Ελπίδες για αντιμετώπιση εγκεφαλικών όγκων, που μέχρι πρόσφατα ήταν ανεγχείρητοι και απειλητικοί για τη ζωή των μικρών ογκολογικών ασθενών, δίνει νέα ρομποτική μέθοδος.
Tην παρουσιάζει στο Πρακτορείο Fm, ο διακεκριμένος Έλληνας παιδονευροογκολόγος του Λονδίνου δρ. Στέργιος Ζαχαρούλης.
Αν και ο παιδικός καρκίνος έχει υψηλά ποσοστά ίασης που μπορεί να φτάνουν και το 85%, ωστόσο οι εγκεφαλικοί όγκοι εξακολουθούν να αποτελούν μία από τις κύριες αιτίες θανάτου στα παιδιά σε ποσοστό 33%.
Ο δρ Ζαχαρούλης θέλοντας να στείλει ένα θετικό μήνυμα στους γονείς των μικρών ηρώων που παλεύουν με τους εγκεφαλικούς όγκους, αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «με τη συγκεκριμένη μέθοδο, καταγράφονται καταπληκτικά αποτελέσματα την τελευταία διετία».
Όσον αφορά την ανοσοθεραπεία ο δρ Ζαχαρούλης επισημαίνει ότι είναι από τις πιο υποσχόμενες κατηγορίες φαρμάκων στον παιδικό καρκίνο και πλέον η έρευνα εστιάζεται σε συγκεκριμένα εμβόλια για παιδικούς εγκεφαλικούς όγκους, αλλά και στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συνολικά.
Σύμφωνα με τον δρ. Ζαχαρούλη τα τελευταία χρόνια υπάρχουν δραματικές εξελίξεις στην παιδονευροογκολογία, δηλαδή στην διάγνωση και θεραπεία των εγκεφαλικών όγκων στα παιδιά. « Δυστυχώς παραμένει το μεγαλύτερο πρόβλημα όσον αφορά την επικινδυνότητα τους, δηλαδή το κατά πόσον μπορούμε να ιάσουμε αυτούς τους όγκους. Υπάρχουν όγκοι στον εγκέφαλο, οι οποίοι μπορεί να ιαθούν κατά 90% και μόνο με χειρουργείο, και υπάρχουν και εγκεφαλικοί όγκοι, οι οποίοι μέχρι τουλάχιστον πρότινος, πέρα από την ακτινοθεραπεία δεν υπήρχε καμία άλλη δυνατότητα αντιμετώπισης, και δυστυχώς ήταν απλώς ζήτημα χρόνου να χαθούν παιδιά με αυτές τις παθήσεις».
-Συρρικνώνονται όγκοι μη προσπελάσιμοι με νυστέρι
-Όπως αναφέρει ο δρ Ζαχαρούλης αυτό που συμβαίνει την τελευταία πενταετία και ακόμα πιο συγκεκριμένα με κάποιες σύγχρονες θεραπευτικές μεθόδους, τα τελευταία δύο χρόνια, είναι ότι παρατηρείται πολύ μεγάλη πρόοδος στη μοριακή εκτίμηση των όγκων αυτών και ως εκ τούτου οι γιατροί μπορούν και προσαρμόζουν τη θεραπεία ανάλογα. «Πέραν αυτού όμως έχουμε τη δυνατότητα και σε αυτό είμαστε μοναδικοί στην Ευρώπη εδώ στο Λονδίνο, τολμώ να πω, να χρησιμοποιούμε τη σύγχρονη τεχνολογία, έτσι ώστε να μπορούμε να φτάνουμε μέσα στον όγκο του εγκεφάλου απευθείας, με ρομποτικές μεθόδους, και να χορηγούμε το φάρμακο κατευθείαν μέσα στον όγκο. Πράγμα το οποίο γινόταν μεν πριν από δέκα χρόνια, αλλά αυτό που είναι τελείως διαφορετικό σήμερα με τη χρήση της σύγχρονης βιοτεχνολογίας, είναι ότι μπορούμε να το κάνουμε με αυστηρή ακρίβεια, με καθετήρες οι οποίοι είναι μισό χιλιοστό σε πάχος και με διαδικασία, η οποία είναι τόσο ρυθμισμένη, ώστε να μπορούν οι καθετήρες αυτοί να εμφυτευθούν στον όγκο του εγκεφάλου, σε μια διάρκεια έξι ωρών, έτσι ώστε το φάρμακο να χορηγείται με πολύ σταθερή και ελεγμένη πίεση, χωρίς να προκαλεί ζημιά, αλλά να πηγαίνει κατευθείαν στην περιοχή του όγκου που θέλουμε, για να έχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Μιλάμε αποκλειστικά για όγκους που βρίσκονται στη μέση του εγκεφάλου και δεν είναι προσπελάσιμοι με νυστέρι, όγκους που ο νευροχειρουργός δεν μπορεί να φτάσει με ασφάλεια για να τους αφαιρέσει.
«Έχουμε καταπληκτικά αποτελέσματα από τους πρώτους μας ασθενείς»
Αυτή η τεχνική που ονομάζεται Convection Enhanced Delivery έχει μόλις αρχίσει να εφαρμόζεται κι έχουμε καταπληκτικά αποτελέσματα από τους πρώτους μας ασθενείς, τα οποία μας δίνουν πολύ μεγάλο θάρρος. Στους μισούς ασθενείς από τους 16 που έχουμε οι όγκοι συρρικνώθηκαν και έχουμε τουλάχιστον δύο χρόνια αυτό που λέμε «follow up» δηλαδή παρακολούθηση, χρησιμοποιώντας τη μέθοδο αυτή. Μπορεί ο αριθμός των ασθενών να είναι μικρός, ωστόσο βλέπουμε τέτοιες συρρικνώσεις σε αυτούς τους όγκους, που δεν έχουμε ξαναδεί ποτέ με συμβατικές χημειοθεραπείες».
-Βιολογικοί τροποποιητές και τρόπος χορήγησης, το μυστικό της επιτυχίας
-Και το ερώτημα που τίθεται είναι αν αυτά τα θετικά αποτελέσματα οφείλονται στα φάρμακα που χρησιμοποιούνται ή στον τρόπο χορήγησης τους; Ο δρ Ζαχαρούλης απαντά πως είναι συνδυασμός και των δύο. «Ο ασθενής χειρουργείται μία φορά και μετά το τέλος του χειρουργείου αφήνουμε ένα κουμπάκι μεταλλικό, το οποίο είναι κολλημένο στο κρανίο του, με το οποίο μπορεί να έχει μία απόλυτα φυσιολογική ζωή. Κάθε μήνα συνδέουμε αυτό το κουμπάκι χωρίς αναισθησία, χωρίς περαιτέρω χειρουργείο, με φάρμακα τα οποία μπαίνουν κατευθείαν στους καθετήρες. Η πρόοδος δεν είναι μόνο σε αυτή τη χειρουργική μέθοδο, αλλά και στα φάρμακα που χρησιμοποιούμε. Ξεφεύγουμε πλέον από τη χημειοθεραπεία και χρησιμοποιούμε φάρμακα τα οποία είναι βιολογικοί τροποποιητές. Έχουμε το μεγάλο αβαντάζ ότι αυτές οι ουσίες πάνε κατευθείαν στον εγκέφαλο, γιατί μέχρι πρότινος όταν δίναμε χημειοθεραπείες ενδοφλεβίως ή από το στόμα, δυστυχώς λόγω του ότι το ανθρώπινο σώμα έχει ένα φραγμό στον εγκέφαλο, ώστε να μην επιτρέπει τοξικές ουσίες να περάσουν, αυτός ο φραγμός πλέον προσπερνάται με αυτή τη χειρουργική μέθοδο. Άρα τα καλά αποτελέσματα οφείλονται στο συνδυασμό μεθόδου- φαρμάκων».
-Στο μικροσκόπιο των ερευνητών εμβόλια για παιδικούς εγκεφαλικούς όγκους
– Όσον αφορά την ανοσοθεραπεία ο δρ Ζαχαρούλης σχολιάζει ότι είναι από τις πιο υποσχόμενες κατηγορίες φαρμάκων στον παιδικό καρκίνο. «Μάλιστα σε μία συγκεκριμένη πάθηση, στο νευρωβλάστωμα είναι πρωτοπόρος, αφού ήδη εφαρμόζεται 15 χρόνια. Στους όγκους του εγκεφάλου υπάρχουν διάφορες μορφές ανοσοθεραπείας που ερευνώνται και ήδη βλέπουμε κάποια ενθαρρυντικά αποτελέσματα και από τις πρώτες μελέτες που κάνουμε για συγκεκριμένα εμβόλια για παιδικούς εγκεφαλικούς όγκους. Αυτό είναι ένα πεδίο που διερευνούμε και μάλιστα στην έρευνα που κάνουμε μαζί με την τοπική έγχυση του φαρμάκου, προσπαθούμε ταυτόχρονα να ενεργοποιήσουμε το ανοσοποιητικό σύστημα συνολικά, έτσι ώστε να κάνουμε ένα βήμα πιο κοντά προς την ίαση».
* Ο Δρ Στέργιος Ζαχαρούλης είναι διευθυντής του Παιδιατρικού-Ογκολογικού Τμήματος στη «Harley Street Clinic» του Λονδίνου και διευθυντής του παιδονευροογκολογικού τμήματος στο Kings College Hospital
