Πρόσφυγες και μετανάστες «πολλών ταχυτήτων» βρίσκονται αυτή τη στιγμή στη χώρα. Ένα γεγονός που προκαλεί αντιδράσεις και δεν διευκολύνει την προσαρμογή τους αλλά και τη «διαχείρισή» τους. Διαφορετικές εθνικότητες στους οποίους αναγνωρίζονται διαφορετικά δικαιώματα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, άρα και την Ελλάδα, βρίσκονται διασπαρμένοι σε καταυλισμούς σε όλη τη χώρα όπου οι συνθήκες που επικρατούν είναι εντελώς διαφορετικές και σίγουρα άνισες. Όσοι μένουν στον Ελαιώνα έχουν ζεστό νερό, θέρμανση, βοηθητικές υπηρεσίες και προγράμματα εκπαίδευσης. Χαρακτηριστικά, ο Abdoulbahaman από το Μάλι, που εδώ και δέκα μήνες μένει στον καταυλισμό του Ελαιώνα περιμένοντας να αποφασιστεί το μέλλον του, λέει ότι οι συνθήκες είναι καλές. «Δεν είναι για όλη τη ζωή, αλλά προς το παρόν είναι εντάξει». Στο άλλο άκρο, από άποψη συνθηκών, βρίσκεται η Σούδα στη Χίο όπου εδώ και αρκετές ημέρες δεν υπάρχει θέρμανση και κατά συνέπεια ούτε νερό. Μετά το δυστύχημα με την έκρηξη υγραερίου στη Λέσβο καταργήθηκαν για λόγους ασφαλείας οι σόμπες υγραερίου και στον καταυλισμό έφθασαν ηλεκτρικά καλοριφέρ. Όμως η τάση δεν επαρκεί και έως τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές δεν είχε ακόμα ξεκαθαριστεί ποιος… θα πληρώσει το ρεύμα. Κάποιοι, περίπου 16.000 άτομα κυρίως οικογένειες και άλλες ευπαθείς ομάδες, έχουν μεταφερθεί σε διαμερίσματα και ξενοδοχεία στην Αθήνα αλλά και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας, όπου φυσικά οι συνθήκες διαβίωσης είναι πολύ καλύτερες.
Οι Σύροι και οι Ιρακινοί που βρίσκονται στην ενδοχώρα μπορούν να συνεχίζουν να ελπίζουν ότι παρά την πολύμηνη αναμονή, το όνειρό τους θα γίνει πραγματικότητα και θα φτάσουν στην Ευρώπη μέσω του προγράμματος μετεγκατάστασης. Δεν ισχύει το ίδιο για τους Αφγανούς (το 27% όσων βρίσκονται στην ενδοχώρα) που μπορούν να υποβάλουν αίτημα ασύλου, αλλά αν αυτό γίνει δεκτό θα πρέπει υποχρεωτικά να παραμείνουν στην Ελλάδα. Οσοι βρίσκονται στα νησιά, αντίθετα, μικρές ελπίδες έχουν –νομίμως– να μεταβούν στην Ευρώπη ακόμα και αν κριθούν πρόσφυγες. Ανεξαρτήτως εθνικότητας, εφόσον αποφασιστεί ότι δεν κινδυνεύει η ζωή τους θα επιστραφούν στην Τουρκία (και οι Σύροι πρόσφυγες), ενώ όσων το αίτημα ασύλου γίνει δεκτό και δεν μπορούν να επιστρέψουν στην Τουρκία ή στη χώρα προέλευσής τους, η μόνη τους επιλογή είναι να παραμείνουν στην Ελλάδα και να ψάξουν για δουλειά μαζί με τους εκατοντάδες χιλιάδες γηγενείς ανέργους.
Ο συνολικός αριθμός προσφύγων και μεταναστών στη χώρα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του συντονιστικού οργάνου για το προσφυγικό, είναι 62.784 εκ των οποίων στην ενδοχώρα παραμένουν 47.115 άτομα και στα νησιά 15.669.
Το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής εκτιμά ότι περίπου οι μισοί από όσους βρίσκονται στην Ελλάδα θα έχουν μεταβεί σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσής μέσα στα επόμενα δύο χρόνια. «Υπολογίζουμε ότι περίπου 20.000 – 25.000 άτομα θα παραμείνουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα στη χώρα, εφόσον βέβαια δεν αλλάξουν δραματικά οι συνθήκες σε σχέση με όσα ισχύουν σήμερα και εφαρμοστούν οι συμφωνίες με την Ευρωπαϊκή Ένωση», λέει στην «Κ» ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μουζάλας. Διευκρινίζει ότι αυτό σημαίνει να προχωρήσει το πρόγραμμα μετεγκατάστασης και οικογενειακής επανένωσης αλλά και να αποσταλούν οι χειριστές από την Ευρωπαϊκή Ένωση για την υπηρεσία ασύλου στα νησιά. Αναμένονταν 100 άτομα και ο αριθμός των ξένων χειριστών για τη διαδικασία ασύλου στα νησιά την προηγούμενη εβδομάδα έφθανε τους 46. Συνολικά σε όλη τη χώρα βρίσκονται 70 άτομα από άλλες χώρες της Ε.Ε. που βοηθούν κυρίως εκτός από τη διαδικασία ασύλου, το πρόγραμμα μετεγκατάστασης.
«Πρέπει όμως να διατηρηθεί η συμφωνία Ε.Ε. – Τουρκίας διαφορετικά θα περάσουμε πολύ δύσκολες ώρες», τονίζει ο κ. Μουζάλας, προσθέτοντας όμως ότι «δεν θέλουμε να συμβεί κάτι τέτοιο, αλλά και σε αυτή την περίπτωση θα τα καταφέρουμε».
Με βάση τα στοιχεία της προκαταγραφής που πραγματοποίησε η υπηρεσία ασύλου το καλοκαίρι, υπολογίζεται ότι περίπου το 1/3 όσων βρίσκονται στην ενδοχώρα είναι Αφγανοί. Οσοι εξ αυτών κριθούν πρόσφυγες θα παραμείνουν στην Ελλάδα, εφόσον οι Αφγανοί δεν έχουν ενταχθεί στα προγράμματα μετεγκατάστασης.
Αιτήματα ασύλου
Την προηγούμενη μόνο εβδομάδα η υπηρεσία ασύλου στην Ελλάδα κατέγραψε 1.875 αιτήματα ασύλου σε όλη τη χώρα, γεγονός που δείχνει τον όγκο των αιτημάτων που πρέπει να διεκπεραιωθούν. Παράλληλα έως τις 27 Νοεμβρίου είχαν γίνει αποδεκτά και είχαν αποσταλεί στις αρμόδιες υπηρεσίες 11.915 αιτήματα μετεγκατάστασης σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης (σ.σ. συνολικά κατατέθηκαν 18.448 αιτήματα), οι 9.377 αφορούσαν ανθρώπους από τη Συρία. Το 35,8% αυτών (4.267) είναι παιδιά έως 13 ετών και το 38,7% (4.613) είναι νέοι από 18 έως 34 ετών.
Από τις άλλες χώρες έχουν γίνει αποδεκτά συνολικά 9.124 αιτήματα, όμως τελικά έχουν μετεγκατασταθεί 5.843 άτομα.
Κονδύλια σε δήμους
Το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής, σύμφωνα με πληροφορίες, σχεδιάζει από τον Μάρτιο να δώσει τη δυνατότητα και στους δήμους όλης της χώρας να συμμετέχουν στο πρόγραμμα ενοικίασης διαμερισμάτων για πρόσφυγες, διαθέτοντας 8.000 θέσεις και τα αντίστοιχα φυσικά κονδύλια. Στελέχη του υπουργείου ανέφεραν ότι πιθανότατα δεν θα υπάρξει καταμερισμός ανά περιφέρεια και οι θέσεις που θα μοιραστούν εξαρτώνται από τη ζήτηση ανά περιοχή.
Ταυτόχρονα, όπως αναφέρουν τα ίδια στελέχη, στόχος του υπουργείου είναι μέσα στο ίδιο χρονικό διάστημα περίπου οι μισοί από τους πρόσφυγες και μετανάστες που φιλοξενούνται στην Ελλάδα να σταματήσουν να σιτίζονται από catering. «Προβλέπεται να λαμβάνουν κάποιο ποσό ημερησίως για σίτιση. Ετσι ο καθένας θα μπορεί να διαχειρίζεται αυτά τα χρήματα και θα μειωθούν τα προβλήματα και η δυσαρέσκεια», ανέφεραν. Παράλληλα βέβαια θα ενισχυθούν άμεσα και οι τοπικές κοινωνίες όπου φιλοξενούνται πρόσφυγες προκειμένου να περιοριστούν οι αντιδράσεις.
