«Τίμημα, αλλά και εχθρός της Δημοκρατίας είναι ο Λαϊκισμός», όπως είπε ο αναπληρωτής Τομεάρχης Εξωτερικών της Νέας Δημοκρατίας και υπεύθυνος για τις ευρωπαϊκές υποθέσεις, βουλευτής Α’ Θεσσαλονίκης Σταύρος Καλαφάτης, στη διάρκεια εκδήλωσης που διοργάνωσε με θέμα «Ευρώπη – Λαϊκισμός», στην αίθουσα Μανόλης Αναγνωστάκης του Δημαρχείου της Θεσσαλονίκης.
Ο κ. Καλαφάτης, μιλώντας με θέμα «Λαϊκισμός – Ο μεγάλος εχθρός εντός των πυλών της Δημοκρατίας», σημείωσε πως «ο Λαϊκισμός εμφιλοχωρεί στη Δημοκρατία υπονομεύοντας τους θεσμούς της για να κυριαρχήσει» και τον χαρακτήρισε … χαμαιλέοντα: «Δεξιός, ή αριστερός, εύκολα φοράει γραβάτα, ζιβάγκο, ή ανοιχτό πουκάμισο. Προσαρμόζεται σε κάθε κρίση, προτείνοντας εύκολα άμεσες λύσεις, χωρίς να συνυπολογίζει τις μακροπρόθεσμες συνέπειες για τους πολίτες, αλλά μόνο τα βραχυπρόθεσμα οφέλη του λαϊκιστή».
Ο κ. Καλαφάτης υπογράμμισε πως ο ευρωσκεπτικισμός δεν ταυτίζεται απαραίτητα με τον λαϊκισμό, αλλά αντίθετα, ο λαϊκισμός σήμερα χρησιμοποιεί ως «όχημα» τον ευρωσκεπτικισμό: «Κριτική στάση έναντι πολιτικών της Ε.Ε., οφείλουν να τηρούν και οι φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις, για να επιτύχουν τη βελτίωση της Ε.Ε. Όμως, ο ευρωσκεπτικισμός αξιοποιείται ως αφήγημα από Ακροδεξιούς και ριζοσπάστες Αριστερούς λαϊκιστές, για την ανέλιξη στην εξουσία. Επιχειρούν να μετατρέψουν τις κρίσεις, οικονομική, προσφυγική, πολιτική, σε πεδίο δικής τους σύγκρουσης, με στόχο να πολώσουν και να διχάσουν τους πολίτες».
Ειδικά για τη ριζοσπαστική Αριστερά, από την Ελλάδα και την Ισπανία, ως την Ιταλία και τη Γαλλία, πρόσθεσε πως «κατέφυγε στην πλέον τοξική επιλογή: Πάντρεψε τις ιδεοληψίες και τον παραδοσιακό διεθνισμό της, με το εθνολαϊκιστικό όραμα της επιστροφής σε εθνικές περιχαρακώσεις και τον μεγαλοϊδεατισμό μιας πανευρωπαϊκής ιδεολογικής ηγεμονίας».
Ως αντίδοτα στον Λαϊκισμό, ο κ. Καλαφάτης παρέθεσε:
- Την ενδυνάμωση των θεσμών
- Τον πλουραλισμό με κανόνες λειτουργίας στα ΜΜΕ
- Την αναβάθμιση της παιδείας
Και κατέληξε: «Ζητούμενο για τη σημερινή Ενωμένη Ευρώπη είναι μια αναπτυξιακή πολιτική με κοινωνικό πρόσημο», κάτι που χαρακτήρισε «διαχρονικό θεμέλιο λίθο τον οποίο τοποθέτησε ο Εθνάρχης Κωνσταντίνος Καραμανλής, στις πρώτες φιλελεύθερες κυβερνήσεις της μεταπολίτευσης και στις αρχές της Νέας Δημοκρατίας».
Στην ίδια εκδήλωση, ο καθηγητής Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Νίκος Μαραντζίδης, μιλώντας με θέμα «ο ευρωπαϊκός λαϊκισμός σε εκλογική άνοδο», σημείωσε μεταξύ άλλων πως η μεταπολεμική Ευρώπη… χτυπήθηκε από τρία κύματα λαϊκισμού: «Το πρώτο κύμα εμφανίστηκε στα τέλη της δεκαετίας του ’70 και στις αρχές του ’80 και χαρακτήρισε κυρίως τις χώρες της νότιας Ευρώπης την Γαλλία και την Ελλάδα. Το δεύτερο κύμα εμφανίστηκε βορειότερα και στην ανατολική Ευρώπη τη δεκαετία του 1990 και του 2000. Με κόμματα όπως το ακροδεξιό αυστριακό “κόμμα της ελευθερίας”. Το τρίτο κύμα έχει πλήξει το σύνολο σχεδόν της Ευρώπης. Στον ανεπτυγμένο βορρά ο πανικός παίρνει την όψη ξενοφοβικών και ευρωσκεπτικιστικών κομμάτων της νέας άκρας δεξιάς. Κόμματα όπως του Φάρατζ (UKIP) στο Ηνωμένο Βασίλειο, του Βίλντερς στην Ολλανδία, το “Εναλλακτική για τη Γερμανία”, ή οι “Αληθινοί Φιλανδοί” εκφράζουν θυμό και ανησυχία. Οι ψηφοφόροι τους δεν είναι απαραίτητα συνειδητοί ακροδεξιοί είναι όμως σίγουρα φοβισμένοι και αγανακτισμένοι μαζί. Στο νότο, η οργή σφιχταγκάλιασε τον κάθε λογής λαϊκισμό. Το γαλλικό “Εθνικό Μέτωπο” που η Μαρίν Λεπέν εκτίναξε προς τα πάνω ξεπερνώντας τις επιτυχίες του πατέρα της, συναντήθηκε με τους νέους αστέρες της αγανάκτησης: τα “Πέντε Αστέρια” του Μπέπε Γκρίλο στην Ιταλία, τους αριστερούς “Ποδέμος” στην Ισπανία, το ΣΥΡΙΖΑ, τους ΑΝΕΛ αλλά και η Χρυσή Αυγή στην Ελλάδα. Στη μετακομουνιστική Ευρώπη παλιοί δαίμονες μπολιάστηκαν με νέες φοβίες. Έτσι γεννήθηκαν εξτρεμιστικά κόμματα όπως το “Γιόμπικ” στην Ουγγαρία ή το ρατσιστικό “Η Σλοβακία μας”, που από περιθωριακή οργάνωση κατάφερε πρόσφατα να κερδίσει 8% των ψήφων. Αυτή τη στιγμή, τα πράγματα λόγω του προσφυγικού ζητήματος και της τρομοκρατίας είναι ακόμη χειρότερα. Ο πανικός απειλεί την ίδια την ιδέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τους θεσμούς της.»
Ο αναπληρωτής καθηγητής Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Σπυρίδων Λίτσας, επισκέπτης καθηγητής και στη Σχολή Πολέμου αλλά και Fullbrighter, μιλώντας με θέμα «λαϊκισμός στην Ευρώπη: ρίζες, αίτια και ιδεολογικές νόρμες», έκανε ιστορικές αναφορές στα φαινόμενα λαϊκισμού στις ΗΠΑ του τέλους του 19ου αιώνα και στην τσαρική Ρωσία, ενώ ανέφερε ως παράγοντες ενίσχυσης του λαϊκισμού «τη διάδοση των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης στο internet, την ευρεία χρήση των hoax και fake news, τη χρήση πειστικού λόγου υπεράνω ιδεολογιών, την κλίση προς θεωρίες συνομωσίας και τα κινήματα της αντι-παγκοσμιοποίησης».
Ο ίδιος προέκρινε ως μέσα αντιμετώπισης «την επιστροφή της ιδεολογίας στην πολιτική, τη ενίσχυση της εκπαίδευσης με επιμονή στην ανάδειξη της αριστείας, τη θωράκιση του Κράτους Δικαίου και την αναβάθμιση της κοινωνικής κινητικότητας».
Συντονιστής της εκδήλωσης ήταν ο δημοσιογράφος Βαγγέλης Πλάκας
