Από το Τμήμα Υγείας Ζώων και Κτηνιατρικής Αντίληψης, Φαρμάκων και Εφαρμογών (Υ.Ζ. – Κ.Α.Φ.Ε.) της Διεύθυνσης Κτηνιατρικής της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας ανακοινώνονται τα εξής:
Με βάση την πρόσφατη έγγραφη πληροφόρηση από το ΥΠ.Α.Α.Τ., λόγω της εργαστηριακής επιβεβαίωσης 12 περιστατικών Πυρετού του Δυτικού Νείλου σε ανθρώπους, τον θάνατο δύο εξ αυτών και την επιβεβαίωση της κυκλοφορίας του ιού σε ιπποειδή με την κλινική και ορολογική επιτήρηση αυτών που πραγματοποιήθηκε από το Τμήμα Κτηνιατρικής της Δ/νσης Αγροτικής Οικονομίας & Κτηνιατρικής (Δ.Α.Ο.Κ.) της Περιφερειακής Ενότητας (Π.Ε.) Αργολίδας, εντατικοποιείται η επιτήρηση για το νόσημα, παθητική και ενεργητική, στα ιπποειδή και τα άγρια πτηνά, τα ζωικά είδη στα οποία ανιχνεύεται η παρουσία του υπεύθυνου ιού, ώστε να αξιολογηθεί η κυκλοφορία του σε όλη την Ελλάδα.
Κρούσματα και επιδημίες λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου σε ζώα και ανθρώπους έχουν εκδηλωθεί από το 1937 στην Αφρική, τη Μέση Ανατολή, τη Νοτιοδυτική Ασία, την Κεντρική και Νοτιοανατολική Ευρώπη, την Αμερική (από τον Καναδά μέχρι την Αργεντινή) και την Αυστραλία. Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC), στο σύστημα κοινοποίησης ασθενειών των ζώων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έχει καταγραφεί στις 28.07.2017 η κυκλοφορία του ιού σε ιπποειδή στην περιοχή Ροβίγκο της Περιφέρειας Βένετο στη Βορειοανατολική Ιταλία και ένα ανθρώπινο περιστατικό στο Ισραήλ. Οι περιοχές με επιδημίες συνήθως αντιστοιχούν στις μείζονες μεταναστευτικές οδούς των πτηνών.
Η μετάδοση του νοσήματος γίνεται κυρίως μέσω τσιμπήματος μολυσμένων κουνουπιών. Τα κουνούπια προσλαμβάνουν τον ιό όταν τσιμπήσουν μολυσμένα άγρια πτηνά (δεξαμενή της νόσου) και εν συνεχεία μπορούν να τον μεταδώσουν σε άλλα πτηνά ή θηλαστικά (π.χ. ανθρώπους, ιπποειδή). Τα θηλαστικά (και ο άνθρωπος) δεν μεταδίδουν τον ιό και δεν συμβάλλουν στη συνέχιση του κύκλου του μέσω των κουνουπιών. Έχουν αναφερθεί και άλλοι τρόποι μετάδοσης του ιού στα ζώα όπως μέσω κροτώνων (τσιμπούρια).
Το πρόγραμμα της Επιτήρησης του Πυρετού του Δυτικού Νείλου υλοποιείται από τις κτηνιατρικές υπηρεσίες της χώρας, με δειγματοληψίες νεκρών πτηνών και ορολογική επιτήρηση των ιπποειδών, αλλά και κλινική επιτήρηση αυτών στην περίπτωση κρούσματος σε ζώο ή άνθρωπο (σε ακτίνα 20 χλμ.), από τo έτος 2010, όταν εκδηλώθηκε επιδημία στην Ελλάδα, σε συνεργασία με άλλους φορείς όπως π.χ. την Ελληνική Ομοσπονδία Ιππασίας και τη Φίλιππος Ένωση Ελλάδας για τα ιπποειδή και το Εθνικό Ίδρυμα Αγροτικής Έρευνας (Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών Θεσσαλονίκης) για τα άγρια πτηνά, με τη συμβολή φορέων όπως το Ελληνικό Κέντρο Δακτυλίωσης Πουλιών.
Το νόσημα είναι υποχρεωτικής δηλώσεως και για κάθε υποψία εμφάνισής του, στο πλαίσιο της παθητικής επιτήρησης της νόσου, πρέπει να ειδοποιούνται άμεσα οι αρμόδιες τοπικές κτηνιατρικές αρχές από: α) τους ιδιοκτήτες ιπποειδών (ίπποι, όνοι, ημίονοι-γίννοι) ή τους υπεύθυνους μονάδων εκτροφής αυτών ή τους υπεύθυνους/μέλη ιππικών εγκαταστάσεων ή τους ιδιώτες κτηνιάτρους που φροντίζουν τα ιπποειδή όταν παρατηρήσουν πυρετό ή/και νευρικά/κινητικά συμπτώματα ή μόλις εντοπίσουν νεκρά άγρια πτηνά εντός ή πέριξ των εγκαταστάσεών τους, β) κυνηγούς, μέλη φυσιολατρικών οργανώσεων ή φορέων προστασίας – μελέτης άγριων ζώων ή άλλων συναφών φορέων όταν εντοπίζουν νεκρά άγρια πτηνά.
Ο χρόνος επώασης του ιού στα ιπποειδή μέχρι την εμφάνιση συμπτωμάτων είναι 3-15 ημέρες. Η μόλυνση είναι συνήθως αφανής. Όταν εμφανίζονται κλινικά συμπτώματα αυτά περιλαμβάνουν ανορεξία, άσκοπη περιπλάνηση, κατάπτωση, σπασμούς, τρέκλισμα (αστάθεια στο βάδισμα –αταξία), κυκλικές κινήσεις, μυοκλονίες (πιο συχνά στους μύες κεφαλής και τραχήλου), αδυναμία κατάποσης, παράλυση της γλώσσας, αδυναμία των άκρων (συνήθως οπισθίων), μερική έως πλήρη παράλυση, διαταραχές όρασης ή/και ακοής, κινήσεις πίεσης της κεφαλής, τριγμός των δοντιών, κώμα-θάνατος. Ενδέχεται να παρατηρηθεί πυρετός. Το 2011 είχε παρατηρηθεί και ίκτερος. Στα προσβεβλημένα ζώα εφαρμόζεται υποστηρικτική θεραπεία, ανάλογα με τα συμπτώματα που εμφανίζουν.
«Για την πρόληψη της νόσου στα ζώα μπορούν να εφαρμοσθούν εντομοκτονίες στις εγκαταστάσεις σταβλισμού ή πέριξ αυτών, σε περιοχές που αποτελούν βιότοπους κουνουπιών, εφαρμογή εντομοαπωθητικών στα ζώα ή εμβολιασμός». Για τον ίδιο σκοπό ιδιαίτερη σημασία αποκτά η γενική καθαριότητα των εγκαταστάσεων με τακτική αποκομιδή της κόπρου και η εξάλειψη των εστιών αναπαραγωγής και ανάπτυξης κουνουπιών (λιμνάζοντα νερά), όπως είναι τα στάσιμα νερά μέσα σε ποτίστρες ή λίμνες που σχηματίζονται σε σημεία διαρροών του δικτύου ύδρευσης, κ.τ.λ.
Πληροφορίες για το κοινό αναφορικά με τη νόσο στον άνθρωπο και τα μέτρα πρόληψης παρατίθενται αναλυτικά στην ιστοσελίδα του ΚΕΕΛΠΝΟ στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://www.keelpno.gr/ → Ιός του Δυτικού Νείλου (ΙΔΝ): Ενημέρωση και Επιδημιολογική Επιτήρηση → Ιός του Δυτικού Νείλου (λοίμωξη από) – Αναλυτικές πληροφορίες για τη λοίμωξη από τον ΙΔΝ → Πληροφορίες για το κοινό (Συχνές ερωτήσεις & απαντήσεις, φυλλάδια, βίντεο, οδηγίες, ψεκασμοί …).
