Ο τυφώνας Χάρβεϊ έκανε την αρχή προκαλώντας δεκάδες νεκρούς και ζημιές άνω των 100 δις δολαρίων του Τέξας. Σχεδόν αμέσως, λίγα εικοσιτετράωρα μετά ο τυφώνας Ίρμα, ενδεχομένως ο ισχυρότερος τυφώνας ποτ καταγράφηκε ποτέ, ανέλαβε δράση ισοπεδώνοντας τις Μικρές Αντίλλες και με κατεύθυνση προς τη Φλόριντα. Ακριβώς πίσω από τον τυφώνα Ίρμα εκατοντάδες μίλια δυτικά της Αφρικής και στο κέντρο περίπου της τροπικής ζώνης του Ατλαντικού αναβαθμίζεται σε κυκλωνικό σύστημα με προοπτική να καταλήξει σε τυφώνα ο Χοσέ.
Από τις 30 Αυγούστου και από τη στιγμή που ο τυφώνας Ίρμα αναβαθμίστηκε σε κατηγορία 5 της κλίμακας Saffir-Simpson οι επιστήμονες κατανόησαν πως αυτό το σύστημα θα είναι από τα πιο ενισχυμέναΣχεδόν στην γειτονιά του τυφώνα Ίρμα, στο κέντρου του Κόλπου του Μεξικού, προσλαμβάνει προε το παρόν διαστάσεις θύελλας με προοπτική αναβάθμισης σε κυκλώνα η Κάτια. Όπως σημειώνει η γαλλική Liberation, Πολύ σύντομα ο αλφαβητικός κατάλογος ονομάτων που κατά παράδοση δίνονται στους τυφώνες θα έχει συμπληρωθεί από τώρα μέχρι το τέλος του 2017.
Για να γίνει κατανοητό αυτό που αναφέρεται παραπάνω οι επιστήμονες υπολογίζουν πως τον χρόνο δημιουργούνται περίπου 80 κυκλωνικά συστήματα μεγάλης ισχύος στον πλανήτη και στη Ζώνη των Τροπικών
Από τις 30 Αυγούστου και από τη στιγμή που ο τυφώνας Ίρμα αναβαθμίστηκε σε κατηγορία 5 της κλίμακας Saffir-Simpson οι επιστήμονες κατανόησαν πως αυτό το σύστημα θα είναι από τα πιο ενισχυμένα που είχαν καταγραφεί ποτέ στις Αντίλλες. Από την εποχή του περίφημο Hugo το 1989 με προοπτική να είναι ισχυρότερο και από την Wilma το 2005. Με λίγα λόγια, ο τυφώνας Ίρμα μπορεί να καταγραφεί ως το ισχυρότερο κυκλωνικό σύστημα που αντιμετωπίστηκε ποτέ από τότε που υπάρχουν καταγραμμένα αρχεία. Είναι πολύ δύσκολο να υπολογιστεί με ακρίβεια η ταχύτητα των ριπών του τυφώνα Ίρμα.
Το ανεμόμετρο της νήσου Μπαρμπούντα (ένας βράχος όπου πάνω του ζουν 1.600 ψυχές) κατέγραψε ταχύτητα 250 χλμ./ώρα, το βράδυ της Τρίτης προς Τετάρτη, μέχρι να διακόψει τη λειτουργία του. Λίγο αργότερα ο μετεωρολογικός σταθμός της νήσου Άγιος Βαρθολομαίος, ο οποίος έχει διακόψει τις μεταδόσεις του από τις 5 το πρωί της Τετάρτης προφανώς λόγω καταστροφής του κατέγραψε ταχύτητες ριπών της τάξης των 300 χλμ./ώρα.
Πάνω από τον τυφώνα και χωρίς να το αντιλαμβάνεται κανείς κυκλοφορούν οι «hurricane hunters». Τα περίφημα εξειδικευμένα πληρώματα αεροσκαφών της αμερικανικής πολεμικής αεροπορίας. Σχεδόν εφάπτονται της ανώτερης σκέπης του τυφώνα και στη συνέχεια κάνουν «βουτιά» στο μάτι του συστήματος και σε μεγάλο βάθος, ώστε τα όργανα του αεροσκάφους να καταγράψουν πολύτιμα στοιχεία τα οποία στη συνέχεια μεταδίδονται στο αμερικανικό εθνικό κέντρο τυφώνων στο Μαϊάμι. Αυτά τα όργανα κατέγραψαν ταχύτητες του ανέμου που έφταναν τα 287 χλμ./ώρα με κατεύθυνση τον Βορρά.
Τι ακριβώς συμβαίνει λοιπόν; Πρόκειται για μια συγκυρία η οποία καταλήγει σε μια εφιαλτική αλληλουχία κυκλωνικών συστημάτων που προκαλούν αλλεπάλληλες καταστροφές και που είναι ανεξάρτητα το ένα από το άλλο ή πρέπει κάποιος να σκεφτεί πως η εικόνα αυτή σχετίζεται με την κλιματική αλλαγή; Τελικά είναι πολύ δύσκολο να καταλήγει κανείς σε αυτόν τον συνδυασμό ή απλά είναι πολύ νωρίς για κάτι τέτοιο εξηγούν οι επιστήμονες. Εδώ και 40 χρόνια η επιστημονική κοινότητα συγκεντρώνει στοιχεία με σύνθετα ποιοτικά χαρακτηριστικά για τους τροπικούς κυκλώνες.
Παρατηρώντας τα μαθηματικά μοντέλα τα οποία αυτή τη στιγμή «τρέχουν» στους υπολογιστές η τάση που παρατηρείται ως προς τη συχνότητα εκδήλωσης τυφώνων μάλλον είναι πτωτική όπως εξηγεί η καθηγήτρια Κλιματολογίας στο Πανεπιστήμιο Texas Tech, Katharine Hayhoe απαντώντας σε συγκεκριμένο ερώτημα των New York Times. Είναι λοιπόν πολύ νωρίς για να καταλήξει κανείς σε ένα ολοκληρωμένο συμπέρασμα. Θα χρειαστούν ακόμη πολλά χρόνια μελέτης των τροπικών κυκλώνων ώστε να καταγραφεί μια τελική στατιστική που θα ενσωματωθεί σε μαθηματικά μοντέλα τα οποία θα είναι αξιόπιστα.
Θα πρέπει κανείς να κατανοήσει ότι πολλά από τα 80 κυκλωνικά φαινόμενα μεγάλης ισχύος που καταγράφονται ετησίως στον πλανήτη φθάνουν ταχύτητες έως 17 μ. το δευτερόλεπτο, οπότε προσλαμβάνουν την ιδιότητα της τροπικής θύελλας. Από την ταχύτητα των ανέμων της τάξης των 118χλμ./ώρα η θύελλα περνά επίσημα στην κατηγορία του τροπικού κυκλώνα, τον οποίο ανάλογα με τις περιστάσεις τον αποκαλούν τυφώνα. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της υπηρεσίας Meteo France, τον Frederic Nathan «ο αριθμός των τυφώνων κατηγορίας 4 ή 5 θα αυξηθεί διότι οι γήινες θερμοκρασίες ανεβαίνουν».
Ποιες είναι όμως οι παράμετροι που χρειάζονται για να μεταβληθεί μια ατμοσφαιρική ανισορροπία σε κυκλώνα; Τα στοιχεία που πρέπει να πληρούν τις παραμέτρους αυτές είναι τα εξής: ένα γεωγραφικό στίγμα στη Ζώνη των Τροπικών με μίνιμουμ απόσταση από την ακτή 550 χλμ., μία υψηλή υγρασία πάνω από 70% και μια θερμοκρασία του ύδατος στον ωκεανό της τάξης των 26 βαθμών Κελσίου. Η δύναμη που συντηρεί τον κυκλώνα είναι η εξάτμιση του θαλάσσιου ύδατος και αυτός είναι ο λόγος που ο τυφώνας Ίρμα χρειάστηκε πολλές ημέρες για να διασχίσει τις θερμές αυτές υδάτινες μάζες ενισχύοντας προοδευτικά τη δύναμή του. Εφοδιαζόμενος από τους υδρατμούς ο τυφώνας δημιουργεί ένα σύστημα σε σχήμα σπιράλ από νέφη που γυρίζουν γύρω από το μάτι του δημιουργώντας έναν τοίχο που κλείνει το σύστημα των ανέμων.
Η θερμοκρασία του νερού «καταβρέχει» τον κυκλώνα με αποτέλεσμα τις καταρρακτώδεις βροχές πάνω από την γήινη επιφάνεια την οποία διασχίζει το σύστημα. «Oι πλημμύρες που προκαλούνται από τις βροχές αυτές είναι τελικά πολύ πιο καταστροφικές από την ίδια τη θύελλα» υπενθυμίζει η Κλιματολόγος του Πανεπιστήμιου του Τέξας, Katharine Hayhoe. Kαι συμπληρώνει : «Όμως η θερμοκρασία του νερού στο αρχιπέλαγος της Καραϊβικής και η θερμοκρασία της ατμόσφαιρας είναι απόλυτα συνδεδεμένες με το φαινόμενο του θερμοκηπίου και την αύξηση της θερμοκρασίας. Παρατηρούμε πως όλο και περισσότερο καταγράφουμε θερμοκρασίες του νερού των ωκεανών της τάξης των 29 βαθμών Κελσίου».
Ο μετεωρολόγος της Meteo France προσθέτει πως το 2015 και το 2016 καταρρίφθηκαν όλα τα ρεκόρ ως προς τη θερμοκρασία του πλανήτη η οποία αυξήθηκε κατά έναν βαθμό Κελσίου από την εποχή που προηγήθηκε της Βιομηχανικής Επανάστασης. Υπολογίζεται πως το 2017 θα ακολουθήσει την ίδια μοίρα και θα καταλήξει ενδεχομένως να είναι η πιο θερμή χρονιά σύμφωνα με τα καταγεγραμμένα αρχεία. Οι επιπτώσεις είναι ραγδαίες: Λιώσιμο των πάγων στους πόλους και άνοδος της επιφάνειας της θάλασσας η οποία ήδη έχει ανέβει κατά 20 εκατοστά από την αρχή του 20ου αιώνα. Αυτό σημαίνει απλά πως οι χαμηλές παραθαλάσσιες περιοχές που κατοικούνται από ανθρώπους πλήττονται πιο εύκολα από τα τεράστια κύματα που προκαλούνται από τους τυφώνες.
Όχι γιατί άλλαξαν οι τυφώνες αλλά απλά διότι ανέβηκε η επιφάνεια της θάλασσας και άρα οι παραθαλάσσιες περιοχές είναι πιο ευάλωτες.
Θα πρέπει να σημειωθεί πως όπως αναφέρει ο Robert Vautard, Κλιματολόγος στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας, οι κυκλώνες ανακατεύουν σε μεγάλο βάθος τη θάλασσα και οι άνεμοι σπρώχνουν τα κύματα προκαλώντας τον κυματισμό. Η σχετικά μικρή πίεση που παρατηρείται στο κέντρο αυτής της διαδικασίας ρουφά το νερό προς τα επάνω. Στον Αγ. Βαρθολομαίο πριν από 24 ώρες, πάνω από τον οποίο πέρασε το μάτι του τυφώνα Ίρμα μεταξύ 5 και 6 το πρωί της Τετάρτης καταγράφηκε ατμοσφαιρική πίεση-ρεκόρ της τάξης των 916 Hectopascal. Εκείνη τη στιγμή μετρήθηκε το κοίλον του κύματος έξω από το νησί που έφθανε τα 14 μέτρα.
Οι πολίτες θέλουν να ξέρουν αν τα φαινόμενα στα οποία αναφερόμαστε προκαλούνται ή όχι από την κλιματική αλλαγή. Η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Texas Tech Katharine Hayhoe καταλήγει: «Η απάντηση δεν είναι ούτε ναι ούτε όχι αλλά κάτι μεταξύ των δύο»!
