Με προσοχή αλλά και ανησυχία παρακολουθεί η ελληνική κυβέρνηση τις τουρκικές κινήσεις, καθώς η εκτίμηση που επικρατεί είναι ότι η Άγκυρα θα επιχειρήσει να «αντεπιτεθεί» προκειμένου να διεκδικήσει το μερίδιο που θεωρεί ότι της αναλογεί από την κυπριακή ΑΟΖ.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις παραγόντων των υπουργείων Εξωτερικών και Άμυνας, το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα καταγραφούν πιθανές τουρκικές κινήσεις περιγράφεται από:
♦Την επιμονή υπογράμμισης των τουρκικών δικαιωμάτων στην Κύπρο, όπως αυτά προέκυψαν από τα κέρδη στο πεδίο της μάχης του 1974, με την εισβολή και κατοχή του βόρειου τμήματος του νησιού
♦Τη σταθερή προσπάθεια της Άγκυρας να εξασφαλίσει στην πράξη δικαιώματα επί της κυπριακής ΑΟΖ
♦Την -όχι προς το παρόν ορατή, αλλά πολύ πιθανή- προσπάθεια μεταφοράς του πεδίου ενδιαφέροντος με τη δημιουργία αρνητικών για την Ελλάδα τετελεσμένων στο Αιγαίο
Αξίζει να σημειωθεί ότι, στην αρχή της εβδομάδας, συνεδρίασε στην Άγκυρα το Εθνικό Συμβούλιο της χώρας όπου εξετάστηκε η κατάσταση και μελετήθηκαν/αποφασίστηκαν οι τουρκικές κινήσεις για το επόμενο διάστημα.
Αμέσως μετά το Συμβούλιο, ανακοινώθηκε η επίσκεψη του Τούρκου ΥΠΕΞ Μελβούτ Τσαβούσογλου στα κατεχόμενα, ακολουθώντας την επίσκεψη του Νίκου Κοτζιά στην Κύπρο. Η εν λόγω επίσκεψη έχει στόχο την υπογράμμιση του τουρκικού ενδιαφέροντος και των θέσεων της Άγκυρας για την Κύπρο.
Βασική γραμμή αυτής της θέσης είναι η διαιώνιση του καθεστώτος εγγυήσεων και η παραμονή του τουρκικού στρατού κατοχής. Αυτές, να σημειώσουμε, ήταν οι θέσεις που οδήγησαν σε ναυάγιο τις τελευταίες συνομιλίες για το Κυπριακό.
Το ναυάγιο των συνομιλιών ωστόσο δεν σταμάτησε τη διαδικασία των ερευνών στην κυπριακή ΑΟΖ από εταιρίες κολοσσούς, όπως η γαλλική Total και η ιταλική ΕΝΙ, που έχουν ήδη ξεκινήσει γεώτρηση στο οικόπεδο 11. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο οικόπεδο 10 της κυπριακής ΑΟΖ έχει παραχωρηθεί άδεια, την οποία θα αξιοποιήσει η αμερικανική Exxon Mobil.
Κάτι που επίσης θα πρέπει να υπογραμμιστεί είναι ότι οι εν λόγω χώρες (Γαλλία- ΗΠΑ), προστατεύουν στην πράξη τη διαδικασία των ερευνών αποστέλλοντας στην περιοχή πολεμικά τους πλοία, τα οποία σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αγνοήσει η Τουρκία…
Τα ηχηρά πολιτικά μηνύματα που στέλνει η Γαλλία μέσω της πολιτικής παρουσίας της υπουργού Άμυνας Φλωράνς Παρλί και της αμυντικής ισχύος με τις δυο φρεγάτες και η στήριξη ΗΠΑ μέσω της ομάδας κρούσης του αεροπλανοφόρου George W.H. Bush που πλέει στην περιοχή, περιορίζουν το πεδίο ελιγμών της Άγκυρας, η οποία φαίνεται να επενδύει πλέον στα δυο σεισμογραφικά σκάφη και στις πολιτικές προκλήσεις.
Δεσμεύσεις
Ήδη η Άγκυρα εξέδωσε σειρά από ΝΑVΤΕΧ για δέσμευση μέρους των θαλάσσιων οικοπέδων 4, 5, 6 και 7 της ΑΟΖ, περιοχή στην οποία δεν υπάρχει καμία δραστηριότητα σε αυτή τη φάση.
Ωστόσο, η ισχύς των ΝΑVΤΕΧ της Τουρκίας εκτείνεται μέχρι τις 16 Δεκεμβρίου 2017, ενώ είναι γνωστό πως στη συγκεκριμένη περιοχή προγραμματίζονται έρευνες από ξένες εταιρείες με άδεια της Κυπριακής Δημοκρατίας το 2018.
Το τουρκικό ερευνητικό πλοίο Barbaros μέχρι αυτή την ώρα πηγαινοέρχεται στα οικόπεδα 6 και 7 χωρίς να προσεγγίζει ούτε τα χωρικά ύδα-τα της Κύπρου, ούτε το τεμάχιο 11 που γίνεται η γεώτρηση.
Στην περιοχή βρίσκεται και η τουρκική φρεγάτα Gokceada (Ιμβρος), η οποία παρακολουθεί τη γεώτρηση στο τεμάχιο 11 από απόσταση πέραν των 10 ναυτικών μιλίων. Το περασμένο Σάββατο είχε επιχειρήσει να προσεγγίσει τα κυπριακά χωρικά ύδατα στην περιοχή της Πάφου, ωστόσο κλήθηκε να αποχωρήσει, κάτι που έγινε.
Οι εν λόγω παράνομες δραστηριότητες της Τουρκίας στα οικόπεδα 4, 5, 6 και 7 θα πρέπει να σημειωθεί ότι, ουσιαστικά, θέτουν υπό αμφισβήτηση όχι μόνο την κυπριακή ΑΟΖ αλλά και την ελληνική, η οποία εκτείνεται μέχρι εκεί με δεδομένη την ύπαρξη του Καστελόριζου υπό ελληνική κυριαρχία.
Το ερώτημα λοιπόν που θα πρέπει να απαντηθεί από Αθήνα και Λευκωσία, είναι τι ακριβώς θα πράξουν στην περίπτωση που η Τουρκία, εκτός από βόλτες με τα ερευνητικά της σκάφη, επιχειρήσει και έρευνες;
Εφιάλτης
Επιτελείς των υπουργείων Εξωτερικών και Άμυνας στην Αθήνα, εκτιμώντας πιθανά σενάρια αντιδράσεων της Άγκυρας, σημειώνουν με ιδιαίτερη ανησυχία την πιθανότητα μεταφοράς του πεδίου αντιπαράθεσης στο Αιγαίο, με μια καλοστημένη επιχείρηση δημιουργίας ενός γενικού τετελεσμένου.
Σύμφωνα με το σενάριο στο οποίο επιχειρεί να διαμορφώσει απάντηση η ελληνική πλευρά, κάποια μέρα, πλοία του τουρκικού στόλου με την κάλυψη μαχητικών αεροσκαφών έχουν πλήρως αποκλείσει από θαλάσσης και αέρος μια σειρά μικρών ακατοίκητων ελληνικών νησιών στο Αιγαίο, από αυτά που έχουν συμπεριλάβει κατά καιρούς στις λεγόμενες «γκρίζες ζώνες».
Η διάταξη των τουρκικών ναυτικών δυνάμεων είναι τέτοια, από βορά προς νότο, που ντε φάκτο διχοτομείται το Αιγαίο και αποκλείονται όλα τα μεγάλα νησιά του ανατολικού Αιγαίου από τον ηπειρωτικό κορμό της Ελλάδας.
Με αυτόν τον τρόπο η Τουρκία μπορεί να κάνει πράξη, χωρίς να ρίξει ντουφεκιά, αυτό που επί δεκαετίες επιδιώκει και αυτό που μόνο με στρατιωτικά μέσα μπορεί να ακυρώσει η Ελλάδα.
Σε μια τέτοια περίπτωση η ελληνική κυβέρνηση έχει δύο επιλογές. Είτε να αντιδράσει στρατιωτικά, αναλαμβάνοντας το βάρος που συνεπάγεται μια τέτοια αντίδραση, είτε να αναζητήσει το δίκιο της με τη συνδρομή «φίλων», «εταίρων» και «συμμάχων», οι οποίοι σε τέτοιες περιπτώσεις εμφανίζονται, όπως έχει δείξει η Ιστορία, ως Πόντιοι Πιλάτοι…
Συμπέρασμα: Οι μέρες είναι πονηρές και το πετρέλαιο. γλιστράει. Μεγάλη προσοχή λοιπόν γιατί η Τουρκία είναι στριμωγμένη, γιατί οι «μεγάλοι» ενδιαφέρονται για τα «δικά» τους οικόπεδα και μόνο και, κυρίως, γιατί αν δεν είσαι σε θέση να υπερασπιστείς τα συμφέροντά σου, δεν θα το κάνει κανείς για σένα.
Το άρθρο έγραψε ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΗΛAΚΑΣ και δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ, τεύχος 1978 στις 20-07-2017.
