Με απόφαση του ΟΗΕ καθιερώθηκε το 1983, να εορτάζεται στις 15 Μαρτίου κάθε έτους η Παγκόσμια Ημέρα Καταναλωτή, σε ανάμνηση μιας ομιλίας του αμερικανού προέδρου Τζον Κένεντι, που έθεσε τις βάσεις του καταναλωτικού κινήματος. Ο πρώην Πρόεδρος των Η.Π,Α σκιαγράφησε τα τέσσερα βασικά καταναλωτικά δικαιώματα: ικανοποίηση των βασικών αναγκών, ασφάλεια, πληροφόρηση, επιλογή.
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Καταναλωτή, η Ανεξάρτητη Αρχή «Συνήγορος του Καταναλωτή» και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Καταναλωτή Ελλάδας εξέδωσαν ενημερωτικό φυλλάδιο με δέκα βασικά δικαιώματα που κάθε καταναλωτής πρέπει να γνωρίζει, στο πλαίσιο της ενημερωτικής εκστρατείας με κεντρικό τίτλο «Είσαι καταναλωτής; Έχεις δύναμη! Αρκεί να γνωρίζεις και να διεκδικείς».
Τα 10 βασικά δικαιώματα του καταναλωτή
Ορθή ενημέρωση
Προτού δεσμευτείτε συμβατικά, πρέπει να σας δοθούν με απλό και κατανοητό τρόπο όλες οι απαραίτητες πληροφορίες για τα βασικά χαρακτηριστικά του προϊόντος ή της υπηρεσίας που πρόκειται να προμηθευτείτε, ιδίως για την τιμή, τους όρους πληρωμής και παράδοσης, τη διάρκεια της σύμβασης, τους όρους αποδέσμευσης από αυτή, καθώς και οδηγίες για την ασφαλή χρήση τους.
Συμβάσεις χωρίς καταχρηστικούς όρους
Οι συμβάσεις που συνάπτετε για την αγορά προϊόντων και υπηρεσιών πρέπει να έχουν σαφείς όρους και να μην διαταράσσουν σημαντικά την ισορροπία δικαιωμάτων και υποχρεώσεων σε βάρος σας. Καταχρηστικές ρήτρες δεν σας δεσμεύουν.
Παροχή εγγύησης
Τα καινούργια προϊόντα με μακρά διάρκεια ζωής συνοδεύονται υποχρεωτικά από γραπτή εγγύηση στην ελληνική γλώσσα, αναφέροντας, μεταξύ άλλων, τα στοιχεία επικοινωνίας του κατασκευαστή ή του αντιπροσώπου του, τη διάρκεια και την έκταση εδαφικής ισχύος. Για κάθε επισκευή μέσα στον χρόνο της εγγύησης, που υπερβαίνει τις 15 εργάσιμες ημέρες και μέχρι την ολοκλήρωσή της, δικαιούστε να ζητήσετε την προσωρινή αντικατάσταση του προϊόντος.
Αντικατάσταση, επιδιόρθωση, μείωση του τιμήματος ή υπαναχώρηση
Τα ελαττωματικά προϊόντα ή όσα δεν έχουν τις συμφωνημένες ιδιότητες, επισκευάζονται ή αντικαθίστανται χωρίς κανένα κόστος μέσα σε δύο χρόνια από την αγορά ή την παράδοσή τους. Μπορείτε να ζητήσετε μείωση της τιμής ή, εφόσον το πρόβλημα είναι ουσιώδες, την επιστροφή των χρημάτων σας.
Αναιτιολόγητη υπαναχώρηση εντός 14 ημερολογιακών ημερών
Εάν μετανιώσετε για κάποιο προϊόν που αγοράσατε εξ αποστάσεως (τηλεφωνικά και μέσω διαδικτύου) ή εκτός εμπορικού καταστήματος, μπορείτε να το επιστρέψετε και να πάρετε τα χρήματά σας πίσω, εφόσον δεν το έχετε χρησιμοποιήσει και η αξία του υπερβαίνει τα 30 ευρώ.
Παροχή τεχνικής υποστήριξης
Ανταλλακτικά του προϊόντος και τεχνική υποστήριξη παρέχονται υποχρεωτικά από τον προμηθευτή, ακόμη και εκτός εγγύησης, εντός όμως του χρόνου πιθανής διάρκειας ζωής του.
Αποζημίωση
Αν εξαιτίας της χρήσης ελαττωματικού προϊόντος προκληθεί ζημία σε περιουσιακά σας αγαθά, σωματική βλάβη ή ακόμη και θάνατος, ο κατασκευαστής υποχρεούται σε αποζημίωση. Ανάλογη υποχρέωση έχει και ο παρέχων υπηρεσίες για ζημιές που σας προκάλεσε στο πλαίσιο άσκησης της επαγγελματικής του δραστηριότητας.
Ειλικρινείς διαφημίσεις
Παραπλανητικές και επιθετικές εμπορικές πρακτικές απαγορεύονται. Μπορείτε να ζητήσετε την παύση τέτοιων πρακτικών, καθώς και αποζημίωση για ζημία που τυχόν σου προκάλεσαν.
Διαφύλαξη προσωπικών δεδομένων
Τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, τα οποία συλλέγονται νομίμως από τους προμηθευτές, δεν γνωστοποιούνται ούτε μεταβιβάζονται σε τρίτους χωρίς την προηγούμενη ρητή συναίνεσή σας.
Εναλλακτική επίλυση καταναλωτικών διαφορών
Η Ανεξάρτητη Αρχή «Συνήγορος του Καταναλωτή» σας εξασφαλίζει πρόσβαση σε γρήγορη, αποτελεσματική και χωρίς κανένα κόστος διαδικασία εξωδικαστικής επίλυσης της καταναλωτικής σας διαφοράς. Εάν η διαφορά σας είναι διασυνοριακή, με προμηθευτή που εδρεύει σε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και στη Νορβηγία και την Ισλανδία, μπορείτε να απευθυνθείτε στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Καταναλωτή Ελλάδας.
Η 15η Μαρτίου κάθε χρόνου, είναι αφιερωμένη στη διαπίστωση: Οι καταναλωτές μπορούν και πρέπει να προστατεύονται. Όπως είπε και ο Τζον Κένεντι στον λόγο που έβγαλε στο Κογκρέσο: «Καταναλωτές είμαστε όλοι! Πρόκειται για τη μεγαλύτερη οικονομική μονάδα, η οποία επηρεάζει, αλλά και επηρεάζεται σχεδόν από κάθε δημόσια ή ιδιωτική οικονομική απόφαση. Ο καταναλωτής είναι η μόνη σημαίνουσα οικονομική μονάδα, η οποία δεν είναι αποτελεσματικά οργανωμένη και της οποίας οι απόψεις δεν ακούγονται.»
