Η αποτέφρωση των νεκρών συνεχίζει να είναι ένα θέμα-ταμπού για την κοινωνία μας, ενώ απασχολεί τη χώρα εδώ και χρόνια τόσο σε θρησκευτικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο τη στιγμή μάλιστα που αυξάνεται χρόνο με το χρόνο ο αριθμός των ατόμων που την επιλέγουν.
Η καύση των νεκρών στην Ελλάδα έχει νομιμοποιηθεί από το 2006, ωστόσο δέκα χρόνια μετά δεν έχει δημιουργηθεί κανένα Κέντρο Αποτέφρωσης. Στη Θεσσαλονίκη αναλαμβάνει αποτεφρώσεις που πραγματοποιούνται στη Βουλγαρία και το Γραφείο Τελετών των Φάνη και Βασίλη Μπαμπούλα. Η διαδικασία έχει ως εξής: το γραφείο παραλαμβάνει τη σορό του ανθρώπου, μεταφράζονται και επικυρώνονται τα απαραίτητα έγγραφα στο βουλγαρικό προξενείο, τα οποία αποστέλλονται στο αποτεφρωτήριο στη Σόφια και σειρά έχει το ταξίδι στη Βουλγαρία. Αυτό μπορεί να πάρει από δύο έως τρεις εργάσιμες μέρες ενώ η καύση κρατάει περίπου τρεις ώρες. Το κόστος ξεκινάει από 2.800 ευρώ και σύμφωνα με τον Βασίλη Μπαμπούλα εάν υπήρχε αποτεφρωτήριο στη Θεσσαλονίκη η τιμή θα έπεφτε στα 1.500 ευρώ.
Ένας στους εκατό επιλέγει την πρακτική αυτή, όπως αναφέρει στο press724 ο κ. Μπαμπούλας, καθώς κάθε μήνα 70 με 80 άτομα αποτεφρώνονται στην Ελλάδα. Όπως λέει ο ίδιος «πρόκειται για ανθρώπους που είναι ενάντια στην ταφή και όχι στη νεκρώσιμο ακολουθία ή την ορθοδοξία».
Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία δικαίωμα ίδρυσης αποτεφρωτηρίου νεκρών έχουν μόνο οι δήμοι, οι οποίοι πολλές φορές συναντούν δυσκολίες κυρίως λόγω των αντιδράσεων. Στην Αθήνα έχουν κατατεθεί 21 προτάσεις για χώρους που θα μπορούσε να γίνει το αποτεφρωτήριο ενώ σύμφωνα με την προκήρυξη του Δήμου Αθηναίων ο χώρος πρέπει να είναι εντός του λεκανοπεδίου Αττικής με έκταση από δύο έως τέσσερα στρέμματα. Ο κ. Καμίνης δεσμεύτηκε να είναι έτοιμο μέσα στο 2017.
Στη Θεσσαλονίκη, το Δημοτικό Συμβούλιο ενέκρινε με ομόφωνη απόφασή του στις 16 Δεκεμβρίου 2015 την αγορά οικοπέδου, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί για την εγκατάσταση και λειτουργία Κέντρου Αποτέφρωσης Νεκρών. Σύμφωνα με την εισήγηση για την αγορά οικοπέδου «η εγκατάσταση και λειτουργία αποτεφρωτηρίων ως δραστηριότητα χαμηλής όχλησης δεν επιβαρύνει το περιβάλλον με θορύβους ή ρύπους, συμβάλλει στην αποσυμφόρηση των κοιμητηρίων και συντελεί στην προστασία του υδροφόρου ορίζοντα». Για το σκοπό αυτό προβλέφθηκε στον προϋπολογισμό από το Αυτοτελές Τμήμα Διαχείρισης Κοιμητηρίων το ποσό των 400.000 ευρώ, ενώ οι συζητήσεις για το αποτεφρωτήριο έχουν ξεκινήσει από το 2011, ωστόσο συνεχώς παρουσιάζονται δυσκολίες. Όπως ανέφερε στο press724 ο Θανάσης Παππάς, Αντιδήμαρχος Τεχνικών Έργων, Περιβάλλοντος και Καθαριότητας του Δήμου Θεσσαλονίκης, μετά τις αντιδράσεις του Δήμου Δέλτα, ο πιο πιθανός χώρος δημιουργίας αποτεφρωτηρίου στη Θεσσαλονίκη μέχρι στιγμής είναι δίπλα από τα κοιμητήρια της Αναστάσεως.
Παράλληλα, παρά τις διαφωνίες, αποτεφρωτήρια σύμφωνα με δημοσιεύματα σχεδιάζεται να δημιουργηθούν στον Βόλο, την Πάτρα και το Ηράκλειο Κρήτης.
Κάθετα αντίθετη η Ιερά Σύνοδος με την καύση των νεκρών
Μπορεί η αποτέφρωση να είναι αρκετά διαδεδομένη στην Ευρώπη, ωστόσο η Διαρκής Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος, σχολιάζοντας το θέμα αναφέρει ότι «παραβιάζεται η θρησκευτική ελευθερία της ορθόδοξης Εκκλησίας, οι ιερείς της οποίας δεν μπορούν διά νόμου να υποχρεωθούν να τελέσουν εξόδιο ακολουθία, εάν κάποιος ζητήσει θρησκευτική κηδεία, αλλά με την ίδια ή άλλη δήλωση είχε επιλέξει την αποτέφρωση της σoρού του». Η Ιερά Σύνοδος αρνείται ότι είναι αξιοπρεπές για τον νεκρό να καεί σε κλίβανο και δεν διακρίνει ιδιαίτερες διαφορές της σύγχρονης αποτέφρωσης νεκρών και της διαδικασίας ανακύκλωσης απορριμμάτων. Συνεχίζει επισημαίνοντας ότι «δυστυχώς ορισμένοι Δήμοι αντί να αντιμετωπίσουν τη λειτουργική κατάσταση των κορεσμένων ή προβληματικών κοιμητηρίων τους, σπεύδουν να δηλώσουν έτοιμοι για δαπάνες αγοράς οικοπέδων και εξοπλισμού για την εγκατάσταση κέντρων αποτέφρωσης, ουσιαστικά υπονοώντας, ότι όποιος επιμένει στην παράδοση της ταφής, θα συνεχίσει να υφίσταται απαξιωτική μεταχείριση».
Στο πλαίσιο αυτό, η Ιερά Σύνοδος αποφάσισε τη σύσταση Επιτροπής, η οποία θα υποβάλλει σχετική εισήγηση ώστε να υπάρξει διαβούλευση της Εκκλησίας με τους αρμόδιους κρατικούς και αυτοδιοικητικούς φορείς.
Νικολέτα Ευσταθίου
