Η ελιά είναι καλά γνωστή και αγαπημένη των μεσογειακών λαών από αρχαιοτάτων χρόνων. Τι λένε οι τελευταίες έρευνες γύρω από τις ιδιότητές του καρπού της;
Toυ Δρ Δημήτρη Γρηγοράκη*
Οι ελιές έχουν καλλιεργηθεί σε τμήματα της Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένης της Κρήτης και της Συρίας, για τουλάχιστον 5.000 χρόνια. Υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία που φανερώνουν την παρουσία της ελιάς στην Ισπανία πριν από 6.000-8.000 χρόνια, αλλά και στοιχεία που δείχνουν ότι αυτό το αρχαίο και θρυλικό δέντρο ήταν ιθαγενές σε μέρη της Ασίας και της Αφρικής.
Η υψηλή περιεκτικότητα των ελιών σε αντιοξειδωτικά (π.χ. ολευρωπαΐνη, υδροξυτυροσόλη) και αντιφλεγμονώδη συστατικά (καλά μονοακόρεστα λιπαρά οξέα όπως το ελαϊκό και λινελαϊκό οξύ), τους προσδίδει σημαντικές ιδιότητες με πολλαπλά οφέλη για την υγεία, σύμφωνα με τελευταίες έρευνες. Ειδικότερα:
- Η αυξημένη περιεκτικότητα των ελιών σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα έχει συσχετιστεί με μειωμένο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου. Ειδικότερα, σύμφωνα με έρευνες η εφαρμογή μιας δίαιτας πλούσιας σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα και περιορισμένης σε κορεσμένα λιπαρά, συμβάλλει στη μείωση της ολικής και της LDL-κακής χοληστερόλης στο αίμα
- Αντιαλλεργική δράση: Τα εκχυλίσματα ελιάς έρευνες έχουν δείξει ότι μειώνουν τα επίπεδα ισταμίνης, ένα μόριο που μπορεί να υπερπαραχθεί σε συνθήκες που σχετίζονται με αλλεργία.
- Μείωση οξειδωτικού στρες: Το καλύτερα μελετημένο αντιοξειδωτικό συστατικό που βρίσκεται μόνο στις ελιές είναι η ολευρωπαΐνη, η οποία μειώνει αρκετούς δείκτες του οξειδωτικού στρες και βοηθάει στην προστασία των νευρικών κυττάρων από τις βλάβες που σχετίζονται με τις ελεύθερες ρίζες οξυγόνου. Επιπλέον, μια πρόσφατη μελέτη έδειξε την ικανότητα των ελιών να αυξάνουν τα επίπεδα της γλουταθειόνης, ενός από τα πρωταρχικά αντιοξειδωτικά θρεπτικά συστατικά του σώματος, στο αίμα.
- Αντιφλεγμονώδης δράση: Τα εκχυλίσματα ελιάς έχει αποδειχθεί ότι μειώνουν τον κίνδυνο ανεπιθύμητης φλεγμονής, μειώνοντας τα επίπεδα λευκοτριενίου Β4 (LTB4), ενός πολύ κοινού προ φλεγμονώδους μορίου. Η ολευρωπεΐνη, ένα από τα μοναδικά συστατικά των ελιών, έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τη δραστηριότητα της επαγώγιμης συνθάσης του νιτρικού οξειδίου (iNOS). Το iNOS είναι ένα ένζυμο του οποίου η υπερδραστηριότητα έχει συσχετιστεί με ανεπιθύμητη φλεγμονή. Στα αντιφλεγμονώδη οφέλη της ελιάς έχει δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στον τομέα της καρδιαγγειακής υγείας. Σε καρδιακούς ασθενείς, οι πολυφαινόλες της ελιάς έχουν καθοριστεί για τη μείωση των επιπέδων της C-αντιδρώσας πρωτεΐνης στο αίμα (CRP), που χρησιμοποιείται για την εκτίμηση της πιθανότητας φλεγμονής.
- Αντικαρκινικά οφέλη: Οι αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες των ελιών τις καθιστούν φυσική ασπίδα κατά του καρκίνου, επειδή το χρόνιο οξειδωτικό στρες και η χρόνια φλεγμονή μπορεί να είναι βασικοί παράγοντες στην ανάπτυξή του. Η έρευνα για τις ελιές και τον καρκίνο είχε επικεντρωθεί στον καρκίνο του μαστού, όπου δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή στα τριτερπενικά συστατικά που υπάρχουν μέσα στις ελιές, συμπεριλαμβανομένης της ερυθροδιόλης, της ουβαόλης και του ελαιολικού οξέος. Αυτά τα συστατικά της ελιάς έχει αποδειχθεί ότι συμβάλλουν στη διακοπή του κύκλου ζωής των κυττάρων που προκαλούν τον καρκίνο του μαστού.
Συνεπώς, η συστηματική κατανάλωση ελιών (6-10/ημέρα) μπορεί να συμβάλει στη θωράκιση της υγείας, στα πλαίσια μιας ισορροπημένης διατροφής και ενός υγιεινού τρόπου ζωής.
Προκειμένου να επωφεληθείτε από όλες τις ιδιότητες των ελιών να επιλέγετε εκείνες που είναι:
- Μαριναρισμένες σε εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο.
- Χωρίς υγρά
- Χωρίς συντηρητικά
- Χαμηλής αλατότητας
για εύκολη και συχνή κατανάλωση ελιών μπορείτε να επιλέγετε ελιές που βρίσκονται σε έξυπνες συσκευασίες που ανοιγοκλείνουν.
*Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος MSc, PhD. Διδάκτωρ Χαροκοπείου Πανεπιστημίου, Επιστημονικός Διευθυντής Κέντρου Διαιτολογικής Υποστήριξης & Μεταβολικού Ελέγχου ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ, Πρόεδρος Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας
