Σαν σενάριο που βγαίνει από την ταινία επιστημονικής φαντασίας Snowpiercer, χάρη σε μια νέα έρευνα η τελευταία «μόδα» των superfoods μπορεί να είναι ένα γάλα που δεν ανήκει σε θηλαστικό, αλλά σε ένα έντομο.
Μια κρυσταλλική μορφή πρωτεΐνης, ζάχαρης και λιπαρών, πιο γνωστή και ως Lili-Mip, σύμφωνα με μια νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο International Union of Crystallography Journal, αποτελεί το τελειότερο διατροφικό συμπλήρωμα.
Ως εκ τούτου πολλοί είναι αυτοί που υποστηρίζουν πως αυτό το γάλα μπορεί να είναι το superfood της επόμενης μέρας, που θα βελτιώσει τις ζωές μας. Το μόνο βασικό πρόβλημα αυτής της θεώρησης είναι αυτό το θρεπτικό γάλα προέρχεται από κατσαρίδες.
Αν και απίστευτα αηδιαστική ως ιδέα, ακούγεται λίγο ακραία. Άλλωστε οι διατροφικές ανάγκες μεταξύ ανθρώπων και κατσαρίδων διαφέρουν αρκετά. Συν τοις άλλοις, το Lili-Mip, όπως περίπου και το ανθρώπινο μητρικό γάλα, προορίζεται για την ανάπτυξη των εμβρύων μιας κατσαρίδας. Αυτά τα δύο χαρακτηριστικά φανταζόμαστε κάνουν την ιδέα κατανάλωσης γάλακτος κατσαρίδας να μην φαίνεται και τόσο καλή.
Αλλά περαιτέρω ανάλυση, όπως δείχνει και η συγκεκριμένη έρευνα για την Diploptera punctata, τηνζωοτόκο κατσαρίδα, αποκάλυψε μερικές πολύ ενδιαφέρουσες χημικές προοπτικές.
Το superfood που δρα μόνο του όταν χρειάζεται
Η μελέτη έδειξε με την ανάλυση του μίγματος ότι το γάλα κατσαρίδας μπορεί να αποτελέσει ένα πολύτιμο προσχέδιο για την ανάπτυξη άλλων superfoods για τους ανθρώπους με ελάχιστη ως καμία σύνδεση με τις κατσαρίδες.
Η έρευνα προσπαθεί να εντοπίσει πώς οι προνύμφες ενός συγκεκριμένου είδους κατσαρίδας, της Diploptera punctate, πιο γνωστή ως η κατσαρίδα-σκαθάρι του Ειρηνικού, αποκτούν τα θρεπτικά συστατικά από τη μητέρα τους. Μετά από δεκαετίες έρευνας, η διαδικασία πλέον έχει γίνει κατανοητή στους επιστήμονες.
Η ζωοτόκος μαμά-κατσαρίδα τροφοδοτεί τα παιδιά της με υγρό γάλα, το οποίο αυξάνει την συγκέντρωση πρωτεΐνης στο έμβρυο – έως 60 φορές υψηλότερη από τα άλλα δύο ωοτόκα είδη κατσαρίδας που προσφέρουν στα έμβρυα τους μόνο προστασία και νερό.
Αλλά αυτή η μάλλον υψηλή ποσότητα θρεπτικής διατροφής δεν εξαντληθεί μονομιάς. Αντ’ αυτού, το γάλα κρυσταλλώνεται στο έντερο του εμβρύου για να χρησιμοποιηθεί αργά με την πάροδο του χρόνου.
Για τους συγγραφείς, το γεγονός αυτό είχε το πραγματικό ενδιαφέρον καθώς οι κρύσταλλοι δημιουργούνταν από ένα έμβιο ον, πράγμα σπάνιο και κατΆ επέκταση δύσκολο να αναλυθεί χημικά. Σκοπός των ερευνητών ήταν να καταλάβουν πως οι κατσαρίδες επιτύγχαναν αυτό σε μοριακό επίπεδο και κατά πόσον μπορεί να υπάρχει πιθανότητα να επαναληφθεί αυτό μέσα σε ένα εργαστήριο.
Οι αναλύσεις έγιναν χρησιμοποιώντας φυσικά δημιουργημένους κρύσταλλοι από τα έμβρυα και μια ποικιλία τεχνικών χημικής δομής εκτελέστηκαν για να αντιληφθούν τις όποιες δομικές παραμέτρους. Μέχρι να ολοκληρωθούν οι αναλύσεις, η δομή του Lili-Mip συνάχθηκε, καθώς και ο μηχανισμός πίσω από τον σχηματισμό της.
Η δομή του Lili-Mip ήταν παρόμοια με μια ομάδα μορίων γνωστών ως λιποκαλίνες, οι οποίες συνήθως υπάρχουν για να επιτρέπουν τη μεταφορά των μορίων μέσα στο σώμα. Ωστόσο, στη συγκεκριμένη περίπτωση, η πρωτεΐνη φάνηκε να δρα ως απόθεμα. Όταν η συγκέντρωση των θρεπτικών ουσιών ήταν πολύ υψηλή, παγιδεύονταν πάνω στους κρυστάλλους. Αν όμως υπήρχε μια ανάγκη για περισσότερες θρεπτικές ουσίες, απελευθερώνονταν έτοιμες προς χρήση. Τα υπόλοιπα θρεπτικά συστατικά στους κρυστάλλους ήταν λίπη απαραίτητα για τη σωστή ανάπτυξη αλλά και άλλα σάκχαρα που συνδέονται με την πρωτεΐνη.
Αναγκαία και πολύτιμα λίπη και σάκχαρα
Τα μόρια του λίπους είναι χοληστερόλη, λινελαϊκό οξύ και ελαϊκό οξύ και όλα αυτά βρίσκονται στο μητρικό γάλα και είναι αναγκαία για να διασφαλιστεί ένα υγιές παιδί. Το ίδιο ισχύει προφανώς και στην περίπτωση των κατσαρίδων. Όσον αφορά τα σάκχαρα, το πιο σημαντικό έτυχε να είναι μαννόζη. Αυτή το σάκχαρο είναι ιδιαίτερης σημασίας για το ανθρώπινο έμβρυο και δεν αποτελεί έκπληξη που υπάρχει και στο μητρικό γάλα.
Το απόλυτο superfood θα σώσει στο μέλλον την ανθρωπότητα;
Με τα αποτελέσματα των ευρημάτων της έρευνας, θα μπορούσε κανείς να αισθανθεί πως αυτό το γάλα μπορεί να είναι το τέλειο συμπλήρωμα για τους ανθρώπους. Αλλά το ανθρώπινο γαστρεντερικό σύστημα δεν ούτε λίγο παρόμοιο με το λεπτό έντερο μιας κατσαρίδας. Επομένως, η χρήση αυτών των κρυστάλλων δεν μπορεί να παρέχει καμία σημαντική βελτίωση στη διατροφή. Στην πραγματικότητα, ένα τέτοιο υψηλό φορτίο πρωτεΐνης θα μπορούσε να έχει επιβλαβή αποτελέσματα στον άνθρωπο.
Όμως η έρευνα ανοίγει το πεδίο για την ανάπτυξη θρεπτικών ουσιών κατάλληλων για τον άνθρωπο και κυρίως για τις κοινωνικές ομάδες στο πλανήτη που υποφέρουν από χαμηλή ασφάλεια τροφίμων, από το Μπαγκλαντές μέχρι και τις ΗΠΑ.
Αφού το γάλα χρησιμοποιεί το λίπος ως συνδετικό συντελεστή, καθιστά τα τρόφιμα ευπαθή. Μια τεχνητή αλλαγή στην πρωτεΐνη ως σημαντικό δομικό παράγοντα σύνδεσης μπορεί να προσφέρει την ευκαιρία να αυξήσει τη διάρκεια ζωής των τροφίμων έτσι ώστε τα θρεπτικά συστατικά τους να μην έχουν φόβο αλλοίωσης.
Οι ερευνητές έδειξαν επίσης ότι η κρυστάλλωση του γάλακτος κατσαρίδας εμφανίστηκε μέσα από μια διαδικασία γνωστή ως υπερκορεσμός, με την οποία η αύξηση της ποσότητας της θρεπτικής ουσίας σχηματίζει τους κρυστάλλους. Με περαιτέρω δοκιμές και χρησιμοποιώντας ανθρώπινα θρεπτικά συστατικά, η μέθοδος αυτή μπορεί μια μέρα να μας επιτρέψει να παρέχουμε μια ασφαλή – και ίσως ακόμη και εύγευστη – πηγή διατροφής.
Βέβαια η δυνατότητα για «υπερκορεσμένα» κρυσταλλικά συμπληρώματα, όπως λειτουργούν στον οργανισμό της κατσαρίδας είναι χρόνια μακριά, αλλά ανοίγει η πόρτα σε ένα νέο μονοπάτι για την πρόληψη του υποσιτισμού, ιδιαίτερα στις περιοχές με πολύ χαμηλό εισόδημα ή σε περιοχές που βασίζονται στην διεθνή βοήθεια αποκλειστικά για την επιβίωση τους.
Πρώτα με δοκιμές σε ζώα και τελικά με δοκιμές σε ανθρώπους, το κρυσταλλικό γάλα της κατσαρίδας μπορεί να είναι ο τρόπος που θα διασφαλίσει την ασφάλεια των τροφίμων σε όλο τον κόσμο, όπως λίγο πολύ και στο Snowpiercer. Δυστυχώς, η πιθανότητα ότι αυτό θα την κατσαριδοφοβία του καθενός είναι σχετικά χαμηλή.
