Το ηλεκτρονικό τσιγάρο τροποποιεί εκατοντάδες γονίδια που παίζουν καθοριστικό ρόλο στην άμυνα του αναπνευστικού συστήματος και σε ακόμη περισσότερα που είναι καίριας σημασίας για την ανοσοποιητική άμυνα των αεραγωγών του ανώτερου αναπνευστικού, υποστηρίζουν αμερικανοί ερευνητές, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσαν στο επιστημονικό έντυπο American Journal of Physiology.
Αν και είναι γνωστό ότι το συμβατικό κάπνισμα, αλλάζει δεκάδες γονίδια στα επιθηλιακά κύτταρα της αναπνευστικής οδού, οι επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνα εξεπλάγησαν όταν διαπίστωσαν παρόμοια επίδραση και του ατμίσματος.
«Πραγματικά μας προκάλεσαν έκπληξη τα αποτελέσματα, γι’ αυτό και τα επανεξετάσαμε για να βεβαιωθούμε για την ακρίβειά τους» εξηγεί η επικεφαλής ερευνήτρια, καθηγήτρια Παιδιατρικής, Μικροβιολογίας και Ανασολογίας Ιλονα Τζασπερς.
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι η εισπνοή ατμοποιημένων διαλυμάτων με γεύσεις, μέσω των ηλεκτρονικών τσιγάρων, κάθε άλλο παρά αθώα είναι σε επίπεδο γονιδιακής έκφρασης των επιθηλιακών κυττάρων, δηλαδή στο στάδιο εκείνο κατά το οποίο τα γονίδιά μας παράγουν πρωτεΐνες σημαντικές για διάφορες κυτταρικές λειτουργίες.
Αν και η διαπίστωση αυτή δε μπορεί προς το παρόν να σχετιστεί με μακροπρόθεσμες επιπτώσεις του ηλεκτρονικού τσιγάρου στην υγεία ή με τον κίνδυνο εκδήλωσης ασθενειών, όπως ο καρκίνος, το εμφύσημα ή η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, έρχεται να προστεθεί στα μέχρι τώρα στοιχεία που δείχνουν ότι δεν είναι ακίνδυνο.
Για τη μελέτη των επιδράσεων του ηλεκτρονικού τσιγάρου σε γονίδια τα οποία βοηθούν τους αεραγωγούς του ανώτερου αναπνευστικού να καταπολεμήσουν δυνητικά επικίνδυνους παθογόνους μικροοργανισμούς, η Δρ Τζασπερς έθεσε υπό ιατρική αξιολόγηση 13 μη καπνιστές, 14 καπνιστές και 12 χρήστες ηλεκτρονικού τσιγάρου. Κάθε συμμετέχων τηρούσε ένα ημερολόγιο καπνίσματος/χρήσης ηλεκτρονικού τσιγάρου.
Η Δρ Τζασπερς σε συνεργασία με ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσισκο ανέλυσαν δείγματα ούρων και αίματος των εθελοντών για να επιβεβαιώσουν τα επίπεδα της νικοτίνης στον οργανισμό τους, αλλά και βιοδείκτες σχετικούς με την έκθεση στον καπνό.
Μετά από τρεις εβδομάδες, οι επιστήμονες πήραν δείγματα από τη ρινική κοιλότητα κάθε συμμετέχοντα και ανέλυσαν την έκφραση γονιδίων σημαντικών για την ανταπόκριση του ανοσοποιητικού τους συστήματος.
Όπως εξηγούν οι επιστήμονες, τόσο οπτικά όσο και λειτουργικά, τα επιθηλιακά στρώματα των ρινικών κοιλοτήτων είναι όμοια με τα επιθηλιακά στρώματα των πνευμόνων.
Όλα τα επιθηλιακά κύτταρα κατά μήκος των αεραγωγών (από τη μύτη μέχρι τα μικροσκοπικά βρογχιόλια στους πνεύμονες) πρέπει να λειτουργούν σωστά για να παγιδεύουν και να αποβάλλουν τα επιβλαβή παθογόνα και άλλα ξένα σώμα, προκειμένου να παραμένουμε υγιείς.
Τα επιθηλιακά κύτταρα, συνεπώς, είναι καίριας σημασίας για την φυσιολογική λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος του αναπνευστικού.
Συγκεκριμένα γονίδια στα κύτταρα αυτά επιτελούν και το έργο της παραγωγής των κατάλληλων ποσοτήτων πρωτεϊνών, που «ενορχηστρώνουν» το γενικότερο ανοσοποιητικό μας σύστημα.
Όπως είναι ήδη γνωστό, το κάπνισμα τροποποιεί την συγκεκριμένη γονιδιακή έκφραση, και αυτός είναι ένας από τους λόγους που είναι καπνιστές είναι πιο ευαίσθητοι σε προβλήματα του ανώτερου αναπνευστικού.
Χρησιμοποιώντας λοιπόν ως ομάδα βάσης τους μη καπνιστές, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το συμβατικό κάπνισμα μείωνε την έκφραση 53 σημαντικών γονιδίων σημαντικών για την ανοσοποιητική αντίδραση των επθηλιακών κυττάρων. Η χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου μείωνε την έκφραση 358 γονιδίων σημαντικών για την ανοσοποιητική άμυνα, περιλαμβανομένων και των 53 που προαναφέρθηκαν.
«Συγκρίναμε αυτά τα γονίδια, ένα προς ένα. Και διαπιστώσαμε ότι κάθε ένα κοινό και στις δυο ομάδες ήταν περισσότερο κατασταλμένο στην ομάδα του ηλεκτρονικού τσιγάρου, χωρίς ωστόσο να μπορούμε προς το παρόν να αιτιολογήσουμε γιατί συμβαίνει αυτό» εξηγεί η Δρ Τζασπερς.
Σπεύδει επίσης να σημειώσει ότι «είναι λάθος να προσπαθήσουμε να συγκρίνουμε απευθείας το ηλεκτρονικό και το συμβατικό τσιγάρο. Η εισπνοή καπνού και ατμοποιημένων υγρών είναι διαφορετικές καταστάσεις. Γι΄ αυτό είναι πιθανόν τα ηλεκτρονικά τσιγάρα να προκαλούν διαφορετικές βιολογικές αλλαγές και να παίζουν διαφορετικό ρόλο στα αναπνευστικά προβλήματα. Γνωρίζουμε ότι παθήσεις, όπως η ΧΑΠ, ο καρκίνος και το εμφύσημα, χρειάζονται χρόνια να εκδηλωθούν στους καπνιστές. Αλλά, το ηλεκτρονικό τσιγάρο εμφανίστηκε τα τελευταία 10 χρόνια, περίπου. Συνεπώς, δεν γνωρίζουμε την επίδρασή του σε 10 με 15 χρόνια από σήμερα. Είμαι στην αρχή της παρατήρησης των επιδράσεων του στην υγεία».
Επόμενος στόχος της ερευνήτριας είναι να μελετήσει πως τα επιθηλιακά κύτταρα των χρηστών ηλεκτρονικού τσιγάρου ανταποκρίνονται στο αντιγριπικό εμβόλιο, ώστε να μπορέσει να αξιολογήσει καλύτερα την ανοσοποιητική ανταπόκριση των επιθηλιακών κυττάρων, καπνιστών, ατμιστών και μη καπνιστών.
