όλα τα παιδιά ηλικίας 2-5 ετών, κάθε ένα-δύο χρόνια.
«Δυστυχώς αρκετές φορές αυτό δεν συμβαίνει για οικονομικούς κυρίως λόγους, με συνέπεια την καθυστερημένη διάγνωση οφθαλμικών προβλημάτων που μπορεί να έχουν σοβαρές συνέπειες για όλη τη ζωή» αναφέρει ο Δρ. Αναστάσιος Κανελλόπουλος, καθηγητής Οφθαλμολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης και πρόεδρος της Διεθνούς Εταιρείας Διαθλαστικής Χειρουργικής (ISRS).
Σύμφωνα με τον ίδιο, το σημαντικότερο πρόβλημα που μπορεί να παρουσιάσουν παιδιά της προσχολικής και αρχικής σχολικής ηλικίας είναι η αμβλυωπία ή το κοινώς λεγόμενο «τεμπέλικο μάτι», δηλαδή η μειωμένη οπτική οξύτητα από το ένα μάτι.
Η αμβλυωπία, τονίζει ο κ. Κανελλόπουλος, μπορεί να αντιμετωπιστεί αν διαγνωστεί νωρίς. Αν όμως παραμείνει ανίατη έως την ηλικία των 6-9 ετών, θα αποτελέσει μόνιμο πρόβλημα για την υπόλοιπη ζωή του παιδιού και δυστυχώς, όπως επισημαίνει, αυτό είναι αρκετά συνηθισμένο. Μελέτες έχουν δείξει ότι ποσοστό έως 5% του γενικού πληθυσμού πάσχουν από κάποιου βαθμού αμβλυωπία, δηλαδή από μειωμένη όραση στο ένα μάτι, την οποία θα μπορούσαν να έχουν διορθώσει εάν υποβάλλονταν σε τακτικό οφθαλμολογικό τσεκάπ κατά την προσχολική ηλικία.
Τι πρέπει να περιλαμβάνει το τσεκάπ των ματιών στα παιδιά
Ο Δρ. Κανελλόπουλος απαντά ότι σε κοινές οδηγίες πέντε αμερικανικών ιατρικών ενώσεων (Ακαδημία Παιδιατρικής, Ακαδημία Οφθαλμολογίας, Εταιρεία Παιδιατρικής Οφθαλμολογίας & Στραβισμού, Εταιρεία Οπτομετρίας, Οργανισμός Πρόληψης Τύφλωσης) συνιστάται να περιλαμβάνει τρία βασικά στοιχεία:
Έλεγχο για αμβλυωπία. Γίνεται με μέτρηση της οπτικής οξύτητας σε κάθε μάτι του παιδιού ξεχωριστά. Ταυτόχρονα, γίνεται αδρή αξιολόγηση του ενδεχομένου να έχει το παιδί κάποια διαθλαστική ανωμαλία, όπως μυωπία, υπερμετρωπία και αστιγματισμό. Έλεγχο για στραβισμό (αλληθώρισμα). «Είναι πολύ σημαντικό να διαγνωσθεί η συνεργασία και των δύο ματιών σε όλες τις βλεμματικές κινήσεις που κάνει το παιδί νωρίς στη ζωή του» υπογραμμίζει ο Δρ. Κανελλόπουλος.
Διευκρινίζει, όμως, ότι μερικά κοινά χαρακτηριστικά των παιδιών στην περίοδο της ανάπτυξής τους, μπορεί να δημιουργήσουν την εντύπωση στραβισμού όταν αυτός δεν υπάρχει. Για παράδειγμα, «επειδή όλα τα παιδάκια έχουν επίπεδη μύτη στην αρχή της ζωής τους, όταν τα παρατηρεί κανείς δίνουν την εντύπωση ότι τα μάτια τους στρέφονται προς τα έσω, δηλαδή φαίνονται σαν να αλληθωρίζουν. Η κατάσταση αυτή ορίζεται ως «ψευδοστραβισμός» και δεν πρέπει να συγχέεται με τον αληθινό στραβισμό».
Έλεγχο για τη στερεοσκοπική όραση του παιδιού. Η στερεοσκοπική όραση είναι η ικανότητα των ματιών να συνδυάζουν δύο εικόνες με τέτοιο τρόπο ώστε να δημιουργείται η αντίληψη του βάθους και της στερεότητας. «Πρόκειται δηλαδή για μία λειτουργία που απαιτεί καλή οπτική οξύτητα και από δύο μάτια, επομένως αν ένα παιδί έχει καλή στερεοσκοπική όραση αποκλείεται να αντιμετωπίζει πρόβλημα αμβλυωπίας ή στραβισμού» εξηγεί ο Δρ. Κανελλόπουλος.