Παρά τις εξαγγελίες του υπουργείου Υποδομών περί προκήρυξης μεγάλων έργων με Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) και τις ανακοινώσεις περί «έναρξης» διαγωνισμών για σημαντικά έργα, όπως το εμπορευματικό στο Θριάσιο και το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι, η αγορά κατασκευών βλέπει τις προθεσμίες να πηγαίνουν συνεχώς προς τα πίσω.
Μάλιστα, οι πλέον επιθετικοί υποστηρίζουν πως στα περισσότερα από τα έργα που έχουν εξαγγελθεί η προετοιμασία είναι «μηδενική».
Η αδυναμία προσέλκυσης ξένων κεφαλαίων, σε συνδυασμό με τη στενότητα πόρων στο μεσοδιάστημα μεταξύ του προηγούμενου και του νέου ΕΣΠΑ, είχε ως αποτέλεσμα να μην δρομολογηθεί σχεδόν κανένα μεγάλο έργο την τελευταία πενταετία. Μάλιστα, οι διοικήσεις των τεχνικών εταιρειών έχουν αρχίσει να ανησυχούν καθώς τον Μάρτιο του 2017 αναμένεται πως θα ολοκληρωθούν οι οδικοί άξονες. Αν μέχρι τότε δεν έχουν ξεκινήσει κάποια από τα νέα έργα χιλιάδες εργαζόμενοι θα προστεθούν στο μακρύ κατάλογο των ανέργων.
Είναι χαρακτηριστικό πως τον τελευταίο ενάμισι χρόνο οι τρεις μεγαλύτεροι κατασκευαστικοί όμιλοι δεν πήραν ούτε ένα αξιόλογο έργο στην Ελλάδα. Το πλέον ανησυχητικό είναι πως δε βρίσκεται σε εξέλιξη κάποιος σημαντικός διαγωνισμός ώστε να υπάρχει τουλάχιστον η προσδοκία πως θα βρεθούν νέες θέσεις απασχόλησης για τους χιλιάδες μηχανικούς και εργάτες που βρίσκονται σήμερα στα εργοτάξια των οδικών αξόνων.
Βροχή παρατάσεων
Σε σχεδόν έναν μήνα, στις 23 Φεβρουαρίου, υποτίθεται πως θα βγει στον αέρα ο διαγωνισμός για το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι Ηρακλείου, προϋπολογισμού 850 εκατ. ευρώ. Στο υπουργείο Υποδομών εκτιμούν πως οι προσφορές αναμένεται να κατατεθούν τον προσεχή Μάιο, υπό την προϋπόθεση πως θα έχει περιοριστεί η οικονομική και πολιτική αβεβαιότητα καθώς είναι απαραίτητη η συμμετοχή των τραπεζών στη χρηματοδότηση.
Υπάρχει, βέβαια, και η άποψη σύμφωνα με την οποία δεν θα δοθεί παράταση και ας το ζητούν ορισμένοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί («οι τράπεζες ποτέ δεν είναι έτοιμες» δήλωνε ανώτατο στέλεχος του υπουργείου) γιατί το έργο είναι ώριμο.
Ένα μήνα αργότερα είχε προγραμματιστεί η δημοπράτηση του εμπορευματικού κέντρου στο Θριάσιο, αλλά θεωρείται βέβαιη η παράταση του διαγωνισμού. Ηδη βρίσκεται σε εξέλιξη σκληρό παζάρι για τους τελικούς όρους οι οποίοι είναι αντικείμενο διαβούλευσης με τους ενδιαφερόμενους, ενώ μοναδικό κριτήριο επιλογής του πλειοδότη θα είναι η πλέον συμφέρουσα οικονομική προσφορά.
Ο πλειοδότης πρόκειται να συστήσει ανώνυμη εταιρεία ειδικού σκοπού η οποία και θα υπογράψει σύμβαση παραχώρησης, διάρκειας 50 ετών, για τη μελέτη, κατασκευή, χρηματοδότηση, λειτουργία, συντήρηση και εκμετάλλευση του εμπορευματικού κέντρου συνδυασμένων μεταφορών, που θα κατασκευαστεί με ταυτόχρονη καταβολή οικονομικού ανταλλάγματος προς τη ΓΑΙΑΟΣΕ. Η επένδυση θα γίνει σε έκταση 588 στρεμμάτων ιδιοκτησίας της τελευταίας, ενώ η ευρύτερη έκταση περιλαμβάνει και τον σταθμό διαλογής και μεταφόρτωσης φορτίων, εμβαδού περίπου 1.450 στρεμμάτων, ιδιοκτησίας ΟΣΕ.
Ακόμα πιο πίσω, αν πότε προχωρήσει καθώς εξαγγέλλεται εδώ και χρόνια, πάει η υπόθεση της νέας γραμμής 4 του μετρό της Αθήνας, το πρώτο τμήμα της οποίας (Αλσος Βεϊκου – Ευαγγελισμός – Γουδί) έχει προϋπολογισμό περί το 1,3 δισ. ευρώ. Η δημοπράτηση του συγκεκριμένου τμήματος (μέχρι τον Ευαγγελισμό) είχε ανακοινωθεί στα μέσα του 2014 από τον τότε υπουργό Υποδομών Μιχάλη Χρυσοχοϊδη. Ούτε τότε, ούτε τώρα υπάρχουν οι κοινοτικοί πόροι που απαιτούνται για τη χρηματοδότησή του.
Η σημερινή ηγεσία του υπουργείου υπό τον Χρήστο Σπίρτζη, υποστηρίζει πως μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου θα έχει ξεκαθαρίσει το χρηματοδοτικό μοντέλο. Θεωρεί, μάλιστα, πως το έργο μπορεί να προχωρήσει με ΣΔΙΤ, αν και οι γνωρίζοντες επισημαίνουν πως δεν έχει γίνει καμία σχετική προετοιμασία. Υπάρχουν, επίσης, ενστάσεις από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και στελέχη που θεωρούν πως ένα έργα τόσο υψηλού ρίσκου (λόγω απρόβλεπτων, αρχαιολογικών, κλπ) δε μπορεί να υλοποιηθεί με ΣΔΙΤ.
Η αβεβαιότητα και η… διαβούλευση με την τοπική κοινωνία (που εκκρεμεί) καθυστερεί και άλλα μικρότερα, αλλά εξίσου σημαντικά έργα οι διαγωνισμοί για τα οποία παίρνουν συνεχώς παράταση από το 2008, όπως η υποθαλάσσια ζεύξη Σαλαμίνας – Περάματος, προϋπολογισμού περί τα 350 – 400 εκατ. ευρώ. Ο κ. Σπίρτζης έχει υποστηρίξει πως το συγκεκριμένο έργο θα προχωρήσει, αφού προηγηθεί διαβούλευση με τους κατοίκους της περιοχής, καθώς ορισμένοι αντιδρούν στο ενδεχόμενο κατασκευής της σήραγγας η οποία σχεδιάζεται εδώ και δεκαετίες.
Οι διοικήσεις των κατασκευαστικών εταιρειών, που σχεδιάζουν την επόμενη ημέρα, αναρωτιούνται αν μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2016 κατατεθούν προσφορές για κάποιο από τα συγκεκριμένα έργα. Στόχος τους είναι να συμπέσει η έναρξη των νέων μεγάλων έργων (αν βρεθούν τα χρήματα και ολοκληρωθεί ο σχεδιασμός που σέρνεται επί χρόνια) με την ολοκλήρωση των οδικών αξόνων.
Σε διαφορετική περίπτωση και τα δημόσια έργα, που «την έβγαλαν καθαρή» σε σχέση με την καταστροφή στην οικοδομή, θα περάσουν δύσκολες ημέρες.
