Τις ευεργετικές ιδιότητες που έχει το τσάι του βουνού στην καταπολέμηση της νόσου Aλτσχάιμερ, επιβεβαιώνουν οι τελευταίες εργαστηριακές έρευνες και τα πειράματα των ερευνητών.
Για τις θετικές επιπτώσεις που έχουν στην υγεία μας τα φλαβονοειδή, το μονό και διτερπενια, τα φαινυλοπροπάνια τα ιριδοειδή που βρίσκονται μεταξύ των άλλων στον Sideriti raeseri (τσάι του Παρνασσού) και Sideriti scardica (τσάι του Ολύμπου), μιλά σε άρθρο του ο δασολόγος Τάσος Τασιώνας, ο οποίος αναφέρει ότι δύο από τις έξι πιο διαδεδομένες πανελλήνια αυτοφυείς ποικιλίες συναντά κανείς στα βουνά της Νάουσας.
Σύμφωνα με τον δασολόγο «οι υπόλοιπες τέσσερις είναι ο sideriti s athoa ή βλάχικο τσάι ή τσάι του Άθω, ο sideritis Euboea ή τσάι της Εύβοιας, ο sideritis cladestina ή τσάι του Ταύγετου και ο sideritis syriaca ή τσάι της Κρήτης ή μαλοτήρας.
Πρόκειται για το πατροπαράδοτο κίτρινο τσάι των Ναουσαίων και της τοπικής ιστορίας ως χειμερινό πρωινό ρόφημα που το βρίσκεις σ’ όλα σχεδόν τα ναουσαίικα σπίτια. Κάθε καλοκαίρι κατά τα μέσα Ιουλίου ανεβαίνουν στο βουνό για να μαζέψουν το τσάι της χρονιάς, το κίτρινο τσάι το οποίο προτιμούν περισσότερο από το άσπρο τσάι που και αυτό όμως έχει φανατικούς φίλους.
Τελευταία όμως για να βρει κάποιος κίτρινο τσάι στο βουνό θεωρείται κατόρθωμα γι’ αυτό και οι συλλέκτες παινεύονται μεταξύ τους «εγώ βρήκα, εσύ δεν βρήκες, κλπ ». Πολλοί πράγματι ανεβαίνουν να μαζέψουν τσάι από το βουνό και γυρίζουν με άδεια χέρια, είτε γιατί δεν βρήκαν, είτε γιατί το βρήκαν μαζεμένο άγουρο ή μαζεμένο και ξεριζωμένο, από άλλους συμπολίτες, είτε όπως ακούγεται και από οργανωμένες ομάδες για εμπόριο που χρησιμοποιούν και ανορθόδοξες μεθόδους συλλογής.
Κάθε δεύτερη χρονιά ανεβαίνουμε κι εμείς με το φίλο μου τον «κόκκινο» κατά Άνω Σέλι μεριά και μαζεύουμε τσάι κίτρινο που το βρίσκουμε αυτοφυές σε υψόμετρο πάνω από 1600 μέτρα για να περάσουμε μια δύο χειμώνες. Φέτος πραγματικά η έλλειψη ήταν εμφανής και το πιθανότερο σε λίγα χρόνια να γίνει το τσάι είδος υπό εξαφάνιση όπως εξαφανίσθηκαν πολλά είδη του γένους sideriti.
Και βεβαίως το έκανα θέμα και έστειλα έγγραφο στο Δασαρχείο ως δασικός συνεταιρισμός Άνω Σελίου κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου ούτως ώστε να ληφθούν μέτρα προστασίας του είδους κυρίως από τις ομάδες που εμπορεύονται το φυτό το οποίο έχει αποκτήσει μεγάλη σπουδαιότητα και διαδίδεται ταχέως στις ευρωπαϊκές χώρες του βορρά υποσκελίζοντας και το φημισμένο πράσινο τσάι.
Οι ξένοι φαίνεται έχουν καταλάβει την αξία του και δραστηριοποιούνται να το προωθήσουν εμπορικά, ενώ εμείς κοιμόμαστε ακόμα ή μόλις αρχίσαμε να ξυπνούμε. Πριν 3-4 χρόνια ανεβήκαμε με ένα ξάδελφο μου από τη Θεσσαλονίκη στο Σέλι και καθίσαμε σε μια καφετέρια για καφέ, αυτός παλιός Ναουσαίος προτίμησε τσάι του βουνού. Η καφετέρια όμως δεν είχε τέτοιο τσάι να τον σερβίρει, ένα μαγαζί δηλαδή στο βουνό σερβίρισε τσάι ανατολής, εποχή που το τσάι του βουνού ετοιμάζεται να μπει στα εγγλέζικα σαλόνια.
Στο βουνό το δικό μας το βρίσκεις στην καθαρά ορεινή ζώνη και το μαζεύεις σε πλήρη άνθιση όταν έχει αποκτήσει όλα τα αρώματα και τις ευωδιές.
Το επιστημονικό του όνομα (sideritis) προέρχεται από τη λέξη σίδηρο λόγω του σιδήρου που περιέχει και κατά δύο άλλες εκδοχές επειδή θεραπεύει πληγές από σιδερένια αντικείμενα και επειδή ο κάλυκας έχει σχήμα λόγχης. Το ύψος του φθάνει τα 40 εκ. και πολλαπλασιάζεται είτε με σπόρους είτε με παραφυάδες. Είναι φυτό πολυετές διάρκειας έως 8 ετών και έχει ευεργετικές ιδιότητες στα κρυολογήματα, φλεγμονές του ανωτέρω αναπνευστικού συστήματος, καθώς και στη οστεοπόρωση, ιδιότητες που οφείλονται στην αντιφλεγμονώδη βακτηριοστατική και αντιοξειδωτική δράση του. Λόγο δε των αιθέριων ελαίων χρησιμοποιείται και ως καλλυντικό και στα μαλλιά για καταπολέμηση των ελευθέρων ριζών.
Η καλλιέργεια του σιδερίτη ξεκίνησε σε αρκετά χρόνια πιο μπροστά από τους κατοίκους του χωριού Βρύναινα του Αλμυρού Βόλου, ύστερα από προτροπή πρωτοπόρων γεωπόνων για να επεκταθεί και σε άλλα ορεινά χωριά του όρους Όθρυς της Μαγνησίας.
Στη Μακεδονία καλλιεργείται στην περιοχή της Κοζάνης, ενώ τελευταία εξαπλώνεται και διαφημίζεται παντοιοτρόπως από κρατικούς, αγροτικούς και άλλους φορείς το τσάι του Ολύμπου με αυξανόμενες τις εκτάσεις καλλιέργειας του φυτού.
Μια πρόταση για καλλιέργεια του σιδερίτη από εταιρία βοτάνων ξένων και ελληνικών συμφερόντων σε εκτάσεις του Άνω Σελίου, βρίσκεται σε εξέλιξη. Ίδωμεν. Το τσάι του Βερμίου είναι το ίδιο ποιοτικό αν όχι καλύτερο από τα τσάγια των άλλων βουνών και πρέπει να καλλιεργηθεί η ιδέα και το φυτό».
Πηγή: www.laos-epea.gr
