Ο θεσμός του Ευρωπαίου Εισαγγελέα λαμβάνει πλέον «σάρκα και οστά» μετά την πολιτική συμφωνία που επήλθε στο Λουξεμβούργο στο πλαίσιο των εργασιών του συμβουλίου υπουργών Δικαιοσύνης, όπου 20 κράτη μέλη άναψαν το πράσινο φως για τη σύσταση της νέας Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας.
Στο συμβούλιο υπουργών, σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Δικαιοσύνης, συμφωνήθηκε το γενικό πλαίσιο του κανονισμού σε επίπεδο υπουργών από την Αυστρία, το Βέλγιο, τη Βουλγαρία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ελλάδα, την Εσθονία, την Ισπανία, την Ιταλία, την Κροατία, την Κύπρο, τη Λετονία, τη Λιθουανία, το Λουξεμβούργο, την Πορτογαλία, τη Ρουμανία, τη Σλοβακία, τη Σλοβενία, την Τσεχική Δημοκρατία και τη Φινλανδία.
Στη συνέχεια το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πρέπει να δώσει την τελική έγκρισή του πριν από την έκδοση του κανονισμού. Τα λοιπά κράτη μέλη έχουν τη δυνατότητα προσχώρησης στα 20 ιδρυτικά μέλη ανά πάσα στιγμή μετά την έκδοση του κανονισμού.
Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών του συμβουλίου υπουργών Δικαιοσύνης, στο Λουξεμβούργο ο Έλληνας υπουργός Δικαιοσύνης, Σταύρος Κοντονής, δήλωσε στους δημοσιογράφους:
«Σε μια χρονική στιγμή ταραγμένη και κρίσιμη για την Ευρώπη και την ενότητά της, οι συζητήσεις που διεξάγονται στο συμβούλιο υπουργών Δικαιοσύνης φέρνουν κάτι ελπιδοφόρο. Παράγεται νέο πρωτογενές δίκαιο, όπως είναι αυτό των συμβάσεων ψηφιακού περιεχομένου αλλά και θεσπίζονται νέοι θεσμοί, όπως είναι ο θεσμός του Ευρωπαίου Εισαγγελέα.
Το Ευρωπαϊκό Δίκαιο μπορεί να παίξει έναν καθοριστικό ρόλο για την ενοποίηση και συνεκτικότητα των κρατών – μελών. Διαφορετικά δικαιικά και δικονομικά συστήματα μπορούν να συνταυτιστούν, μπορούν να βρουν έναν κοινό βηματισμό και να δώσουν την αίσθηση σε όλους τους πολίτες της Ευρώπης ότι το μέλλον είναι κοινό και διαμορφώνονται κοινές πρακτικές. Μόνο με θετικά βήματα μπορούμε να ξεφύγουμε και να αφήσουμε πίσω τις δυσκολίες της εποχής μας».
Αναλυτικότερα, η ανεξάρτητη εισαγγελική αρχή της ΕΕ θα διαθέτει αρμοδιότητες για τη διερεύνηση και τη δίωξη ποινικών υποθέσεων που αφορούν τον προϋπολογισμό της ΕΕ, όπως η διαφθορά ή η απάτη με πόρους της ΕΕ ή η διασυνοριακή απάτη στον τομέα του ΦΠΑ. Θα είναι ένα ανεξάρτητο και αποτελεσματικό όργανο, εξειδικευμένο στην καταπολέμηση του οικονομικού εγκλήματος σε όλη την ΕΕ.
Να σημειωθεί ότι κάθε χρόνο, τουλάχιστον 50 δισεκατομμύρια ευρώ από έσοδα ΦΠΑ χάνονται για τους εθνικούς προϋπολογισμούς σε ολόκληρη την Ευρώπη λόγω της διασυνοριακής απάτης. Το οργανωμένο έγκλημα κερδίζει κάθε χρόνο δισεκατομμύρια ευρώ παρακάμπτοντας τους εθνικούς κανόνες και αποφεύγοντας την ποινική δίωξη. Η νέα ευρωπαϊκή εισαγγελική αρχή θα διενεργεί ταχείες έρευνες σε όλη την Ευρώπη και θα καταστήσει δυνατή την ανταλλαγή πληροφοριών σε πραγματικό χρόνο.
Ακόμη, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία θα λειτουργεί ως ενιαία υπηρεσία σε όλα τα συμμετέχοντα κράτη μέλη. Θα είναι μια άκρως εξειδικευμένη και ανεξάρτητη υπηρεσία, εκτός του πλαισίου των υφιστάμενων θεσμικών οργάνων και υπηρεσιών της ΕΕ.
Επίσης, θα διαθέτει μια κεντρική υπηρεσία σε επίπεδο ΕΕ και επιμέρους υπηρεσίες που θα αποτελούνται από Ευρωπαίους εντεταλμένους εισαγγελείς στα κράτη μέλη, οι οποίοι θα εξακολουθήσουν να λειτουργούν ταυτόχρονα και ως εθνικοί εισαγγελείς. Η κεντρική υπηρεσία θα εποπτεύει τις έρευνες και την άσκηση διώξεων στο εθνικό επίπεδο, ώστε να εξασφαλίζεται αποτελεσματικός συντονισμός και ενιαία προσέγγιση σε όλη την ΕΕ.
Τέλος, στο συμβούλιο υπουργών Δικαιοσύνης συζητήθηκαν, η πρόταση οδηγίας σχετικά με την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, η αναθεώρηση του κανονισμού για την αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων σε διαφορές γονικής μέριμνας και ο κώδικας συμπεριφοράς για την καταπολέμηση της παράνομης ρητορικής μίσους στο διαδίκτυο. Ειδικά ως προς το τελευταίο ζήτημα, εξετάστηκε η διαδικασία παρακολούθησης της εφαρμογής του Κώδικα Συμπεριφοράς από τους παρόχους και ο συνεχής έλεγχος των δημοσιεύσεων, με τρόπο τέτοιο ώστε να μην παραβιάζονται άλλα δικαιώματα όπως αυτό της ελευθερίας της έκφρασης.
