Μετά την τροπολογία της κυβέρνησης για τον έλεγχο των τηλεοπτικών συχνοτήτων από τον υπουργό Επικρατείας, σειρά φαίνεται πως παίρνει το διαδίκτυο. Η κυβέρνηση προετοιμάζει σχέδιο Νόμου με το οποίο θα δημιουργεί Μητρώο Επιχειρήσεων Ηλεκτρονικών Μέσων Ενημέρωσης που θα υπάγεται σε υπό ίδρυση κρατικό Οργανισμό υπό την επωνυμία «Εθνικό Κέντρο Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας και Μητρώου Επιχειρήσεων Ηλεκτρονικών Μέσων Ενημέρωσης».
Η συμμετοχή των ηλεκτρονικών ΜΜΕ στο συγκεκριμένο μητρώο που θα εποπτεύεται όχι από κάποια ανεξάρτητη αρχή, αλλά από τη Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας και Ενημέρωσης, θα αποτελεί υποχρεωτική προϋπόθεση προκειμένου να δικαιούνται διαφημίσεις από τον Δημόσιο και τον ευρύτερο Δημόσιο Τομέα – συμπεριλαμβανομένων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ), των Δημόσιων Επιχειρήσεων και Οργανισμών (ΔΕΚΟ) και των επιχειρήσεων που εποπτεύονται από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) ή το Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ).
Θα μπορούσε κανείς να πει ότι με μια πρώτη ανάγνωση η εξέλιξη αυτή φαίνεται να έχει θετικά χαρακτηριστικά, αφού βάζει μια τάξη στην αναρχία των επιχειρήσεων διαδικτύου.
Όμως τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά.
Η κυβέρνηση δεν έχει ως μόνο σκοπό να ομαδοποιήσει, να ελέγξει και να κατευθύνει τη διαφήμιση που θα κατευθύνεται προς τα ηλεκτρονικά Μέσα. Ήδη η Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης προμηθεύτηκε ένα ιδιαίτερο λογισμικό το οποίο θα αρχίσει πιλοτικά να αναπτύσσει από το Μάρτιο, όπου με το πρόσχημα της «λογοκλοπής» και της «ανεξέλεγκτης πληροφορίας» θα αναγκάσει τις διάφορες επιχειρήσεις να συμμορφώνονται με τους «κανόνες» που η ίδια θα νομοθετήσει.
Το συγκεκριμένο έργο έχει ανατεθεί στον Γενικό Γραμματέα Ενημέρωσης, κ. Λευτέρη Κρέτσο, ο οποίος σε πρόσφατες δηλώσεις του (advertising.gr) υποστηρίζει ότι: «Θέλουμε όσοι δραστηριοποιούνται στο χώρο να εισάγουν περισσότερα ποιοτικά στοιχεία λειτουργίας. Αυτά δεν μπορούν να προκύψουν όταν έχουμε εργασιακές γαλέρες, όταν ξεπλένουμε χρήματα στις ιστοσελίδες, όταν απειλούμε ανθρώπους, επιχειρηματίες και πολιτικούς με τη διασπορά ψευδών ειδήσεων. Θέλουμε να χαρτογραφήσουμε το χώρο και δίνουμε κίνητρα – το βασικό είναι ότι θα έχουν μερίδιο στην κρατική διαφήμιση. Δεν παρεμβαίνουμε στο περιεχόμενο, όμως σχεδιάζουμε το μητρώο να παρέχει και αρκετά χρηστικά εργαλεία, όπως ένα πολύ αποτελεσματικό software για τη λογοκλοπή».
Με λίγα λόγια, η κυβέρνηση θα υποχρεώσει όλα τα sites να εντάσσονται στη δική της πλατφόρμα, η οποία, μέσω ενός περίπλοκου λογισμικού, θα εντοπίζει κείμενα τα οποία δεν θα εμπίπτουν στους δικούς της κανόνες. Γιατί πώς αλλιώς μπορεί να ερμηνευτεί η δήλωση του κ. Κρέτσου ότι το κράτος και οι υπηρεσίες του θα κρίνουν την ποιότητα μιας είδησης και αν αυτή είναι «ψευδής»;
Μέχρι σήμερα, την αρμοδιότητα για το εάν κάποια είδηση ήταν ψευδής, ή αν ένα δημοσίευμα έθιγε πρόσωπα, την είχε αποκλειστικά η δικαιοσύνη. Πλέον, με βάση τις δηλώσεις του κ. Κρέτσου, η αρμοδιότητα αυτή φαίνεται να περνάει στον κρατικό φορέα που ετοιμάζει. Και άξιο προσοχής είναι ότι η ρύθμιση αυτή δεν αφορά τα ανώνυμα Blogs που κυρίως ευθύνονται για υπερβολές, αλλά τα επώνυμα sites που –ούτως ή άλλως– μπορούν νομικά να ελεγχθούν για τις δημοσιεύσεις τους.
Εκ των πραγμάτων, η υπαγωγή στην πλατφόρμα αυτή θα γίνει επί της ουσίας υποχρεωτική, προκειμένου ένα ηλεκτρονικό Μέσο Ενημέρωσης να επιβιώνει και να μπορεί να υφίσταται μέσω της μοναδικής πηγής εσόδων του, της διαφήμισης.
Παράλληλα, για να συμμετάσχει κάποιος στην πλατφόρμα του κ. Κρέτσου, η κυβέρνηση θέτει ως προϋπόθεση να απασχολεί συγκεκριμένο αριθμό δημοσιογράφων. Με τη λογική αυτή, ένα πολύ επιτυχημένο site προγνώσεων καιρικών φαινομένων ή ένα site μαγειρικής ή μουσικής που δεν απασχολεί δημοσιογράφους δεν θα μπορεί να συμμετάσχει ισότιμα (τουλάχιστον) στην κρατική διαφήμιση, αφού δεν θα κρίνεται ως επαρκές για το «μητρώο Κρέτσου».
Επιπροσθέτως, η κυβέρνηση προσανατολίζεται, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, στη θέσπιση ενός συγκεντρωτικού συστήματος κατανομής της διαφημιστικής δαπάνης, όπως άλλωστε επιβεβαιώνει και με δηλώσεις του (advertising.gr) ο κ. Κρέτσος:
«Στόχος μας είναι να ρυθμίσουμε αποτελεσματικά και με δημοκρατικό τρόπο τον ιντερνετικό χώρο, διότι και εκεί ενδεχομένως υπάρχουν μεγάλα διαφυγόντα κέρδη από τη διαφημιστική δαπάνη. Το ιντερνετικό τοπίο, όπως και -ως ένα βαθμό- ο χώρος της διαφήμισης λειτουργούν με όρους αδιαφάνειας και αναρχίας, που ευνοούν συγκεκριμένες ομάδες συμφερόντων και δεν διασφαλίζουν το γενικό κοινωνικό συμφέρον. Στην παρούσα φάση αναλύουμε τα δεδομένα της αγοράς, τις θέσεις των εμπλεκόμενων θεσμικών φορέων και προσπαθούμε να μελετήσουμε τη διεθνή εμπειρία».
Να σημειωθεί, όμως, ότι την ίδια ώρα που η κυβέρνηση κόπτεται για την «αδιαφάνεια» στην κατανομή της διαφημιστικής δαπάνης, έδωσε περίεργη παράταση στην εφαρμογή του Νόμου της Κυβέρνησης Σαμαρά, που καταργούσε τη διαμεσολάβηση των media shops μεταξύ διαφημιζομένου και ΜΜΕ και που έβαζε οριστικό τέλος στις περίφημες «επιστροφές».
Μετά την τροπολογία Παππά για τις τηλεοπτικές άδειες, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ μέσω του κρατικού ελέγχου και στο διαδίκτυο, ουσιαστικά, στοχεύει να διαχωρίσει τους ιστότοπους σε δύο κατηγορίες, στους «αδειοδοτημένους», δηλαδή σε εκείνους που (υπό προϋποθέσεις ελέγχου του ιδιοκτησιακού τους καθεστώτος, του προσωπικού τους και του περιεχομένου τους) θα μπορούν, μετέχοντας στην πλατφόρμα της, να διαπιστεύουν δημοσιογράφους, να έχουν διαφημιστικά έσοδα και να αναπτύσσονται, και στους «μη αδειοδοτημένους», εκείνους δηλαδή που δεν θα πληρούν τις κυβερνητικές προϋποθέσεις.
Το Liberal ως Μέσο Ενημέρωσης, που απασχολεί περισσότερους από 25 εργαζομένους, που παράγει πρωτογενείς ειδήσεις, που δεν έχει ούτε ένα ευρώ δάνεια ή χρέη και που καλύπτει με συνεχή προσπάθεια τις υποχρεώσεις του στο προσωπικό και στα ασφαλιστικά ταμεία, ίσως να ευνοείτο από μια αντίστοιχη ρύθμιση. Άλλωστε ελάχιστα είναι τα μέσα που σήμερα πληρούν αντίστοιχες προϋποθέσεις!
Όμως η ρύθμιση Κρέτσου δεν στοχεύει στην τακτοποίηση της αγοράς, αλλά στον έλεγχο της πληροφορίας. Ειδικά όταν υπεύθυνος την εφαρμογή δεν είναι κάποια ανεξάρτητη αρχή, αλλά ένας κομματικά διορισμένος κρατικός φορέας.
Γι’ αυτό ως φιλελεύθερο Μέσο, για μας, ύψιστη προτεραιότητα είναι η διασφάλιση της δημοκρατικής νομιμότητας, των συνταγματικών αρχών και του απαραβίαστου δικαιώματος στην έκφραση.
Γι’ αυτό και θεωρούμε ύποπτη κάθε αντίστοιχη πρωτοβουλία, ειδικά όταν λαμβάνεται από αυτήν την κυβέρνηση, που έχει προ πολλού απολέσει την έξωθεν καλή μαρτυρία!
Επιβεβαιώνει η κυβέρνηση
Σε σχέδιο νόμου για τον έλεγχο του διαδικτύου αναφέρθηκε η κυβερνητική εκπρόσωπος Όλγα Γεροβασίλη, κατά την τακτική ενημέρωση των πολιτικών συντακτών, επιβεβαιώνοντας το αποκλειστικό δημοσίευμα του liberal.gr.
Σύμφωνα με αυτό, η κυβέρνηση προετοιμάζει σχέδιο Νόμου με το οποίο θα δημιουργεί Μητρώο Επιχειρήσεων Ηλεκτρονικών Μέσων Ενημέρωσης που θα υπάγεται σε υπό ίδρυση κρατικό Οργανισμό υπό την επωνυμία «Εθνικό Κέντρο Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας και Μητρώου Επιχειρήσεων Ηλεκτρονικών Μέσων Ενημέρωσης».
Ωστόσο, η ίδια αρνήθηκε να προχωρήσει σε λεπτομέρειες, λέγοντας ότι υπάρχει ο προσανατολισμός για ένα τέτοιο νομοσχέδιο ωστόσο δεν έχει υπάρξει ακόμα αποτύπωσή του.
Παράλληλα, όπως σημείωσε, πρόθεση της κυβέρνησης είναι να μπει τάξη και στο χώρο του ραδιοφώνου αλλά και στο χώρο του διαδικτύου.
Επίσης, η κα Γεροβασίλη εξέφρασε την ελπίδα ότι οι εκπρόσωποι των θεσμών θα επιστρέψουν εντός της επόμενης εβδομάδας. «Σε αυτό συγκλίνουν όλες οι πληροφορίες που έχει η κυβέρνηση», είπε χαρακτηριστικά.
