Μια επείγουσα παγκόσμια κινητοποίηση έχει ξεκινήσει με στόχο την διάσωση του πιο σπάνιου θαλάσσιου θηλαστικού του κόσμου. Νέα αναφορά του WWF που έρχεται στο φως σήμερα δείχνει ότι οι προσπάθειες για τη σωτηρία της βακίτα, της «αγελαδίτσας της θάλασσας», έχουν ως τώρα αποτύχει.
Από το 2011, ο πληθυσμός της έχει μειωθεί κατά 90%. Μόλις 30 απομένουν σύμφωνα με την καταμέτρηση του 2016, ενώ 5 έχουν βρεθεί νεκρές από τότε. Όλα δείχνουν πως η βακίτα θα εξαφανιστεί μέσα στον επόμενο χρόνο, δηλαδή ως το 2018, αν δεν ληφθούν επείγοντα και αυστηρά μέτρα προστασίας.
Έκκληση προς τον Πρόεδρο του Μεξικό
Η επείγουσα εκστρατεία για να σωθεί η βακίτα έχει ήδη συλλέξει 65.000 υπογραφές μέσα σε λίγες μέρες, ενώ διασημότητες όπως ο Λεονάρντο Ντι Κάπριο καλούν για την προστασία της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οι εκκλήσεις αυτές προκάλεσαν την αντίδραση του Προέδρου του Μεξικό, που δηλώνει ότι θα κάνει ό,τι μπορεί για να προστατεύσει την βακίτα, ενώ όμως στην πράξη δεν έχουν ακόμα γίνει τα απαραίτητα βήματα.
Παράπλευρη απώλεια
Η κατάρρευση του πληθυσμού της βακίτα θα ελεγχθεί μόνο αν σταματήσει η παράνομη αλιεία στον Κόλπο της Καλιφόρνιας στο Μεξικό, τον μοναδικό βιότοπό της σε όλον τον πλανήτη. Ρίζα του προβλήματος αποτελεί η έκρηξη της παράνομης ζήτησης για το ψάρι τοτοάμπα και η χρήση παράνομων διχτυών για την παγίδευσή του. Τα δίχτυα αυτά, τα απλάδια, παγιδεύουν και την βακίτα καθώς τα δυο ζώα έχουν το ίδιο μέγεθος.
Τα μέτρα προστασίας ως τώρα δεν έχουν αποδώσει, γιατί το οικονομικό κίνητρο για την αλιεία του τοτάμπα είναι τεράστιο. Το παράνομο εμπόριό του αποφέρει κέρδη αντίστοιχα με το εμπόριο κοκαϊνης, ενώ η νηκτική κύστη του, το όργανο που καταναλώνεται στην Κίνα γιατί υποτίθεται ότι έχει ευεργετικές ιδιότητες για τον ανθρώπινο οργανισμό, έχει ονομαστεί και «κοκαΐνη της θάλασσας».
Είναι αργά για τη βακίτα;
Μπορεί να αποφύγει την εξαφάνιση η βακίτα, όταν πια απομένουν ίσως λιγότερα από 30 άτομα; Ορισμένοι θεωρούν ότι η εξαφάνισή της είναι πια δεδομένη, όμως το WWF υπενθυμίζει ότι υπάρχουν στο παρελθόν παραδείγματα ειδών που ανέκαμψαν από εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες. Οι Βόρειοι θαλάσσιοι ελέφαντες εκτιμάται ότι το 1910 μετρούσαν μόλις 100 άτομα, ενώ σήμερα ο πληθυσμός τους έχει ανακάμψει και αγγίζει τις 150.000. Αντίστοιχα, ο Νότιος λευκός ρινόκερος που βρισκόταν στο χείλος της εξαφάνισης στα τέλη του 19ου αιώνα, με μόλις 100 άτομα, μετά από έναν αιώνα προστασίας, σήμερα ξεπερνά τα 20.000 άτομα.
Τεχνητή αναπαραγωγή;
Δεδομένων των συνθηκών, το WWF αναγνωρίζει ως μια πιθανή ύστατη λύση την πρόταση της Διεθνούς Επιτροπής για τη Διάσωση της Βακίτα (CIRVA) για αιχμαλώτιση ορισμένων βακίτα και τη μεταφορά τους σε προστατευμένες συνθήκες για αναπαραγωγή. Την ίδια στιγμή, όμως, τονίζει τους κινδύνους ενός τέτοιου σχεδίου, καθώς τα ζώα αυτά δεν έχουν ποτέ γνωρίσει την αιχμαλωσία, επομένως, δεν γνωρίζουμε πώς θα αντιδράσουν και αν θα αποδεχτούν τις νέες συνθήκες τους. Επίσης, μακροπρόθεσμος στόχος πρέπει να είναι η επιβίωση της βακίτα στο φυσικό της περιβάλλον ως άγριο ζώο και όχι η τεχνητή αναπαραγωγή της, που ταυτόχρονα σημαίνει εγκατάλειψη του φυσικού της βιότοπού της στον Κόλπο της Καλιφόρνιας στο έλεος της παράνομης αλιείας και του παράνομου εμπορίου άγριας ζωής.
Μια βακίτα νεκρή αφού μπλέχτηκε σε απλάδια.
Τι πρέπει να γίνει;
Η βακίτα θα σωθεί μόνο αν ληφθούν επείγοντα μέτρα για να σπάσει το θανατηφόρο παράνομο εμπόριο άγριας ζωής στον Κόλπο της Καλιφόρνιας.
-Η μεξικανική κυβέρνηση πρέπει να εφαρμόσει άμεσα και με αυστηρούς όρους την απαγόρευση των απλαδιών. Παρόλο που οι μεξικανικές ένοπλες δυνάμεις εμπλέκονται στην προστασία της περιοχής, με πτήσεις με ελικόπτερο πάνω από την προστατευόμενη περιοχή, το κίνητρο για γρήγορο κέρδος είναι μεγάλο και υπάρχουν ενδείξεις ότι η παράνομη αλιεία γίνεται ακόμα και τη νύχτα.
-Η κυβέρνηση των ΗΠΑ οφείλει να εφαρμόσει αυστηρούς ελέγχους και ποινές για την διακίνηση παράνομων προϊόντων, αφού η Αμερική είναι ο κρίκος μέσα από τον οποίο μεταφέρονται τα μέρη του ψαριού τοτάμπα στην Κίνα.
-Η Κίνα οφείλει να ελέγξει την παράνομη ζήτηση και να κλείσει τη μαύρη αγορά που λειτουργεί στο Χονγκ Κονγκ και άλλα μέρη, όπου τεράστια ποσά αλλάζουν χέρια για τη νηκτική κύστη του τοτοάμπα. Η κατάσταση είναι αντίστοιχη με πολλά άλλα είδη άγριων ζώων που βρίσκουν μεγάλη ζήτηση στις μαύρες αγορές της Ασίας, με διάσημα θύματα τους ρινόκερους και τους ελέφαντες της Αφρικής.
