Η αλήθεια είναι ότι η Αμοργός έγινε σταρ όταν επιλέχθηκε ως το βασικό φυσικό σκηνικό της ταινίας «Απέραντο γαλάζιο». Ωστόσο είναι αυτή η πρωτόγονη γοητεία και η ήρεμη ενέργεια που αποπνέει η Αμοργός που την έκανε πρωταγωνίστρια της ταινίας και στις καρδιές παθιασμένων οπαδών της.
Όλη την καλοκαιρινή σεζόν τα δύο λιμάνια της τα Κατάπολα και η Αιγιάλη, είναι γεμάτα από παρέες που ξενυχτούν μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες. Οι περιηγητές Ελληνες και ξένοι συχνάζουν… στα παλιά μονοπάτια της ανάμεσα σε ξερολιθιές και ξωκλήσια. Όπως παρατηρήσαμε, τα βράδια ο κόσμος συναντιέται σε παραδοσιακά καφενεία και ταβέρνες στα καλντερίμια της ατμοσφαιρικής Χώρας αλλά και σε εξίσου γραφικά χωριά, όπως η Λαγκάδα, τα Θολάρια και ο Ποταμός.
Το μοναστήρι-αετοφωλιά της Παναγίας της Χοζοβιώτισσας είναι το πιο διάσημο όμως στην Αμοργό σώζονται πολλά ακόμα ενδιαφέροντα κατάλοιπα της ιστορικής του συνέχειας: τα ερείπια της αρχαίας Μινώας, το μικροσκοπικό κάστρο και ο βενετσιάνικος Πύργος του Γαβρά στη Χώρα, ο ναός του Αϊ-Γιώργη Βαρσαμίτη ο Πύργος της Αγίας Τριάδας στην Αρκεσίνη, κ.ά.
ΤΙ ΕΙΔΑΜΕ
Άγιος Γεώργιος Βαρσαμίτης
Στο δρόμο που συνδέει τη Χώρα με την Κάτω Μεριά συναντήσαμε τον Άη Γιώργη τον Βαρσαμίτη που πήρε τ’ όνομά του από το φυτό βάρσαμος ( αγριοδυόσμος ) που φυτρώνει τριγύρω . Στην διάρκεια των βυζαντινών χρόνων ήταν μοναστήρι, όμως γνωστός έγινε για τις μαντικές ιδιότητες της πηγής που ρέει ακόμα και σήμερα στο χώρο. Δε ρωτήσαμε, δε μάθαμε…
Αρχαιολογική Συλλογή Αμοργού
Στο αρχοντικό του ενετικού Πύργου Γαβρά, στην καρδιά της Χώρας, επισκεφτήκαμε την αρχαιολογική συλλογή Αμοργού: εκεί εκτίθενται ευρήματα κυρίως από τις τρεις αρχαίες πόλεις της Αμοργού, Αιγιάλη, Αρκεσίνη και Μινώα: γλυπτά, αγάλματα, ανάγλυφα και αρχιτεκτονικά μέλη, από την αρχαϊκή περίοδο έως τον 3ο μ.Χ. αιώνα.
Αρχαίος πύργος Αγίας Τριάδας
Μέσα στους αγρούς, στην Κάτω Μεριά, βρήκαμε το μοναδικό στο νησί καλοδιατηρημένο αρχαίο μνημείο, ένα μεμονωμένο οχυρό ορθογώνιου σχήματος του 4ου αι. π.Χ. το οποίο βραβεύτηκε από τη Europa Nostra για την υποδειγματική του αποκατάσταση.
Κάστρο Χώρας
Με το ολόλευκο εκκλησάκι του Αϊ-Γιώργη, πάνω στο βράχο στη μέση της, δεσπόζει το μικρό κάστρο που ο Ιερεμίας και ο Ανδρέας Γκύζης οχύρωσαν το 13ο αιώνα. Η απόλυτη πανοραμική θέα στη Χώρα και τη ράχη με τους ανεμόμυλους.
Μονή Παναγίας Χοζοβιώτισσας
Σαν κατάλευκο περιστέρι το μοναστήρι-αετοφωλιά είναι χτισμένο στα κατακόρυφα βράχια 300 μέτρα πάνω από το Αιγαίο. Το μοναστήρι χτίστηκε το 1088 μ.Χ. από το Βυζαντινό αυτοκράτορα Αλέξιο Α΄ Κομνηνό. Ανεβήκαμε το πέτρινο καλντερίμι και κάποια σκαλιά, και είδαμε την εικόνα της Παναγίας, το μικρό μουσείο και φυσικά τη μοναδική θέα προς το Αιγαίο. Στις 21 Νοεμβρίου οπότε το μοναστήρι γιορτάζει γίνεται μεγάλο πανηγύρι στο οποίο μοιράζεται φαγητό και αμοργιανό παστέλι.
ΟΙ ΕΚΔΡΟΜΕΣ ΜΑΣ
Κάναμε εξορμήσεις προς τις Μικρές Κυκλάδες, Δονούσα, Ηρακλειά, Σχοινούσσα και Κουφονήσι, ενώ τρεις ώρες μακριά μας ήταν και η Νάξος. Εντός Αμοργιανών… συνόρων, πήραμε καΐκι για την αμμουδιά της Γραμβούσας από το βαθύ κόλπο της Καλοταρίτισσας και για το νησάκι Νικουριά από τον Άγιο Παύλο.
ΠΟΥ ΚΟΛΥΜΠΗΣΑΜΕ
Στη μικροσκοπική βοτσαλάδα της Αγίας Άννας και στα τιρκουάζ νερά του Μούρου νοτιοανατολικά προ της Κάτω Μεριά. Μην ξεχάσετε τη μάσκα σας για το συναρπαστικό βυθό και τις σπηλιές.
Συνεχίζοντας νοτιοανατολικά, για πιο μοναχική ατμόσφαιρα πήγαμε στο Αμμούδι (με οδήγηση σε χωματόδρομο και 30 λεπτά περπάτημα ). Χωρίς πολύ κόσμο και η αμμουδιά στα Παραδείσια.
Από την πλευρά της Αιγιάλης μπήκαμε σε πιο κοσμικά μονοπάτια αφού βρεθήκαμε στη μεγάλη αμμουδιά του οικισμού με τα αρμυρίκια, τα μπαρ και στρωματσάδα για σκηνικό που θυμίζει καραβάνι. Ωραίες είναι και οι γύρω παραλίες: η Λεβρωσός, η Ψιλή Άμμος και ο Άγιος Παύλος.
Παραλίες προσβάσιμες βρήκαμε και γύρω από τα Κατάπολα τόσο με καΐκι όσο και μέσα από μονοπάτια. Πιο γνωστές η μεγάλη αμμουδιά Μαλτέζι και οι βραχώδεις Πλάκες.
ΤΙ ΦΑΓΑΜΕ
Που φάγαμε αμοργιανές σπεσιαλιτέ
Στον Πάρβα
Εκεί, στη Χώρα, απολαύσαμε τον καφέ μας αλλά διάφορα μεζεδάκια από υπέροχα μυρωδάτα κεφτεδάκια και αληθινές τηγανητές πατάτες, αβγά τηγανητά, σάντουιτς και ολόφρεσκες σαλάτες.
Στο Λιοτρίβι
Συνεχίζοντας στην Χώρα, εκεί δοκιμάσαμε πουγκιά φύλλου με αρνάκι και λαχανικά, κατσικάκι στη λαδόκολλα με ντομάτα και τον “καλόγερο” από μοσχάρι, μελιτζάνα, ντομάτα και τυριά.
Στο Μουράγιο
Ο κύριος Δημήτρης και η σύζυγος του Ευαγγελία μαζί με τις κόρες τους φροντίζουν να έχουν πάντα φρέσκα ψάρια και θαλασσινά εδώ και 35 χρόνια, τα οποία εμείς απολαύσαμε στο Μουράγιο στα Κατάπολα. Ολόφρεσκα ψάρια από δικούς τους ψαράδες, κακαβιά, μακαρονάδα με αστακό ή κωλοχτύπα, ψητές σουπιές, τηγανητό γαριδάκι Αμοργού και πολλά λαδερά και μαγειρευτά.
Στην Μαρουσώ
Στην Κάτω Μεριά κάναμε μια στάση στη Μαρουσώ στην Αρκεσίνη. Μια παραδοσιακή ταβέρνα στην οποία σερβίρουν συνταγές της θάλασσας και του βουνού. Παραδοσιακό πατατάτο με γίδα, κατσικάκι γεμιστό με ρύζι και συκωταριά, το διάσημο λεμονάτο κατσικάκι, αλλά και καλαμάρι γεμιστό με ξινομυζήθρα, φαβο-ντοματο-κολοκυθοκεφτέδες και πολλά άλλα.
Φεύγοντας πήραμε μαζί μας:
Την ψημένη ρακή. μια παραλλαγή του ρακόμελου με λιγότερους βαθμούς αλκοόλ, που πίνεται καλύτερα παγωμένη. Φεύγοντας πήραμε για απόθεμα.
Αμοργιανό ελαιόλαδο. Όσο και αν φαίνεται περίεργο, περίπου 120 τόνοι αμοργιανού ελαιολάδου
παράγονται συνολικά στο νησί με ανοιχτό κιτρινοπράσινο χρώμα, χαμηλά οξέα και πλούσια γεύση.
Αμοργιανό κρασί. Αρκετές και οι ντόπιες ποικιλίες σταφυλιών που δίνουν το αμοργιανό κρασί. Ξεχωρίζει η Μαντηλαριά, το Στρίχι, το Πατηνιώτικο και το Φωκιανό, ενώ σε πολλά σπίτια κάνουν ακόμα το δυνατό, υψηλόβαθμο λιαστό κόκκινο κρασί.
Αμοργιανό μέλι. Βασικό προϊόν της Αμοργού είναι και το μέλι, με το νησί να παράγει κυρίως θυμαρίσιο και ανθόμελο, από μέλισσες οι οποίες φαίνεται να ανήκουν σε ντόπια φυλή. Στην ποιότητα του μελιού συμβάλλει και ανόθευτη χλωρίδα αφού στο νησί δεν χρησιμοποιούνται παρά ελάχιστα φυτοφάρμακα και
λιπάσματα.
Το παστέλι. Είναι η μεγάλη η παράδοση της Αμοργού. Το γλύκισμα αυτό έχει μεγάλη ιστορία στο νησί καθώς είναι το γλυκό που μοιράζουν στους γάμους.
Αμοργιανή φάβα. Προέρχεται από το κατσούνι, που αποτελεί μια ποικιλία αρακά, γι’ αυτό κι εδώ τη λένε και “κατσούνι” ή “μαγείρεμα”.
