Ως και διπλάσιο στόχο εν σχέση με το αιγυπτιακό κοίτασμα-μαμούθ «Ζορ» βλέπει η εταιρεία PGS, βάσει των δικών της χαρτογραφήσεων, για το οικόπεδο 10 της Κυπριακής ΑΟΖ, ενώ για το οικόπεδο 6 εμφανίζεται κοίτασμα τουλάχιστο διπλάσιο του ισραηλινού κοιτάσματος Λεβιάθαν.
H εταιρεία Spectrum προ ολίγων μηνών (12.12.2016) στο Λονδίνο παρουσίασε τους υπερμεγέθεις στόχους κοιτασμάτων τύπου «Ζορ» νοτιοδυτικά της Κρήτης, ενώ την ίδια μέρα η εταιρεία PGS παρουσίαζε τις προοπτικές κοιτασμάτων ασβεστολιθικών υφάλων τύπου ΖΟΡ νοτιοανατολικά της Κρήτης, που βρίσκονται μέσα στη γεωλογική λεκάνη του Ηροδότου. Σε ανάλυσή τους οι ειδικοί σε θέματα ενέργειας Δρ. Ηλίας Κονοφάγος, Νίκος Λυγερός και Αντώνης Φώσκολος, δημοσίευσαν εικόνες από τις επίσημες χαρτογραφήσεις των κυπριακών και αιγυπτιακών «ΖΟΡ» από την PGS.
ΕΝΑ ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΟ ΕΥΡΗΜΑ
Οι παραπάνω ειδικοί επί των υδρογονανθράκων ανέφεραν πως με βάση το σύμπλεγμα Καστελόριζου, μέρος της Λεκάνης του Ηροδότου βρίσκεται εντός της Ελληνικής ΑΟΖ. Παράλληλα, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ύφαλοι αυτού του τύπου είναι επαναλαμβανόμενοι, όπως αυτό συμβαίνει επί 300 km στην ΑΟΖ της Κύπρου, οι ύφαλοι αυτοί είναι δυνατόν να επαναλαμβάνονται και μέσα στην ελληνική ΑΟΖ. Το πλέον εντυπωσιακό εύρημα εκ μέρους της PGS, ανέφεραν, αποτελεί η χαρτογράφηση που έκανε όσον αφορά στους στόχους κοιτασμάτων μέσα στα κυπριακά ερευνητικά θαλάσσια οικόπεδα 6, 10 και 11.
ΚΡΥΜΜΕΝΟΙ ΘΗΣΑΥΡΟΙ ΣΤΗΝ ΑΟΖ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ
«Με βάση τη χαρτογράφηση αυτή, είναι ενδιαφέρον να σημειώσουμε ότι ο μεγαλύτερος από τους χαρτογραφημένους στόχους υφάλων ασβεστολίθου τύπου Ζορ (με κίτρινο χρώμα στην εικόνα) στο θαλάσσιο οικόπεδο 10 της ExxonMobil και της Qatar Petroleum, εμφανίζεται να είναι τουλάχιστον διπλάσιος από αυτόν του κοιτάσματος Ζορ. Επίσης, είναι ενδιαφέρον να σημειώσουμε ότι ο στόχος κοιτάσματος ψαμμίτη τύπου Λεβιάθαν (με πορτοκαλί χρώμα στην εικόνα), όπως αυτός χαρτογραφήθηκε στο θαλάσσιο οικόπεδο 6, εμφανίζεται σε μέγεθος να είναι τουλάχιστον διπλάσιος του κοιτάσματος Λεβιάθαν», αναφέρουν στην ανάλυσή τους οι ειδικοί, προσθέτοντας επίσης ότι όσον αφορά στις παράλογες διεκδικήσεις της Τουρκίας στο θαλάσσιο οικόπεδο 6, δεν φαίνεται τελικά αυτό να αποτελεί πρόβλημα, διότι οι διεκδικήσεις της Τουρκίας, που είναι βέβαια εκτός διεθνούς νομιμότητας, δεν φαίνεται να καλύπτουν ούτε το 1/5 της υπεργιγαντιαίας δομής-στόχου κοιτάσματος τύπου Λεβιάθαν που υπάρχει μέσα στο θαλάσσιο οικόπεδο 6.
Σε αυτό το σημείο, αναφορικά με τους τουρκικούς βρυχηθμούς και λεονταρισμούς για την ΑΟΖ, ο διευθυντής Ερευνητικών Προγραμμάτων του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων του Παντείου Πανεπιστημίου Κωνσταντίνος Φίλης, εκτιμά ότι στην Άγκυρα πλέον ως μοναδική επιλογή έχει απομείνει η παρατεταμένη απειλή χρήσης στρατιωτικής ισχύος, όχι τόσο ως πραγματικό ενδεχόμενο, όσο ως εργαλείο επηρεασμού για ματαίωση του αγωγού East Med.
Ο Δρ. Φίλης, παρατηρώντας τη στάση της Τουρκίας, αλλά και των μεγάλων εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην περιοχή, αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ: «είναι δε χαρακτηριστικό πως παρότι η ‘Αγκυρα αμφισβητεί το δικαίωμα της Λευκωσίας να διεξάγει διαγωνισμούς και να παραχωρεί ενεργειακά τεμάχια, σημαντικές εταιρείες στον χώρο της ενέργειας, όπως η Total, η ENI και η Exxon-Mobil, έχουν αψηφήσει τις τουρκικές απειλές και έχουν λάβει τις σχετικές άδειες. Έτσι, απομένει στην Άγκυρα η παρατεταμένη απειλή χρήσης στρατιωτικής ισχύος, όχι τόσο ως πραγματικό ενδεχόμενο, όσο ως εργαλείο επηρεασμού κατά τη λήψη απόφασης εκ μέρους των εμπλεκομένων μερών (κρατών και εταιρειών) στην κατεύθυνση άθροισης σε ένα τεχνικά δύσκολο και κοστοβόρο έργο και των γεωπολιτικών επιπλοκών που μπορεί να προκαλέσει η Άγκυρα, ώστε το ρίσκο επιλογής του East Med να τον καταστήσει λιγότερο ελκυστικό».
Σύμφωνα με τον Δρ. Φίλη, ενδεχομένως η επόμενη κίνηση (σε περίπτωση που προχωρήσει το έργο) είναι η παρενόχληση των σκαφών που θα ποντίζουν τον αγωγό με διάφορους τρόπους. Παρότι ως ενδεχόμενο ούτε αυτό συγκεντρώνει ισχυρές πιθανότητες, ακόμη και αν συμβεί, δεν μπορεί να είναι επι μακρόν, πολύ περισσότερο εφόσον στερείται νομικών ερεισμάτων.
Ο EastMed απέναντι στον τουρκικό αγωγό
Επιπλέον, συγκρίνοντας τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των αγωγών, μέσω Ελλάδας ή μέσω Τουρκίας, σημείωσε την πολιτική στήριξη που πλέον απολαμβάνει ο East Med, την τεχνολογικά εφικτή κατασκευή του και τις δυνατότητές του, ενώ ταυτόχρονα υπογραμμίζει το αρνητικό πολιτικό κλίμα για την Τουρκία, τον έντονο σκεπτικισμό των Ευρωπαίων να καταστεί η Αγκυρα κόμβος που θα χρησιμοποιήσει την ευκαιρία για πολλαπλά ανταλλάγματα κατά τις συνήθειες της, αλλά και το γεγονός ότι κάθε άλλο παρά φθηνή είναι η επιλογή της Τουρκίας.
Ερωτηθείς για το ενδεχόμενο να προτιμηθεί η Τουρκία για τη μεταφορά του αερίου, ο κ. Φίλης αφήνει σαφώς να εννοηθεί ότι η προπαγάνδα της Αγκυρας να αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα είναι μάλλον απίθανη, και παρατηρεί: «Αν το συγκρίνουμε με τον αντίστοιχο αγωγό μέσω Τουρκίας, η δημιουργία ενός νέου συστήματος αγωγών στην ενδοχώρα της γειτονικής χώρας συνεπάγεται σημαντικό οικονομικό κόστος, σχεδόν ανάλογο του East Med. Τυχόν διαμετακόμιση μέρους των υδρογονανθράκων της ανατολικής Μεσογείου μέσω Τουρκίας, όχι μόνο θα ενσωμάτωνε τις αβεβαιότητές της, αλλά θα ήταν και γεωπολιτικά μονόπλευρο, αφού θα ισχυροποιούσε αποκλειστικά την Αγκυρα, θα αύξανε το εκτόπισμα της έναντι των παραγωγών (άλλη σχέση ως πελάτης, διαφορετική με επιπρόσθετο ρόλο διαμετακομιστή), πολλαπλασιάζοντας και τους κινδύνους από τη διαχείριση αυτού του πλεονεκτήματος από μεριάς της.
Η Τουρκία ως «Ουκρανία του Νότου»
Ταυτόχρονα, προσθέτει ο κ. Φίλης, «η Τουρκία θα εξελισσόταν σε «Ουκρανία του Νότου», με το σύνολο των projects του νότιου διαδρόμου φυσικού αερίου που παρακάμπτει τη Ρωσία να διέρχονται από την τουρκική επικράτεια. Έτσι, η απρόβλεπτη Άγκυρα θα αποκτούσε ισχυρό διαπραγματευτικό ατού έναντι της ΕΕ, ενώ στην περίπτωση του East Med, ο οποίος εσχάτως απέκτησε δυναμική λόγω της υποστήριξης που έλαβε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ένα από τα αβαντάζ του είναι η συμμετοχή δύο κρατών-μελών (Ελλάδας και Κύπρου), πολύ περισσότερο αξιόπιστων και προσανατολισμένων προς τα ευρωπαϊκά συμφέροντα από τη γειτονική Τουρκία».
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ, Σίγμα, Δρ. Ηλίας Κονοφάγος
