Πρωτοπόρος εξερευνητής, που έθεσε τα θεμέλια της επιστημονικής χαρτογράφησης, ήταν ο Μέγας Αλέξανδρος. Με την εκστρατεία που πραγματοποίησε στην Ανατολή ενέπνευσε συγχρόνους του αλλά και μεταγενέστερους χαρτογράφους να καταγράψουν λεπτομερώς τις περιοχές από όπου περνούσε.
Το χαρτογραφικό και εξερευνητικό έργο της στρατιάς του Μ. Αλεξάνδρου και των επιγόνων του μελέτησαν εξερευνητές του 15ου αιώνα, οι οποίοι αναζητούσαν να ανακαλύψουν νέους κόσμους. Για τη σημασία του μίλησε σε εκδήλωση στο ΑΠΘ ο Σάββας Δεμερτζής, συλλέκτης χαρτών και ιστοριοδίφης.
«Η εκστρατεία του Μ. Αλεξάνδρου δεν είχε μόνο στρατιωτική διάσταση, αλλά εμπεριείχε κι ένα σπουδαίο έργο αναζήτησης και καταγραφής νέων πληροφοριών. Ο Μακεδόνας βασιλιάς έφτασε σε χώρες άγνωστες εκείνη την εποχή και έπαιξε καθοριστικότατο ρόλο στη χαρτογράφησή τους» είπε ο Σάββας Δεμερτζής, στο πλαίσιο της εκδήλωσης.
Διδαχές
Η συμβολή του Μ. Αλεξάνδρου στη χαρτογραφία πηγάζει από τον Αριστοτέλη, ο οποίος τον δίδαξε να αγαπά τη γνώση. «Στην εκστρατεία του τον συνόδευε ο Ευμένης, επίσης μαθητής του Αριστοτέλη, ο οποίος ήταν ο πρώτος άνθρωπος που έκανε πραγματικές γεωγραφικές μετρήσεις με τη βοήθεια του σώματος των «ημεροδρόμων βηματιστών», το οποίο σύστησε. Επρόκειτο για μορφωμένους νέους, οι οποίοι με ειδική τεχνική ρύθμιση της αναπνοής διένυαν βαδίζοντας πολλά χιλιόμετρα κι έτσι ο Ευμένης υπολόγιζε τις αποστάσεις» εξηγεί ο κ. Δεμερτζής.
Ο Ευμένης χαρτογράφησε τις περιοχές όπου έφτασε ο Μ. Αλέξανδρος, ενώ το έργο του συνέχισαν επίγονοι του Μακεδόνα στρατηλάτη. Στη χαρτογράφηση σημαντική ήταν η συνεισφορά των Σελευκιδών και των Αιγυπτίων, μιας και συνόρευαν με περιοχές που ήταν ανεξερεύνητες.
Επιπλέον σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της χαρτογραφίας έπαιξε η δημιουργία μεγάλων βιβλιοθηκών στην Αλεξάνδρεια, στην Αντιόχεια, στην Πέργαμο και την Πέλλα. «Εξερευνητές του 15ου αιώνα μελέτησαν χάρτες επιγόνων του Μ. Αλεξάνδρου, οι οποίοι είχαν χαρτογραφήσει περιοχές πέρα από την Ινδία και την Αφρική. Τους βοήθησαν στο εξερευνητικό έργο τους και έτσι έφτασαν ως την Αμερική» προσθέτει ο κ. Δεμερτζής.
Από την εποχή του Μ. Αλεξάνδρου δεν διασώθηκαν χάρτες. Καταστράφηκαν, όταν κάηκε η βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας. Ωστόσο υπάρχουν αντίγραφα που δίνουν σημαντικά στοιχεία για το εξερευνητικό έργο του μεγάλου στρατηλάτη.
