H τέταρτη βιομηχανική επανάσταση (Industry 4.0) θα αποφέρει σημαντικά οφέλη όσον αφορά τα κόστη, την αποδοτικότητα και τα κέρδη των επιχειρήσεων, ενώ η ζήτηση για ειδικούς στην πληροφορική και την ασφάλεια δεδομένων αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις, σύμφωνα με παγκόσμια μελέτη της PwC.
Οι βιομηχανικές εταιρείες σε όλο τον κόσμο ανεξαρτήτως κλάδου δραστηριότητας έχουν αρχίσει να αναλαμβάνουν δράση εν όψει της 4ης βιομηχανικής επανάστασης. Η υλοποίηση είναι σε πλήρη εξέλιξη σε παγκόσμιο επίπεδο: ήδη σχεδόν το ένα τρίτο των εταιρειών αξιολογούν το επίπεδο της ψηφιακής τους ολοκλήρωσης ως υψηλό ενώ το ποσοστό αυτό αναμένεται να αυξηθεί κατά μέσο όρο από 33% σε 72% μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια. Οι ηγέτες της βιομηχανίας αναβαθμίζουν ψηφιακά τις βασικές λειτουργίες των οργανισμών τους αλλά της εφοδιαστικής τους αλυσίδας. Ταυτόχρονα, εμπλουτίζουν το χαρτοφυλάκιο προϊόντων τους με ψηφιακές λειτουργίες και εισάγουν καινοτόμες ψηφιακές υπηρεσίες. Οι εταιρείες σε όλο τον κόσμο επιθυμούν να επενδύσουν το 5% περίπου των ψηφιακών εσόδων τους στον ψηφιακό μετασχηματισμό. Με βάση τους κλάδους της βιομηχανίας που συμμετείχαν στην έρευνα, το 5% των ψηφιακών εσόδων αντιστοιχεί σε συνολική ετήσια επένδυση ύψους 907 δις δολαρίων. Στο επίκεντρο αυτών των επενδύσεων θα είναι ψηφιακές τεχνολογίες όπως αισθητήρες ή συσκευές σύνδεσης καθώς και λογισμικό και εφαρμογές όπως τα συστήματα εκτέλεσης παραγωγής. Επιπλέον, οι εταιρείες θα επενδύουν στην εκπαίδευση των εργαζομένων τους και στην υλοποίηση των απαιτούμενων οργανωτικών αλλαγών. Πάνω από τις μισές από αυτές τις εταιρείες (55%) εκτιμούν ότι θα αποσβέσουν αυτές τις δαπάνες μέσα στα επόμενα δύο χρόνια. Αυτά είναι τα συμπεράσματα της παγκόσμιας έρευνας της PwC «Industry 4.0:Building the digital enterprise», στην οποία συμμετείχαν πάνω από 2.000 εταιρείες από 9 κλάδους της βιομηχανίας σε 26 χώρες.
Κατά τη διάρκεια αυτής της μετάβασης, οι μάνατζερ που συμμετείχαν στην έρευνα προβλέπουν μέση μείωση του κόστους κατά 3,6% και μέση αύξηση των εσόδων κατά 2,9% ετησίως. Σε απόλυτα μεγέθη, τα ποσοστά αυτά αντιστοιχούν σε εξοικονόμηση κόστους ύψους 420 δις δολαρίων και ταυτόχρονη αύξηση εσόδων ύψους 495 δις δολαρίων. «Οι εταιρείες αναμένουν μεγάλα οφέλη από τον ψηφιακό μετασχηματισμό και με βάση αυτά επενδύουν τα ανάλογα ποσά. Σύμφωνα με την έρευνά μας, αυτή η μετάβαση συμβαίνει σε όλες τις χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα στον ίδιο περίπου βαθμό και όχι μόνο στις βιομηχανικές χώρες», σχολιάζει ο κ. Reinhard Geissbauer, Partner της Strategy&, τμήμα του δικτύου της PwC. «Ακόμη και μόνο οι μισές από τις προσδοκίες που έχουν συνδεθεί με την τέταρτη βιομηχανική επανάσταση να πραγματοποιηθούν, θα αλλάξει σημαντικά το ανταγωνιστικό περιβάλλον μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια».
Με την ολοκλήρωση αυτή της διαδικασίας μετασχηματισμού, οι επιτυχημένες βιομηχανίες θα έχουν μετατραπεί σε πραγματικές ψηφιακές επιχειρήσεις, με τα φυσικά προϊόντα στον πυρήνα τους, αναβαθμισμένες με ψηφιακές πλατφόρμες και καινοτόμες υπηρεσίες με βάση τα δεδομένα. Αυτές οι ψηφιακές επιχειρήσεις θα συνεργάζονται με τους πελάτες και τους προμηθευτές τους σε βιομηχανικά ψηφιακά οικοσυστήματα.
Η ανάλυση δεδομένων βρίσκεται στον πυρήνα της 4ης βιομηχανικής επανάστασης
Πάνω από το 80% των εταιρειών εκτιμούν ότι οι αναλύσεις δεδομένων θα έχουν σημαντική επίδραση στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων σε πέντε χρόνια από τώρα. «Η επεξεργασία των δεδομένων με επαγγελματικό τρόπο παρέχει σημαντικές γνώσεις για τη χρήση των προϊόντων και δίνει τη δυνατότητα δημιουργίας σχέσεων με τους πελάτες που αντέχουν στον χρόνο» σχολιάζει ο κ. Jesper Vedso, Partner της PwC Δανίας και Global Industrial Products. «Η ανάλυση των δεδομένων καθιστά εφικτή την παραπέρα ανάπτυξη προϊόντων και δίνει τη δυνατότητα στις εταιρείες να βελτιώσουν τις υπηρεσίες και τα προϊόντα που προσφέρουν σύμφωνα με τις ανάγκες των πελατών».
Η έλλειψη εξειδίκευσης εμπόδιο στον δρόμο προς την 4η βιομηχανική επανάσταση
Στην πορεία προς την 4η βιομηχανική επανάσταση, οι εταιρείες που συμμετείχαν στην έρευνα δεν προβληματίζονται τόσο για την απόκτηση της απαραίτητης τεχνολογίας όσο για την έλλειψη εσωτερικής ψηφιακής κουλτούρας, οράματος και εκπαίδευσης αλλά και την έλλειψη εξειδικευμένων στελεχών. Για παράδειγμα, σχεδόν το 40% των εταιρειών που ερωτήθηκαν βασίζονται στις ικανότητες ανάλυσης μεμονωμένων εργαζομένων, ενώ δεν διαθέτουν τμήμα που ασχολείται αποκλειστικά με την ανάλυση δεδομένων. Όπως υποστηρίζει ο κ. Reinhard Geissbauer «Καλό θα ήταν οι εταιρείες να αποκτήσουν ισχυρή εξειδίκευση στην ανάλυση δεδομένων και τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Η χρήση ειδικών για τη συλλογή και αξιολόγηση δεδομένων σε μεμονωμένη βάση δεν αρκεί για την επιτυχή υλοποίηση των στρατηγικών της 4ης βιομηχανικής επανάστασης. Για να μπορέσουν οι εταιρείες να χρησιμοποιήσουν τα παραπάνω ως βάση για τη λήψη αποφάσεων, χρειάζονται δεξαμενές δεδομένων, αλγόριθμους και υλοποιήσιμες προτάσεις επαγγελματικού επιπέδου».
Η μελέτη επισημαίνει μια ακόμη προϋπόθεση για τον επιτυχή ψηφιακό μετασχηματισμό που αφορά την παροχή ασφάλειας δεδομένων. Σύμφωνα με τον Reinhard Geissbauer «Τα ψηφιακά οικοσυστήματα μπορούν να λειτουργήσουν μόνο εφόσον όλοι οι συμμετέχοντες είναι σίγουροι ότι τα δεδομένα τους δεν θα βρεθούν σε λάθος χέρια. Αυτό απαιτεί σημαντικές επενδύσεις για την ασφάλεια των συστημάτων τους και σαφή πρότυπα για την προστασία των δεδομένων τους».
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός επηρεάζει όλους τους τομείς δραστηριότητας ενός οργανισμού. Αυτό σημαίνει ότι, από τη μια πλευρά, οι εταιρείες χρειάζεται να ενσωματώσουν καλύτερα τις διαδικασίες και να αναβαθμίσουν ψηφιακά την κάθετη ροή δεδομένων τους, από την ανάπτυξη προϊόντων και τις προμήθειες μέχρι την παραγωγή και τη διαχείριση της μεταφοράς και διανομής των προϊόντων. Από την άλλη πλευρά, σημαίνει οριζόντια συνεργασία με βασικούς προμηθευτές, πελάτες και άλλους κρίκους της αλυσίδας αξίας, π.χ. εφαρμογή λύσεων παρακολούθησης και εντοπισμού (track and trace) για την παρακολούθηση της ροής των προϊόντων. Για τις εταιρείες αυτό σημαίνει δημιουργία πολύπλοκων ψηφιακών λύσεων.
Τέλος, οι εταιρείες αναπτύσσουν νέα προϊόντα και υπηρεσίες με ψηφιακά χαρακτηριστικά σε όλες τις φάσεις του κύκλου ζωής των προϊόντων φέρνοντας πιο κοντά την εταιρεία με τον τελικό καταναλωτή. Επίσης, επενδύουν σε ψηφιακές υπηρεσίες και δημιουργούν ολοκληρωμένες λύσεις για τα οικοσυστήματα των πελατών τους, συχνά σε συνεργασία με άλλες εταιρείες της αλυσίδας αξίας.
Οι στόχοι του ψηφιακού μετασχηματισμού διαφέρουν από χώρα σε χώρα
Παρά το γεγονός ότι οι εταιρείες σε όλο τον κόσμο προχωρούν με την υλοποίηση της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, η μελέτη δείχνει ότι οι στόχοι διαφέρουν μεταξύ γεωγραφικών περιοχών: οι όμιλοι στην Ιαπωνία και τη Γερμανία χρησιμοποιούν την ψηφιακή τεχνολογία κυρίως για να αυξήσουν την αποδοτικότητά τους και την ποιότητα των προϊόντων τους. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η τάση που έχει αρχίσει να επικρατεί είναι η ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών μοντέλων που βασίζονται στην ψηφιακή προσφορά προϊόντων και υπηρεσιών και στην παροχή αυτών των προϊόντων και υπηρεσιών με ψηφιακό τρόπο το ταχύτερο δυνατό. Οι κατασκευαστικές εταιρείες στην Κίνα επικεντρώνονται στο να μπορέσουν να ανταποκριθούν καλύτερα στον διεθνή ανταγωνισμό μειώνοντας τα κόστη. «Η μελέτη μας δείχνει ότι το επίπεδο της ψηφιακής ολοκλήρωσης θα είναι συγκρίσιμο μεταξύ των γεωγραφικών περιφερειών σε πέντε χρόνια από τώρα, με κάποιες χώρες όπως η Ιαπωνία, η Γερμανία και οι ΗΠΑ να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή. Αντί να χωρίσει τις περιφέρειες, εκτιμούμε ότι η 4η βιομηχανική επανάσταση θα ενώσει τις εταιρείες και τις χώρες φέρνοντας τις πιο κοντά και προωθώντας την παγκοσμιοποίηση», υποστηρίζει ο Jesper Vedso.
Ο εντεταλμένος σύμβουλος της PwC Δρ. Κώστας Μητρόπουλος, σχολιάζοντας την μελέτη σημείωσε ότι «Η νέα βιομηχανική επανάσταση συμβαίνει με την ταχύτατη ψηφιοποίηση των επιχειρηματικών λειτουργιών αλλά και την ενσωμάτωση ψηφιακών δυνατοτήτων σε βιομηχανικά προϊόντα. Παγκοσμίως αυτό θα φέρει επενδύσεις ύψους 900 δις δολαρίων ετησίως. Δυστυχώς η Ελλάδα βρίσκεται μακριά από τις ψηφιακές εξελίξεις. Οι επενδύσεις στην βιομηχανία έχουν μειωθεί στο 40% της προ κρίσης εποχής και η ψηφιοποίησή της είναι αργή. Αν δεν αλλάξουν οι συνθήκες σε λίγα χρόνια τα ελληνικά προϊόντα και οι υπηρεσίες θα έχουν πρόβλημα ένταξης και επιβίωσης τους στις διεθνείς αγορές. Η επενδυτική ανάκαμψη με στόχο την ψηφιοποίηση είναι αναγκαία συνθήκη για την μακροπρόθεσμη ανάπτυξη της χώρας.»
