Η χοληδόχος κύστη αποτελεί ένα «ρυθμιστικό» όργανο για την πέψη και μία δεξαμενή των χολικών αλάτων. Δεν αποτελεί ζωτικό όργανο, η απώλεια του οποίου θα προκαλέσει «αναπηρία» ή κάποια σοβαρή δυσλειτουργία στο πεπτικό σύστημα. Αρκεί να μην υποεκτιμηθεί η παρουσία λάσπης και μικρολιθίασης, γιατί αυτό ενδεχομένως να εγκυμονεί απρόβλεπτους κινδύνους και επιπλοκές, με ενδεχόμενο κίνδυνο ακόμα και για τη ζωή του ασθενούς (όπως η βαρεία παγκρεατίτιδα).
Η επιστημονική εμπειρία διαψεύδει το μύθο της δήθεν μη επικινδυνότητας της μικρολιθίασης ή και του ιζήματος(λάσπης) στη χολή, γιατί φαίνεται ότι η χολή αφενός αποτελεί ένα «απρόβλεπτο» όργανο και αφετέρου δείχνει να απασχολεί όχι μόνο τις συνηθισμένες «ύποπτες» ηλικίες, αλλά ακόμα και τις πολύ νεώτερες.
Το ίζημα στη χολή δεν είναι βέβαια σύνηθες φαινόμενο σε νεαρά άτομα, τη στιγμή που μέχρι τώρα γνωρίζαμε πως μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν λάσπη στη χολή, έχουν τα υπέρβαρα άτομα, οι διαβητικοί αλλά και οι μεταμοσχευμένοι ασθενείς, αλλά πρόσφατα συναντήσαμε περιστατικά σε ασθενείς που διόλου δεν ανήκαν στις ομάδες του λεγόμενου υψηλού κινδύνου.
Πως δημιουργούνται οι πέτρες (λίθοι) στη χοληδόχο κύστη
Λίθοι στη χοληδόχο κύστη δημιουργούνται από διάφορα αίτια με κοινό παρονομαστή την αλλαγή της σύστασης και της πυκνότητας του υγρού που περιέχει δηλαδή της χολής. Χολολιθίαση εμφανίζεται συχνότερα σε υπέρβαρους και παχύσαρκους ασθενείς, γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας και σε ασθενείς με αιματολογικά νοσήματα.
Ποια είναι τα συμπτώματα της χολολιθίασης
Η χολολιθίαση συνήθως είναι ασυμπτωματική, δηλαδή δεν προξενεί ενοχλήσεις. Σε πολλές περιπτώσεις όμως ο ασθενής παραπονείται για μετεωρισμό (φουσκώματα) μετά το φαγητό ή πόνους που δεν είναι εύκολο να περιγραφούν αλλά συνήθως αφορούν στο δεξιό πάνω μέρος της κοιλιάς. Σε μερικές περιπτώσεις μια πέτρα μπορεί να φράξει την έξοδο της χοληδόχου κύστης (κυστικό πόρο) τότε ο πόνος είναι έντονος και εάν η πέτρα δεν μετακινηθεί, αρχίζει η φλεγμονή του οργάνου που ονομάζεται οξεία χολοκυστίτιδα.
Η οξεία χολοκυστίτιδα συνήθως οδηγεί τον ασθενή στο χειρουργείο όπου και αντιμετωπίζεται οριστικά το πρόβλημα. Σε λίγες περιπτώσεις μικρές πέτρες μπορεί να περάσουν στο χοληδόχο πόρο και να φράξουν την έξοδο της χολής και των παγκρεατικών ενζύμων προς το έντερο. Τότε ο ασθενής εμφανίζει αποφρακτικό ίκτερο (κίτρινο χρώμα του δέρματος) ή και οξεία παγκρεατίτιδα.
Πότε χειρουργείται η χολολιθίαση
Οι ενδείξεις χολοκυστεκτομής είναι:
-Χολολιθίαση που προκαλεί συμπτώματα (πόνο, φουσκώματα, δυσπεψία).
-Μικρολιθίαση ή Χολολιθίαση χωρίς συμπτώματα σε ασθενείς με διαβήτη ή καρδιολογικά προβλήματα.
-Οξεία χολοκυστίτιδα με πόνο και πυρετό.
-Χολολιθίαση που έχει προκαλέσει αποφρακτικό ίκτερο ή οξεία παγκρεατίτιδα.
-Πολύποδες της χοληδόχου κύστεως που αυξάνουν σε μέγεθος ή δημιουργούν διαγνωστικά προβλήματα.
Πως χειρουργείται η χολολιθίαση
Η χολοκυστεκτομή γίνεται εδώ και δύο δεκαετίες σχεδόν αποκλειστικά με τη λαπαροσκοπική τεχνική. Τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκόπησης είναι τόσο προφανή που η ανάγκη για ανοικτή επέμβαση είναι πλέον πολύ σπάνια. Με τη λαπαροσκόπηση, μειώνεται σημαντικά το χειρουργικό τραύμα. Αυτό σημαίνει ότι η ανάρρωση είναι ταχύτερη, ο πόνος σημαντικά λιγότερος και ο κίνδυνος επιπλοκών μικρότερος του 1%.
Πραγματοποιείται με χορήγηση γενικής αναισθησίας, από έμπειρο γενικό χειρουργό – λαπαροσκόπο, ατραυματικά και αναίμακτα, με διενέργεια 4 μικρών οπών των 5 χιλιοστών και με διενέργεια χαμηλών πιέσεων αερίου, προς πλήρη αποφυγή του μετεγχειρητικού πόνου και του αισθήματος δυσφορίας.
Θεωρείται -αν ο χειρουργός είναι έμπειρος-συνηθισμένη επέμβαση ρουτίνας, διαρκεί λιγότερο από μισή ώρα, με τον ασθενή να έχει συνήθως ελάχιστο μετεγχειρητικό πόνο. Το απόγευμα της ιδίας ημέρας αρχίζει σταδιακή επανασίτιση με υγρά και υδρική δίαιτα, ενώ έμπειρο προσωπικό κινητοποιεί τον ασθενή, ο οποίος και μπορεί να περπατήσει άφοβα στον όροφο του νοσοκομείου. Την επομένη γίνεται εξιτήριο, παράδοση οδηγιών και συνταγογράφηση των απαιτούμενων φαρμάκων.
Η εμπειρία του χειρουργού
Αναφερόμαστε στην εμπειρία του χειρουργού και στον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει στην επιτυχία μιας χολοκυστεκτομής, γιατί τα ανατομικά στοιχεία στη διάρκεια μιας επέμβασης δεν είναι πάντα εύκολα αναγνωρίσιμα, αλλά αντίθετα πολλές φορές η εικόνα τους μπορεί να παραπλανήσει έναν χειρουργό, ειδικά αν δεν διαθέτει σημαντική εμπειρία.
Το πρόβλημα που παρουσιάζεται, οφείλεται στο ότι πολλές φορές, ο χοληδόχος πόρος «παίζει κρυφτούλι» με τη χοληδόχο κύστη η οποία πρέπει να αφαιρεθεί, με αποτέλεσμα αν δεν προσεχθεί το φαινόμενο και αν ο χειρουργός δεν έχει «ώρες πτήσης» στο ενεργητικό του, να υπάρχει ο κίνδυνος της λανθασμένης αφαίρεσης ή τραυματισμού του χοληδόχου πόρου και αυτό να αποδειχθεί από κρίσιμο έως ιδιαίτερα επικίνδυνο.
Η επέμβαση είναι αισθητικά άρτια, με το μόνο που απομένει στην κοιλιά να είναι μικρές σχεδόν αόρατες ουλές. Μετά από μία μικρή περίοδο προσαρμογής που μπορεί να είναι από 2-4 εβδομάδες, η αφαίρεση της χοληδόχου κύστεως δεν σχετίζεται με καμιά διαταραχή της πέψης στους περισσότερους ασθενείς.
γράφει ο Γιώργος Σάμπαλης, Γενικός Χειρουργός-Λαπαροσκόπος, Διευθυντής Ευρωκλινικής Αθηνών, μέλος της European Association of Endoscopic Surgery (EAES) και European Hernia Society (EHS)
