της Μερσύνης Αρμενάκα, παιδοψυχίατρου
Το σχολείο στην Ελλάδα είναι βαθμοθηρικό.
Όλα γυρνάνε γύρω απο τις επιδόσεις και τις επιτυχίες.Τα παιδιά δεν επιβραβεύονται για τις προσπάθειες τους εκτός και αν πάρουν 20 ή άριστα. Αλλιώς αυτό που ακούνε είναι ότι «μπορείς περισσότερο» ή»υποχρέωση σου είναι να τα πας καλά,αυτή είναι η δουλειά σου». Πόσοι γονείς λένε μπράβο για την μελέτη τους και την συμπεριφορά τους όταν δεν συνδέεται με έναν αποδεκτό βαθμό αλλά αυτό δεν γίνεται πάντα.
Ποια λάθη κάνουν οι γονείς;
Οι γονείς πολλές φορές βλέπουν τις προσδοκίες τους και όχι τις δυνατότητες του παιδιού τους. Ιδίως γονείς που έχουν δυσκολευθεί στην ζωή τους επενδύουν τα πάντα στην επιτυχία των παιδιών τους μέσω φοίτησης σε πανεπιστημιακή σχολή.
Ορισμένες φορές ως ειδικοί ψυχικής υγείας αντιμετωπίζουμε ακραίες συμπεριφορές γονιών ως προς την σχολική επίδοση των παιδιών τους. Σωματικές τιμωρίες, φωνές, υποτιμητικά σχόλια,εντάσεις που γενικεύονται σε όλη την οικογένεια είναι μερικά από τις αντιδράσεις στις οικογένειες.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο κυριότερος και συχνότερος λόγος παραπομπής ενός παιδιού σε παιδοψυχιατρικό πλαίσιο είναι «οι μαθησιακές δυσκολίες » ή «η πτώση των επιδόσεων».
Προσοχή στο ενδεχόμενο μαθησιακών δυσκολιών!
Όταν βλέπουμε ότι ένα παιδί δυσκολεύεται ή δεν κάθεται να διαβάσει πρέπει να διερευνούμε μέσω ειδικών παιδαγωγών αν υπάρχει κάποια μαθησιακή δυσκολία. Πολλοί γονείς από άγνοια δεν το κάνουν. Επίσης, χρειάζεται Παιδοψυχιατρική εκτίμηση αν υπάρχει κάποια άλλη διαταραχή όπως Διαταραχή Ελλειμματικής προσοχής και Υπερκινητικότητα ,κάποια Συναισθηματική Διαταραχή,αν υπάρχει Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή που είναι αρκετά συχνή στα παιδιά ή αν υπάρχει Σχολικός Εκφοβισμός. Επίσης τα προβλήματα που αντιμετωπίζει μια οικογένεια όπως ανεργία, οικονομικά προβλήματα ,θέματα υγείας ή ασυμφωνίες στο ζευγάρι επηρεάζουν άμεσα την συγκέντρωση και τις επιδόσεις των παιδιών. Κάποιες φορές κρίνεται αναγκαίο να γίνει εκτίμηση του νοητικού δυναμικού από εξειδικευμένο ψυχολόγο.Κάνοντας μια ολοκληρωμένη διαγνωστική διαδικασία μπορούμε να καταλάβουμε τις δυνατότητες και τις αδυναμίες ενός παιδιού ώστε να μην το πιέζουμε πέρα από τις δυνατότητες του.
Μήπως φταίει το συγκεκριμένο σχολείο φοίτησης;
Πέρα από τους γονείς πολλές φορές κάποια σχολεία είναι πολύ ανταγωνιστικά και πιεστικά για τα παιδιά. Ο ανταγωνισμός που κυριαρχεί στον επαγγελματικό στίβο μεταφέρεται λανθασμένα και στο σχολικό περιβάλλον . Αντί να κρίνεται κάποιος για την προσπάθεια του βάση των δυνατοτήτων του υπάρχουν σχολεία που προωθούν τις υψηλές επιδόσεις και προβαίνουν ακόμα και σε απομάκρυνση παιδιών που τους «μειώνουν τον μέσο όρο «.
Η αυτοπεποίθηση των παιδιών δέχεται μεγάλο πλήγμα όταν βλέπουν ότι υστερούν σε σχέση με κάποιους συμμαθητές τους.
Είναι σταθερό συμπέρασμα από μελέτες ότι η αυτοεκτίμηση των παιδιών είναι χαμηλή ακόμα και στην ενήλικη ζωή όταν βιώνουν απογοήτευση από τις σχολικές τους επιδόσεις. Οι γονείς που ξέρουν ότι το παιδί τους είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο στην κριτική ,αγχώδες ,με στοιχεία τελειομανίας και θέλει να το θεωρούν καλό παιδί και να μη στεναχωρεί τους γονείς του θα πρέπει να προσέχουν ιδιαίτερα.
Το μπράβο για την προσπάθεια.
Στα παιδιά μας πρέπει να ακούγεται συχνά το μπράβο για την προσπάθεια .Να εμφυσούμε την αγάπη για την μελέτη μέσω βιβλίων ώστε να μην βιώνεται ως αγγαρεία. Να καταλαβαίνουμε ότι δεν καταστρέφεται ο κόσμος αν πάρει ένα παιδι κακό βαθμό.
Χρησιμοποιήστε χιούμορ!
Όπως εμείς οι ενήλικες δεν είμαστε το ίδιο καλοί και αποδοτικοί στην δουλειά κάθε μέρα να καταλάβουμε ότι το ίδιο δικαίωμα έχουν και τα παιδιά σε κάποια αποτυχία. Παλαιές απόψεις ότι με την αυστηρή κριτική τα παιδιά πεισμώνουν και βελτιώνονται,δεν έχουν εφαρμογή στις μέρες μας. Καλό είναι με το χιούμορ να χαλαρώσουμε το παιδί μας αν το βλέπουμε επηρεασμένο από ένα κακό βαθμό.
Ρωτήστε το. Τι έχει συμβεί; Μιλήστε με τον εκπαιδευτικό!
Επίσης πρέπει να δίνεται το δικαίωμα στο παιδί να εξηγεί τι έχει συμβεί και μπορεί όσα ακούσουμε να μας εκπλήξουν. Όταν βλέπουμε ότι πιέζεται το παιδί από το σχολείο καλό είναι να ερχόμαστε σε επαφή με το σχολείο και τον υπεύθυνο εκπαιδευτικό. Με καλή συνεργασία μπορούμε να ωφεληθούμε εμείς και το παιδί ώστε και το σχολείο να πλησιάσει το παιδί Ορισμένες φορές όταν οι πεποιθήσεις των γονιών έρχονται σε κόντρα με το κλίμα ενός σχολείου και το παιδί καταπιέζεται είναι καλύτερη η αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος.Τα οφέλη από μια αλλαγή είναι πολλά και τα παιδιά αναπτερώνονται συνήθως.
Δώστε έμφαση σε όλα τα ταλέντα του παιδιού!
Η ζωή δεν αρχίζει και δεν τελειώνει με το σχολείο. Τα παιδιά πρέπει να το καταλάβουν και οι γονείς τους να το εξηγήσουν.Η αξία ενός ανθρώπου δεν εξαρτάται και δεν μετράται με βαθμούς. Εκτός του σχολείου τα παιδιά πρέπει να λαμβάνουν ευχαρίστηση και από άλλους τομείς. Ως γονείς πρέπει να καθοδηγήσουμε τα παιδιά μας σε ασχολίες που τους ταιριάζουν και πιθανά έχουν ταλέντο ώστε να ικανοποιούνται από τις επιτυχίες τους σε αθλήματα,μουσικά όργανα ή χόμπι .
Πότε πρέπει να επισκεφτούμε κάποιον ειδικό;
Στις περιπτώσεις όπου τα παιδιά δεν μπορούν να καθησυχασθούν και αγχώνονται ή τους γίνεται εμμονή ο βαθμός στο σχολείο καλό είναι να γίνεται παραπομπή σε παιδοψυχίατρο ή ψυχολόγο ώστε να εκτιμηθεί και αν χρήζει να ξεκινήσει υποστηρικτική- ψυχοθεραπευτική διαδικασία.
