Η ΚΑΠ είναι ασφαλώς η σημαντικότερη και αρχαιότερη τομεακή πολιτική της Ε.Ε, που συνέβαλε καθοριστικά στην διασφάλιση των διατροφικών αναγκών των ευρωπαίων πολιτών και ενός ικανοποιητικού εισοδήματος για τους αγρότες, διατηρώντας την κοινωνική συνοχή του πληθυσμού της υπαίθρου.
Οι μεταρρυθμίσεις της ΚΑΠ αποτέλεσαν αναγκαίες προσαρμογές σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον και συνέβαλαν σε μια ικανοποιητική αντιμετώπιση των προκλήσεων της παγκόσμιας οικονομίας.
Θεωρούμε ότι στη νέα περίοδο, η ΚΑΠ πρέπει πρωτίστως να διατηρήσει τα βασικά χαρακτηριστικά του τίτλου της, δηλαδή να είναι τόσο Κοινή όσο και Αγροτική.
Ο κοινός χαρακτήρας πρέπει να διατηρηθεί, ειδάλλως θα προκληθεί ένα ακόμα σοβαρό πλήγμα στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα, την εποχή που η Ενωμένη Ευρώπη βάλλεται ως έννοια και θεσμός.
Αυτό σημαίνει ότι χρειαζόμαστε περισσότερη ευελιξία και λιγότερη επικουρικότητα ώστε να ανταποκρίνεται περισσότερο στις ιδιαιτερότητες και διαφοροποιημένες στοχεύσεις κάθε κράτους-μέλους κατά την εφαρμογή της. Πρέπει να διατηρήσουμε τον αγροτικό της χαρακτήρα διασφαλίζοντας την παραγωγή ασφαλών και ποιοτικών αγροτικών προϊόντων.
Παράλληλα η ΚΑΠ πρέπει να είναι ισχυρή και εύρωστη ώστε να μπορέσει να ανταποκριθεί σε νέες προκλήσεις όπως:
- η ηλικιακή ανανέωση του πληθυσμού της υπαίθρου και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας,
- η παροχή δημοσίων αγαθών και η διαχείριση των προβλημάτων που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή,
- η προώθηση της τεχνολογικής καινοτομίας,
- η άνοδος της ανταγωνιστικότητας του αγροτικού τομέα και της οικονομίας της υπαίθρου,
- η παραμονή του πληθυσμού στις μειονεκτικές περιοχές και η στήριξη του γεωργικού επαγγέλματος,
- η ανταπόκριση στις κρίσεις των αγορών.
Για την υλοποίηση των παραπάνω είναι αναγκαία η επαρκής χρηματοδότηση, η επικαιροποίηση των εργαλείων και η αξιοποίηση των νέων χρηματοδοτικών μέσων.
Πως όμως μπορεί να γίνει πιο αποτελεσματική και αποδοτική η ΚΑΠ; Το ερώτημα αυτό απασχολεί και εμάς και αναδεικνύεται από μια σειρά ζητήματα.
Στο Άμστερνταμ, είχαμε την ευκαιρία να επισημάνουμε ότι η τρέχουσα στόχευση και διαχείριση των δύο πυλώνων δεν ευνοεί ιδιαιτέρως τη συμπληρωματικότητά τους. Μήπως θα ήταν ορθότερο ο 2ος πυλώνας να καλύπτει τα επενδυτικά μέτρα, τις συλλογικές δράσεις, την καινοτομία και την κατάρτιση των γεωργών, ενώ ο πρώτος όλα τα μέτρα εκτατικής μορφής;
Είναι δεδομένη η θετική μας άποψη για την αποσύνδεση των ενισχύσεων του 1ου πυλώνα. Όμως το αποκλειστικό κριτήριο της έκτασης στην κατανομή των άμεσων ενισχύσεων, φέρνει τις μικρές αλλά επαγγελματικές εκμεταλλεύσεις, οι οποίες βρίσκονται πάνω από το όριο του τρέχοντος σχήματος των μικρών γεωργών, σε δυσχερή ανταγωνιστικά θέση σε σχέση με τις μεγάλες. Για να είναι βιώσιμες χρειάζονται ενίσχυση και διαφορετική μεταχείριση από τις μεγαλύτερες που συνήθως είναι παραγωγοί βασικών ομοειδών προϊόντων (commodities).
Η γεωργία του καναπέ, που συναντά την διαμαρτυρία των Ευρωπαίων πολιτών, είναι ένα θέμα που θα πρέπει να συζητηθεί, η δε μεταρρύθμιση του 2013 σίγουρα χρειάζεται μια πιο τολμηρή παρέμβαση.
