Το Ισλάμ θα διδάσκεται από τον φετινό Οκτώβριο στην ελληνική τριτοβάθμια εκπαίδευση, καθώς το «πράσινο φως» του υπουργείου Παιδείας έλαβε η πρόταση για λειτουργία, για πρώτη φορά, τετραετούς προγράμματος Μουσουλμανικών Σπουδών εντός του Τμήματος Θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Η «Εισαγωγική Κατεύθυνση Μουσουλμανικών Σπουδών», όπως θα είναι ο τίτλος, θα λειτουργήσει το επόμενο ακαδημαϊκό έτος 2016-2017 και, άρα, θα συμπεριληφθεί στο μηχανογραφικό δελτίο των υποψηφίων των φετινών πανελλαδικών εξετάσεων. Η λειτουργία της έχει υπογραφεί από τους συναρμόδιους υπουργούς, δύο χρόνια μετά την απόφαση ίδρυσής της που έλαβε στις 7 Μαρτίου 2014 το Τμήμα Θεολογίας ΑΠΘ. Τι μεσολάβησε από τότε; Οι οξύτατες αντιδράσεις διαφόρων πολιτικών και εκκλησιαστικών παραγόντων. Μάλιστα, ασφαλείς πληροφορίες της «Καθημερινής» αναφέρουν ότι ο μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Ανθιμος έχει προγραμματίσει σύναξη στις 14 Φεβρουαρίου αντιδρώντας στα σχέδια για το νέο Τμήμα.
Ειδικότερα, η αναπληρώτρια υπουργός Σία Αναγνωστοπούλου υπέγραψε τη λειτουργία Εισαγωγικής Κατεύθυνσης Μουσουλμανικών Σπουδών στο ΑΠΘ. «Σεβόμαστε την ακαδημαϊκή αυτονομία των πανεπιστημίων και συναινούμε από τη στιγμή που δεν υπάρχει νομικό κώλυμα», ανέφερε στην «Κ» η κ. Αναγνωστοπούλου, αποτυπώνοντας τη θέση της κυβέρνησης στο ζήτημα αυτό. «Είμαστε μια χώρα που, ενώ έχει μια γηγενή μουσουλμανική μειονότητα και είναι το σύνορο της Ευρώπης με τον μουσουλμανικό κόσμο, δεν έχει ένα πρόγραμμα σπουδών για το Ισλάμ, δηλαδή δεν μελετάμε το Ισλάμ σε ακαδημαϊκό επίπεδο», προσθέτει στην «Κ» ο γενικός γραμματέας Θρησκευμάτων Γεώργιος Καλαντζής, τονίζοντας ότι «ο φονταμενταλισμός ελέγχεται διά της γνώσεως».
– Εκτός από τους καθηγητές με θεολογικό αντικείμενο (ανήκουν στο Τμήμα Θεολογίας), στο πρόγραμμα θα διδάξουν πανεπιστημιακοί από τα Τμήματα Πολιτικών Επιστημών, Ιστορίας, Φιλολογίας, Νομικής, Αρχιτεκτονικής.
– Θα προκηρυχθούν πέντε θέσεις διδασκόντων με οκτάμηνη σύμβαση (γι’ αυτό απαιτείται η έγκριση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους), οι οποίοι θα διδάξουν Μουσουλμανική Θεολογία, δηλαδή το Κοράνι, και Αραβική Γλώσσα.
– Η πρόταση του Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ προς το υπουργείο είναι στο πρόγραμμα να εισαχθούν το 2016 από 30 έως 50 φοιτητές.
– Το πρόγραμμα δεν θα έχει κατηχητικό χαρακτήρα, ούτε θα στοχεύει αποκλειστικά στη μόρφωση μουσουλμάνων θρησκευτικών λειτουργών. Στο πλαίσιο αυτό, θα μπορούν να εισαχθούν υποψήφιοι ανεξαρτήτως θρησκεύματος, καταγωγής, φύλου.
– Θα επιλέγεται από τους ενδιαφερόμενους υποψηφίους των πανελλαδικών και οι απόφοιτοί του θα είναι ειδικευμένοι στη Μουσουλμανική Θεολογία, ενώ όσοι εξ αυτών είναι μέλη της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης θα μπορούν να εργαστούν ως ιεροδιδάσκαλοι Ισλαμικής Θρησκείας, και δη στη Θράκη όπου ζουν περίπου 120.000 μουσουλμάνοι.
Οι θέσεις ιεροδιδασκάλων
Εως τώρα, τις θέσεις ιεροδιδασκάλων καταλαμβάνουν (ως αναπληρωτές με ετήσια σύμβαση) απόφοιτοι ξένων πανεπιστημίων ή της τριετούς φοίτησης Ειδικής Παιδαγωγικής Ακαδημίας Θεσσαλονίκης, που απευθυνόταν αποκλειστικά σε μουσουλμάνους που επιθυμούσαν να διδάξουν σε μειονοτικά σχολεία, και καταργήθηκε επί υπουργίας Αννας Διαμαντοπούλου. Η έλλειψη σε προσωπικό με τα απαραίτητα ακαδημαϊκά προσόντα καταδεικνύεται από το γεγονός ότι, ενώ υπάρχουν 240 θέσεις ιεροδιδασκάλων, το 2014 καλύφθηκαν οι 65 και το 2015 οι 90. Ετσι οι Μουσουλμανικές Σπουδές θα προσφέρουν μια δεξαμενή νέων ιεροδιδασκάλων με αυξημένα ακαδημαϊκά προσόντα και τόσο το υπουργείο Παιδείας όσο και το Τμήμα Θεολογίας έχουν καταστήσει απολύτως σαφές ότι θα πρόκειται για πανεπιστημιακό πρόγραμμα σπουδών που έχει καθαρά ακαδημαϊκή και επιστημονική στόχευση και όχι κάποιου είδους ιερατική σχολή για μουσουλμάνους.
«Η συνύπαρξη χριστιανικής θεολογίας και μουσουλμανικής θεολογίας αποτελεί συνηθισμένη πρακτική στα πανεπιστήμια της Ευρώπης και των ΗΠΑ», έλεγε στη Βουλή στις 8 Οκτωβρίου του 2014 ο τότε υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων Ανδρέας Λοβέρδος. Και αποτυπώνοντας την κατάσταση σε χώρες της Δύσης, ανέφερε ότι «ακόμη και όταν οι μουσουλμανικές σπουδές υπηρετούνται από Τμήματα Ισλαμικών Σπουδών, αυτά εντάσσονται στις Θεολογικές Σχολές, όπως για παράδειγμα συμβαίνει στα Πανεπιστήμια του Tuebingen στη Γερμανία, στο Cambrigde στη Βρετανία, το Berkeley και το Yale στις ΗΠΑ. Επίσης, εντός του Βατικανού λειτουργεί το Ποντιφικικό Ινστιτούτο Αραβοϊσλαμικών Σπουδών-PISAI».
Τι συνέβη από τότε που ο αρμόδιος υπουργός υποστήριζε ένθερμα την απόφαση του ΑΠΘ και αυτή δεν υλοποιήθηκε; Στην προσπάθεια για να μην ιδρυθεί το πρόγραμμα Μουσουλμανικών Σπουδών πρωταγωνίστησαν οι μητροπολίτες Καλαβρύτων, Πειραιώς και Θεσσαλονίκης, η Χρυσή Αυγή και ακροδεξιές οργανώσεις στη χώρα. Οι σημερινές αντιδράσεις πάντως και αυτές που προγραμματίζονται εκτιμώνται, όπως ανέφερε στην «Κ» κυβερνητική πηγή, «ως τελευταίες σπασμωδικές κινήσεις ενός συστήματος που με ακραίες φωνές επιχειρεί να εκφράσει την εσωστρέφεια και τον συντηρητισμό μέρους της σύγχρονης Ορθοδοξίας γι’ αυτό και δεν είναι τυχαίο που πρόκειται για τα ίδια πρόσωπα που πρωταγωνιστούν στις επιθέσεις εναντίον του Πατριάρχη και του Αρχιεπισκόπου κατηγορώντας τους ότι προδίδουν την Ορθοδοξία».
Οι αλλαγές στα μηχανογραφικά
Η εισδοχή της Εισαγωγικής Κατεύθυνσης Μουσουλμανικών Σπουδών στο ΑΠΘ θα είναι η μόνη αλλαγή στον καμβά των 450 Τμημάτων ΑΕΙ/ΤΕΙ που θα έχουν οι φετινοί υποψήφιοι σε σχέση με πέρυσι. Από την άλλη, φέτος θα καταρτισθούν διαφορετικά μηχανογραφικά δελτία για καθεμία από τις δύο κατηγορίες υποψηφίων με βάση τα δύο συστήματα εισαγωγής.
Ειδικότερα, φέτος, θα εφαρμοστεί για πρώτη φορά το νέο σύστημα εξετάσεων στο οποίο οι μαθητές της Γ΄ Λυκείου θα εξετασθούν σε 4 βασικά μαθήματα, και 1 επιπλέον εάν το επιθυμούν. Στο δελτίο τα Τμήματα θα κατανεμηθούν σε 5 επιστημονικά πεδία: το 1ο με σχολές Ανθρωπιστικών, Νομικών και Κοινωνικών Επιστημών, το 2ο Θετικών και Τεχνολογικών Επιστημών, το 3ο Υγείας, το 4ο Εκπαίδευσης και το 5ο Οικονομίας και Πληροφορικής. Πλην των μαθητών της Γ΄ Λυκείου, το ίδιο δελτίο θα συμπληρώσουν και όσοι απόφοιτοι προηγούμενων ετών επιλέξουν να ξαναδώσουν εξετάσεις αλλά με το νέο σύστημα των 4+1 μαθημάτων.
Οσοι απόφοιτοι εξεταστούν φέτος με το προηγούμενο σύστημα των 6 μαθημάτων θα συμπληρώσουν μηχανογραφικό με τις σχολές κατανεμημένες όπως πέρυσι. Σε αυτό οι σχολές Θετικών και Τεχνολογικών Επιστημών κατανέμονται στο 2ο και το 4ο πεδίο ενώ ο σχολές Εκπαίδευσης περιλαμβάνονται σε όλα τα πεδία, κοινές σχολές για όλους τους υποψηφίους.
