Στην έρευνα και ανάπτυξη «ευφυών» συστημάτων (smart devices) για την μεταφορά και παράδοση φαρμακευτικών ουσιών σε πάσχοντες ιστούς δίνει προτεραιότητα ο τομέας της Φαρμακευτικής Νανοτεχνολογίας.
Αόρατα «ρομποτάκια»-φορείς με διαστάσεις νάνο-, δηλαδή του ενός δισεκατομμυριοστού του μέτρου, μεταφέρουν φαρμακευτικές ουσίες, για να τις αποδεσμεύσουν σε συγκεκριμένα σημεία-«στόχους», προκειμένου να επιτευχθεί θεραπεία, μειώνοντας έτσι την τοξικότητα και ελαχιστοποιώντας τις ανεπιθύμητες ενέργειες.
Η είδηση βέβαια δεν είναι αυτή καθ’ αυτή, αλλά το γεγονός ότι για το υπερμοριακό αυτό νανοσύστημα αναγνώρισης μοριακών «στόχων» χρησιμοποιείται πια η πιο σύγχρονη τεχνολογία. Κύριοι δομικοί επιστημονικοί λίθοι σε αυτές τις καινοτόμες στρατηγικές μορφοποίησης των φαρμάκων είναι η βιοφυσική και η θερμοδυναμική. «Η καινοτομία πλέον αφορά στους φορείς μεταφοράς βιομορίων («ευφυή» συστήματα) και στηρίζεται στη μορφοποίηση των βιομορίων, η οποία τους προσδίδει τις καινοτόμες ιδιότητες.
Ο τρόπος «στόχευσης» και ελέγχου της αποδέσμευσης των βιομορίων από τα «ευφυή» συστήματα στα κυττάρα-«στόχους» είναι η καινοτόμος προσέγγιση.», εξηγεί ο Κωνσταντίνος Ν. Δεμέτζος, Καθηγητής Φαρμακευτικής Νανοτεχνολογίας, Διευθυντής του Εργαστηρίου της Φαρμακευτικής Τεχνολογίας της Φαρμακευτικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και Πρόεδρος της Ελληνικής Φαρμακευτικής Εταιρίας (ΕΦΕ) και συνεχίζει: «Ήδη βρίσκονται σε κλινική φάση ΙΙΙ (δηλ. αναμένεται να κυκλοφορήσουν σύντομα στην αγορά)αντικαρκινικά φάρμακα που έχουν εγκλωβιστεί σε νάνο-συστήματα αποδέσμευσης του φαρμάκου, τελευταίας τεχνολογίας.
Αυτό το ρομποτικό σύστημα (που αποτελείται από θερμο-ευαίσθητα λιποσώματα), με εξωτερική χορήγηση θερμότητας (συγκεκριμένα με εφαρμογή Ραδιοσυχνοτήτων) εκτελεί την αποδέσμευση του αντικαρκινικού φαρμάκου στο χρόνο που απαιτείται. Η αποδέσμευση είναι εξωτερικά ελεγχόμενη, αφού αλλάζοντας την εστίαση της τοπικής θέρμανσης αλλάζουμε τον τόπο και χρόνο της αποδέσμευσης του φαρμάκου από το νανοσύστημα που το μεταφέρει. Έτσι αυξάνεται το βάθος της διείσδυσης του φαρμακομορίου μέσα στον ιστό-όγκο, ενώ ταυτόχρονα μειώνεται η τοξικότητα του αντικαρκινικού φαρμακομορίου λόγω στόχευσης»
Η παραπάνω καινοτόμος τεχνολογική πλατφόρμα, μελετήθηκε σε σχέση με το αντικαρκινικό μόριο δοξορουβικίνη για την θεραπεία του καρκίνου του ήπατος.
Η εφαρμογή του καινοτόμου νανοτεχνολογικού προϊόντος στον ασθενή πραγματοποιείται με έκχυση ακριβώς ένα τέταρτο (15΄λεπτά) πριν την εφαρμογή των ραδιοσυχνοτήτων. Το προϊόν έχει ως βασική τεχνολογική πλατφόρμα την τεχνολογία των λιποσωμάτων και αποκρίνεται στην αύξηση της θερμοκρασίας με αποτέλεσμα να επιτυγχάνεται η μεγαλύτερη συγκέντρωση του φαρμάκου στον καρκινικό όγκο. Η μεταβολή της θερμότητας στην περιοχή εφαρμογής σχετίζεται με την μεταβολή της θερμοδυναμικής κατάστασης του λιποσωμιακού προϊόντος και συνεπώς της μεταβολής των βιοφυσικών του χαρακτηριστικών, που οδηγούν στην αποδέσμευση της δοξορουβικίνης από το λιποσωμιακό –ρομποτικό σύστημα. Η συγκεκριμένη αντικαρκινική ουσία δεν είναι η μοναδική.
Σε κλινική φάση Ι για θεραπεία καρκίνου του μαστού, προστάτη και πνευμόνων, βρίσκεται και η ουσία πακλιταξέλη, η οποία εγκλωβίζεται και αυτή σε τεχνολογικές νανο-διαστάσεων πλατφόρμες (πολυμερικά συστήματα μακρομοριακής αρχιτεκτονικής) που ονομάζονται δενδριμερή που και αυτά είναι τελευταίας τεχνολογίας. Σημαντικές επίσης, σύγχρονες υπερμοριακές δομές που χρησιμοποιούνται ως φορείς βιομορίων, ως θεραπευτικοί παράγοντες, αλλά και ως διαγνωστικά εργαλεία, εκτός από τα Λιποσώματα και τα Δενδριμερή που αναφέρθηκαν παραπάνω, είναι και οι Λιπιδικές νανοδομές, τα Νανογαλακτώματα, τα Πολυμερικά μικκύλια, οι Χιμαιρικές νανοδομές, τα Νανοσωματίδια (νανοκάψουλες ή νανοσφαιρίδια), τα Κεραμικά νανοσωματίδια, τα Νανοκελύφη (νανοσωματίδια χρυσού ή αργύρου με πυρήνα σιλικόνης), οι Νανοκρύσταλλοι (κβαντικές κουκίδες), οι Αιωρούμενες νανοδοκοί και τα Μαγνητικά νανοσωματίδια.
Σε μια εποχή οικονομικής κρίσης που οι τομείς της υγείας, της οικονομίας και της επιστήμης αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα και οι περικοπές πλήττουν σημαντικά τον τομέα της έρευνας, οι έλληνες επιστήμονες δεν αποθαρρύνονται.
Μάλιστα συνεχίζουν να πρωτοπορούν και να διακρίνονται. Ο καθηγητής Δεμέτζος, με την ερευνητική του ομάδα εργάζεται για 20 περίπου χρόνια στον τομέα της Φαρμακευτικής Νανοτεχνολογίας και έχει σημαντική συμβολή στην ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών για μεταφορά και παράδοση θεραπευτικών βιομορίων σε πάσχοντες ιστούς. Η σημαντική αυτή προσφορά αποτυπώνεται και στο βιβλίο του με τίτλο «Φαρμακευτική Νανοτεχνολογία. Βασικές αρχές και πρακτικές εφαρμογές», Εκδόσεις Παρισιάνου Α.Ε, 2014, το οποίο και πρόκειται να βραβευτεί από την Ελληνική Επιστημονική Εταιρία Βιοϋλικών ως εξαιρετικό και μοναδικό στην ελληνική βιβλιογραφία. Η απονομή θα πραγματοποιηθεί, κατά τις εργασίες του 10ου Επετειακού Επιστημονικού Συνεδρίου της ΕΕΒ, που θα πραγματοποιηθεί από 26 έως και 28 Νοεμβρίου 2015 στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (ΕΙΕ), ενώ προτείνεται ως διδακτικό σύγγραμμα στα Πανεπιστήμια και Πολυτεχνεία της χώρας μας.
Να θυμίσουμε ότι ο πρόεδρος της Ελληνικής Φαρμακευτικής Εταιρείας (ΕΦΕ) Κωνσταντίνος Ν. Δεμέτζος εκλέχτηκε πριν ένα χρόνο μέλος του διοικητικού συμβουλίου (executive committee-ExCo) της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Φαρμακευτικών επιστημών (EUFEPS) και ανέλαβε το χαρτοφυλάκιο για το συντονισμό των επιστημονικών δικτύων. Είναι η πρώτη φορά στα χρονικά της δραστηριοποίησης της ΕΦΕ, που η Ελλάδα εκπροσωπείται στο ExCo της EUFEPS και αξίζει να σημειωθεί ότι η υποψηφιότητα της χώρας έτυχε ευρείας αποδοχής.
Πηγή: imerisia.gr
